Artysta – Sławomir Mrożek

AUTOR: Sła­wo­mir Mrożek

TYTUŁ: Arty­sta

Jak rozu­mieć tytuł? Jaka jest rola arty­sty, kto jest dobrym arty­stą? Ten, któ­ry uda­je, czy ten, któ­ry poka­zu­je prawdę?

RODZAJ: epi­ka

GATUNEK: opo­wia­da­nie

DATA WYDANIA: „Tygo­dnik Powszech­ny”, ²²⁄₁₉₈₃

MIEJSCE AKCJI: cyrk

CZAS AKCJI: wymy­ślo­ny, baśniowy

BOHATEROWIE:
Kogut — postać z ambi­cja­mi zosta­nia świa­to­wej sła­wy akto­rem, na castin­gu do cyr­ku odgry­wa rolę lwa
Lis — przy­ja­ciel Kogu­ta, towa­rzy­szy mu w castin­gu
Dyrek­tor — szu­ka zwie­rząt do cyrku

Nar­ra­tor — przy­ja­ciel Kogu­ta, rów­nież towa­rzy­szy mu w castingu

STRESZCZENIE: Pew­ne­go dnia Kogut prze­czy­tał w gaze­cie ogło­sze­nie na temat nabo­ru zwie­rząt do cyr­ku. Roz­ma­rzył się o sła­wie, pie­nią­dzach i podró­żach zagra­nicz­nych, jakie może przy­nieść mu aktor­stwo, dla­te­go wybrał się na casting. W wyda­rze­niu tym towa­rzy­szy­li mu przy­ja­cie­le. Kogut przed­sta­wił się Dyrek­to­ro­wi cyr­ku jako Lew, („ewen­tu­al­nie Tygrys”). Na proś­bę dyrek­to­ra zary­czał, jed­nak ten uznał, że sły­szał lep­sze Lwy i że gdy­by zechciał ode­grać rolę kogu­ta, to miał­by dla nie­go etat. Boha­ter poczuł się ura­żo­ny i poże­gnał się z wła­ści­cie­lem cyr­ku. W dro­dze powrot­nej Nar­ra­tor z nie­cier­pli­wie­niem zapy­tał Kogu­ta, o to, dla­cze­go tak postą­pił, zanim Kogut zdą­żył odpo­wie­dzieć, Lis odparł: „Widzia­łeś, kie­dy arty­stę bez ambicji?”

KOMIZM: zabaw­ne jest odre­al­nie­nie Kogu­ta, ale tyl­ko dla­te­go, że wyka­zu­je typo­we cechy ludz­kie
PERSONIFIKACJA: nada­nie cech ludz­kich zwie­rzę­tom, ale nie jest to ale­go­ria, bo lis nie jest tu uoso­bie­niem sprytu

PRZESŁANIE: war­to przyj­rzeć się sobie i wygó­ro­wa­nej ambi­cji, czę­sto chce­my być kimś innym i przez to nie może­my zaznać szczę­ścia, ucie­ka­my od siebie.