Jak realizowany jest w literaturze motyw tańca? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Taniec w literaturze odgrywa symboliczną rolę. W zależności od epoki motyw tańca zmieniał znaczenie. W średniowieczu łączył się bowiem z danse macabre, czyli motywem, który przypominał ludziom o ich równości wobec śmierci, niezależnie od klasy społecznej. Inną funkcję pełni z kolei taniec rytualny, który ma znaczenie religijne i mistyczne, mające zbliżyć do Boga, a inną – narodowy, który zespalał wspólnotę i utwierdzał ją w miłości do ojczyzny. Autorzy i autorki starali się zatem przedstawić taniec jako odzwierciedlenie aktualnych nastrojów społecznych.

Zobacz też: Motyw tańca śmierci. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Rozwinięcie („Wesele”):

Stanisław Wyspiański w ostatniej scenie „Wesela” przedstawia chocholi taniec, który symbolizuje bierność oraz niezdolność działania Polek i Polaków. Jest on w „Weselu” dramatycznym przykładem tego, że nie umiemy się zjednoczyć i walczyć o ojczyznę (Wyspiański tym samym udziela komentarza na temat sytuacji Polski, która jeszcze w 1901 roku znajdowała się pod zaborami). Równocześnie jednak chocholi taniec daje nadzieję na to, że kiedyś będzie lepiej i należy tylko przeczekać ten zły okres. Chochoł to przecież słoma, którą otula się krzak róży, by przeczekała zimę, tak więc może bohaterowie i bohaterki dramatu muszą po prostu jeszcze trochę odczekać na wielką szansę odzyskania niepodległości, przede wszystkim muszą do niej dojrzeć.

Rozwinięcie (kontekst):

Innym przykładem tańca przedstawionego w literaturze jest patriotyczny polonez w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza, który symbolizuje pamięć po Rzeczpospolitej szlacheckiej, to nim wyraża się radość wobec rodzenia się nowych czasów i szacunku do tradycji. Polonez daje więc nadzieję na przyszłość i ma w pewnym sensie przeciwne znaczenie do chocholego tańca, ponieważ bohaterowie i bohaterki „Pana Tadeusza” odnieśli sukces w kontekście zjednoczenia ojczyzny.

Zakończenie (podsumowanie):

Przedstawienia tańca różnią się zarówno formą, jak i symboliką. W dramacie Wyspiańskiego jest on hipnotyzujący i fantastyczny, natomiast u Mickiewicza to patriotyczny polonez. Mimo to jednak można zauważyć, że symbolika tańca jest uzależniona przede wszystkim od kontekstu historycznego oraz mentalności ludzi konkretnego okresu. W tańcu skupiają się wszystkie nadzieje, marzenia i priorytety twórców wybranych epok. Sam taniec może natomiast pełnić funkcję moralizatorską (jak u Wyspiańskiego) albo dodawać otuchy (polonez w „Panu Tadeuszu” i motyw danse macabre).