Tu mnie znajdziesz

https://linktr.ee/Babaodpolskiego

PATRONITE

????‍♀️ Jeże­li chcesz mnie wes­przeć w popu­la­ry­za­cji wie­dzy o języ­ku i lite­ra­tu­rze pol­skiej — możesz zostać moim patronem/moją patron­ką: https://patronite.pl/babaodpolskiego/ (gro­sik daj babie, sakiew­ką potrząśnij ????)

© 2021 Baba od polskiego.

Powered by WordPress.

Theme by Anders Norén.

Tag: język

NEUTRATYWY

O zaim­kach neu­tral­nych płcio­wo – czym są, jakie przyj­mu­ją for­my, jak je sto­so­wać i dlaczego. 

imiesłów baba od polskiego

imiesłów

Imie­sło­wy — zmo­ra uczniów i wszyst­kich, któ­rzy piszą. Wymu­sza­ją kon­kret­ną skład­nię i inter­punk­cję. Jeśli nadal nie wiesz, jak sta­wiać prze­cin­ki, a roz­bio­ry zdań nie są two­ją moc­ną stro­ną — sta­raj się uni­kać imie­sło­wów. IMIESŁÓW (hybry­da...

Kiedy stosować dłuższą, a kiedy krótszą formę zaimka?

Zaim­ki ja, ty, on – mają w nie­któ­rych przy­pad­kach dwie for­my: dłuż­sze i krót­sze mnie, mi tobie, ci cie­bie, cię Jemu, nie­mu, mu Kie­dy uży­wa się dłuż­szych form?Cie­bie nie kocham – na począt­ku zdania...

Style językowe współczesnej polszczyzny

Styl potocz­ny naj­czę­ściej wystę­pu­je w języ­ku mówio­nym. Uży­wa się go rów­nież w for­mie pisa­nej np. w dzien­ni­kach, listach, SMS-ach. Cechu­je go swo­bod­na, nie­sta­ran­na for­ma wypo­wie­dzi i wystę­po­wa­nie środ­ków eks­pre­syw­nych. Cha­rak­te­ry­zu­ją go krót­kie zdania,...

Procesy fonetyczne: udźwięcznienie i ubezdźwięcznienie

O tym, czym jest gło­ska, poczy­tasz tutaj: https://babaodpolskiego.pl/2020/03/29/gloska-i-litera/ O samo­gło­skach poczy­tasz tutaj: https://babaodpolskiego.pl/2020/03/29/samogloski/ O spół­gło­skach i ich podzia­le poczy­tasz tutaj: https://babaodpolskiego.pl/2020/03/30/spolgloski/ Jak roz­po­znać pro­ce­sy? uprosz­cze­nie gru­py spół­gło­sko­wej — zni­ka nam gło­ska trud­na do wymówienia...

zdania złożone — ćwiczenia

TEORIA: https://babaodpolskiego.pl/2020/03/18/zdania-zlozone/ Poważ­ny jest czło­wiek, któ­ry nie odno­si się poważ­nie do rze­czy nie­po­waż­nych.  Pamię­taj­my, że Pol­ska pośród naro­dów jest dużą myszą.  Ja się zasta­na­wiam, czy w ogó­le ist­nie­je dobry spo­sób na życie. Cza­sem trze­ba postawić...

perswazja i manipulacja

per­swa­zja – prze­ko­na­nie kogoś do nasze­go zda­nia, z logicz­ną argu­men­ta­cją np. załóż czap­kę, bo nie chcę byś się roz­cho­ro­wa­ła i musia­ła mieć znów lek­cje onli­ne mani­pu­la­cja – prze­ko­na­nie kogoś do nasze­go zda­nia, jest nie­etycz­na, podstęp,...

najlepszy film do zestawów językowych na maturze

Naj­lep­szym fil­mem do zesta­wów języ­ko­wych pod­czas matu­ry ust­nej jest “Dzień świ­ra”. To nie mit! Tak jak “Lal­kę” moż­na podać wszę­dzie, tak i ta czar­na kome­dia o nauczy­cie­lu z ner­wi­cą – może Ci pomóc zdać.  Tytuł: “Dzień świra”...

części mowy i części zdania

CZĘŚCI MOWY CZĘŚCI ZDANIA RZECZOWNIK ->kto? co? licz­ba: mno­gą i poje­dyn­czą*rodza­je: męski, żeń­ski, nija­ki (l.poj)męsko­oso­bo­wy, nie­mę­sko­oso­bo­wy (l.mn)dekli­na­cja: mam – mia­now­nik – kto? co?dom – dopeł­niacz – kogo? cze­go?cały – celownik –...

zaimek zwrotny „się”

cza­sow­ni­ki zwrot­ne w zda­niu:  np. myję się, spy­tał się – zaimek „się” wystę­pu­je po cza­sow­ni­ku wyją­tek: jeże­li wypa­da na koń­cu zda­nia – wte­dy przed cza­sow­ni­kiem odmia­na przez przy­pad­ki: D. sie­bie C. sobie B. sie­bie, się N. sobą...

środki językowe niezbędne do egzaminu ósmoklasisty

porów­na­nie – X jak Y porów­na­nie home­ryc­kie – w Panu Tade­uszu roz­bu­do­wa­ne porów­na­nie na min. 5 wer­sów i odno­si się do przy­ro­dy np. Achil­les pędził w stro­nę Hek­to­ra niczym orzeł polu­ją­cy na swo­ją ofia­rę….. epi­tet – coś...

związki frazeologiczne

zaimki

zaim­ki w języ­ku pol­ski -> następ­ny wpis doty­czy neozaimków

funkcja metajęzykowa

FUNKCJA METAJĘZYKOWA(sku­pia się na defi­nio­wa­niu zasad języ­ko­wych i jest widocz­na w nauce o języ­ku)  Lao Che, Licz­ba Mno­ga:; “Z języ­ka pol­skie­go / Naj­bliż­sza i dro­ga / Jest mi licz­ba mno­ga. Licz­ba mnoga,/ bli­żej Boga.”...

funkcja poetycka

FUNKCJA POETYCKA – pole­ga na zwró­ce­niu uwa­gi na for­mę tek­stu, na spo­sób kształ­to­wa­nia i brzmie­nia komu­ni­ka­tu Krzysz­tof Kamil Baczyń­ski “By­łeś jak wiel­kie, sta­re drze­wo”: ”By­łeś jak wiel­kie, sta­re drze­wo, / na­ro­dzie mój jak...

funkcja impresywna

FUNKCJA IMPRESYWNA – pod­czas trwa­nia komu­ni­ka­cji nadaw­ca w jakiś spo­sób wpły­wa na odbior­cę, nakła­nia do wyko­na­nia zada­nia lub chce wpły­nąć na poglą­dy Mowa osca­ro­wa Joaqu­ina Pho­eni­xa: „Myślę, że bar­dzo odłą­czy­li­śmy się od świa­ta przyrody....

funkcja ekspresywna

FUNKCJA EKSPRESYWNA – tekst przede wszyst­kim prze­ka­zu­je emo­cje nadaw­cy, wra­że­nie nadaw­cy wobec opo­wia­da­nej histo­rii lub wobec odbior­cy; autor infor­mu­je o swo­ich emo­cjach, nastro­ju lub poglą­dach Juliusz Sło­wac­ki, Testa­ment Mój:...

spółgłoski

????Spół­gło­ski to gło­ski, przy któ­rych wyma­wia­niu sły­chać dodat­ko­wy dźwięk, są nie­sa­mo­dziel­ne i nie mogą two­rzyć syla­by (wyjąt­ki: Brr! Pst!) b (sły­chać be); j (jot); r (er) – narzą­dy mowy w jamie ust­nej zbliżają...

samogłoski

Gło­ski dzie­lą się na samo­gło­ski i spół­gło­ski Samo­gło­ski — wszyst­kie są dźwięcz­ne, przy ich wyma­wia­niu sły­chać tyl­ko gło­skę, a narzą­dy mowy w jamie ust­nej są roz­war­te; samo­gło­ska może sama two­rzyć syla­bę Samo­gło­ski ustne...

głoska i litera

Gło­ska – poje­dyn­czy dźwięk mowy, naj­mniej­sza mówio­na i sły­sza­na część wypo­wie­dzi. 1 gło­ska = 1 lite­ra: z‑u‑p‑a 1 gło­ska = 2 lite­ry: dz-w‑o­‑n 1 gło­ska = 3 lite­ry: dzi-u‑r‑a Lite­ra – gra­ficz­ny znak gło­ski, w wyrazie...

zdania złożone — teoria

Co robić? Szu­kasz zda­nia nad­rzęd­ne­go, z nie­go wyni­ka pyta­nie, na któ­re odpo­wiedź jest w zda­niu pod­rzęd­nym. To, jakie zadasz pyta­nie, decy­du­je o typie zda­nia pod­rzęd­ne­go. Nie ma pytań? Są to zda­nia w rela­cji współ­rzęd­no­ści. ZDANIA...

zdania wielokrotnie złożone — ćwiczenia

TEORIA: https://babaodpolskiego.pl/2020/03/18/zdania-zlozone/ ZDANIA ZŁOŻONE: https://babaodpolskiego.pl/2020/11/05/zdania-zlozone-cwiczenia‑2/ Świa­do­mość tego, że życie jest krót­kie, nie może odwieść nas od korzy­sta­nia z jego uro­ków ani pocie­szyć nas w kło­po­tach, jakich nam ono przy­spa­rza.  Lubię fil­my, ale wolę czy­tać powie­ści Jane...

aforyzm

Afo­ryzm = zło­ta myśl = sen­ten­cja = mak­sy­ma – zazwy­czaj jed­no zda­nie, któ­re zawie­ra ogól­ną praw­dę, myśl filo­zo­ficz­ną, psy­cho­lo­gicz­ną, moral­ną. Czę­sto pocho­dzą od zna­nych auto­rów (zło­ta myśl), suge­ru­ją nieomylność...

idiomy

Idio­my — to kon­struk­cje języ­ko­we, któ­re czy­ta się meta­fo­rycz­nie, nie moż­na odczy­ty­wać dosłow­nie słów skła­do­wych; są pod­ka­te­go­rią fra­ze­olo­gi­zmów (fra­ze­olo­gi­zmy sta­łe), sta­no­wią dużą trud­ność w nauce języ­ka obce­go, np.: ręka rękę myje,...

skrót

SKRÓT – frag­ment wyra­zu; sto­so­wa­ny, by zaosz­czę­dzić miej­sce. PISOWNIA BEZ KROPKI, gdy skrót: zawie­ra ostat­nią lite­rę wyra­zu (głów­nie sło­wa w mia­now­ni­ku), np. dok­tor – dr jed­nost­ki miar i wag, np. cen­ty­metr – cm poję­cia mate­ma­tycz­ne, np. sinus...

skrótowiec

SKRÓTOWIEC – powsta­je z pierw­szych liter, któ­re two­rzą nazwę np. AK (Armia Kra­jo­wa) Mamy kil­ka rodza­jów skró­tow­ców: GŁOSKOWCE – czy­tasz cały skró­to­wiec jak­by był nazwą, np. PAN (czyt. pan) – Pań­stwo­wa Aka­de­mia Nauk...

funkcje tekstów językowych

Funk­cja infor­ma­tyw­na – infor­mu­je, czy­li prze­ka­zu­je infor­ma­cje – i to na nich sku­pia się uwa­ga odbior­cy. Oto cha­rak­te­ry­stycz­ne cechy tek­stu o tej funk­cji:  brak słow­nic­twa nace­cho­wa­ne­go emo­cjo­nal­nie i oce­nia­ją­ce­go, brak środ­ków arty­stycz­nych, rze­czo­wość, pre­cy­zyj­ność, spójność,...

złożenie / zrost / zestawienie

ZŁOŻENIE A + o/i/y +Z = wyraz pod­sta­wo­wy + for­man­ty (wrost­ki: O, I, Y) + wyraz pod­sta­wo­wy = zło­że­nie musisz zro­bić para­fra­zę: pisarz, któ­ry pisze powie­ści = powie­ściopisarz pocho­dzi z cudzej...

narracja

NARRATOR wystę­pu­je w EPICE. NARRATOR PIERWSZOOSOBOWY (pamięt­ni­kar­ski) cza­sow­ni­ki w pierw­szej oso­bie; może być uczest­ni­kiem wyda­rzeń ma ogra­ni­czo­ną wie­dzę o świe­cie przed­sta­wio­nym czę­sto subiek­tyw­ny TYPY NARRACJI: aukto­rial­na (patrzy na świat z dystan­sem), per­so­nal­na (tak jak...

słowotwórstwo, baba od polskiego, formanty, asteriks, obeliks, sufiks, infiks, prefiks, przedrostek, wrostek, przyrostek

Asteriksy i Obeliksy, czyli formanty języka polskiego

Zarów­no stu­den­ci filo­lo­gii pol­skiej, jak i ósmo­kla­si­ści, muszą nauczyć się odróż­niać typy for­man­tów i zrost­ków. Śpie­szę z pomo­cą! FORMANTY AFIKSALNE Zro­stek = for­mant = afiks – to okre­śle­nie tego same­go i ozna­cza coś...

rozstrzygnięcie plebiscytu młodzieżowe słowo roku 2017

Odja­nie­paw­lić pozna­łam nie przez smart­fi­cę, ale dzię­ki moim uczniom, któ­rzy usta­wi­li mi kie­dyś JP2 na tape­cie. Oczy­wi­ście moją reak­cją było wte­dy jed­no wiel­kie iks­de, ale nie rozu­mia­łam jesz­cze tego zja­wi­ska. Dziś ogło­szo­no wyni­ki plebiscytu...