Wartości, dla których człowiek gotów jest poświęcić życie. Omów zagadnienie na podstawie Kordiana Juliusza Słowackiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Nie ist­nie­ją obiek­tyw­ne kry­te­ria uza­sad­nia­ją­ce wyż­szość jed­nych war­to­ści nad inny­mi. Cho­ciaż zna­cze­nie nie­któ­rych cnót nie pod­le­ga dys­ku­sji, nie moż­na mówić o kon­kret­nym zbio­rze war­to­ści, dla któ­rych ludzie są goto­wi oddać swo­je życie. Akt poświę­ce­nia zale­ży od indy­wi­du­al­ne­go sto­sun­ku czło­wie­ka; nie­któ­rzy są goto­wi umrzeć za kraj, a inni nie. W związ­ku z tym nale­ży uznać, że u każ­de­go czło­wie­ka inne war­to­ści mogą wzbu­dzić chęć do poświęcenia.

Rozwinięcie („Kordian”):

Nie­wąt­pli­wie jed­nak war­to­ści, dla któ­rych ludzie są goto­wi oddać życie, to ojczy­zna i wol­ność. Takie postę­po­wa­nie cecho­wa­ło mię­dzy inny­mi Kor­dia­na – boha­te­ra dra­ma­tu Juliu­sza Sło­wac­kie­go. Wsku­tek doświad­czeń zdo­by­tych w trak­cie podró­ży do Euro­py, prze­szedł on dro­gę od zagu­bio­ne­go mło­dzień­ca do czło­wie­ka o ugrun­to­wa­nym kom­pa­sie moral­nym. W swo­im słyn­nym mono­lo­gu na Mont Blanc Kor­dian wypo­wie­dział sło­wa: „Jam jest posąg czło­wie­ka na posą­gu świa­ta” – zro­zu­miał, że tyl­ko on swo­im dzia­ła­niem może dopro­wa­dzić Pol­skę do wol­no­ści. Zauwa­żył rów­nież, że Pol­ska była „Win­kel­rie­dem naro­dów”, a sens ist­nie­nia Pola­ków sta­no­wi­ła aktyw­na wal­ka z zaborcami.

Tytu­ło­wy boha­ter dra­ma­tu Sło­wac­kie­go był gotów poświę­cić swo­je życie dla dobra Pol­ski – był jed­nak w tym osa­mot­nio­ny. Nie uzy­skał popar­cia na zebra­niu spi­skow­ców, dla­te­go posta­no­wił samo­dziel­nie pod­jąć dzia­ła­nia prze­ciw caro­wi. Jako pod­cho­rą­ży peł­nił war­tę na Zam­ku Kró­lew­skim, pla­no­wał zamor­do­wać znie­na­wi­dzo­ne­go wład­cę. To się jed­nak nie uda­ło, ponie­waż przed kom­na­tą cara Kor­dian stra­cił przy­tom­ność. Wal­ka ze Stra­chem i Ima­gi­na­cją oka­za­ła się dla nie­go zgub­na, nie był w sta­nie udźwi­gnąć moral­ne­go cię­ża­ru zabój­stwa. Pod­jął jed­nak dzia­ła­nie i jemu poświę­cił swo­je życie.

Rozwinięcie (kontekst):

Motyw poświę­ce­nia w imię wol­no­ści oraz dla dobra ojczy­zny poja­wiał się tak­że w innych dzie­łach roman­ty­zmu – moż­na wspo­mnieć mię­dzy inny­mi pro­me­te­izm Kon­ra­da z III czę­ści „Dzia­dów” czy posta­wę Kon­ra­da Wal­len­ro­da. Nie zawsze jed­nak wyłącz­ny­mi war­to­ścia­mi, któ­rym ludzie pod­po­rząd­ko­wy­wa­li swo­je życie, były losy ojczy­zny. Istot­ny­mi cno­ta­mi w histo­rii lite­ra­tu­ry były mię­dzy inny­mi pra­wa boskie (dla nich Anty­go­na sprze­ci­wi­ła się zaka­zo­wi Kre­ona i nara­zi­ła na suro­wą karę) czy honor (z jego powo­du Roland ze śre­dnio­wiecz­nej pie­śni nie wezwał posił­ków, aby rato­wać swo­je życie). Istot­ną war­to­ścią było tak­że cier­pie­nie kul­ty­wo­wa­ne przez śre­dnio­wiecz­nych asce­tów – zarów­no świę­ty Alek­sy, jak i świę­ty Fran­ci­szek chcie­li naśla­do­wać Chry­stu­sa, aby poprzez mękę zbli­żyć się do Boga.

Zakończenie (podsumowanie):

Boha­te­ro­wie lite­rac­cy poświę­ca­li swo­je życie dla roz­ma­itych war­to­ści. Nie­któ­rzy – tak jak Kor­dian – za naj­waż­niej­szy cel uzna­wa­li dobro ojczy­zny, inni nato­miast myśle­li o Bogu lub o wła­snym hono­rze. Hie­rar­chia war­to­ści róż­ni­ła się, w zależ­no­ści od spo­so­bu myśle­nia kon­kret­nych posta­ci, ale nie da się ukryć, że każ­da z nich dostrze­ga­ła sens we wła­snym poświęceniu.