Pełne opracowanie dramatu „Antygona” Sofoklesa, a w nim: streszczenie, informacje o rodzaju i gatunku literackim, czasie i miejscu akcji, problematyce, bohaterach, motywach literackich, symbolach, cechach dramatu antycznego znajdziesz w moim sklepie.
CECHY DRAMATU ANTYCZNEGO
Zasada trzech jedności:
- jedność czasu
- jedność miejsca
- jedność akcji
Zasada trzech jedności to zasada, która mówi, że w dramacie wszystkie wydarzenia powinny dziać się w ciągu maksymalnie doby. Akcja musi być ograniczona do jednego miejsca, np. pałacu w Tebach. I wreszcie, cała akcja powinna skupiać się wokół jednego głównego wątku, np. czy Antygona zostanie ukarana za sprzeciwienie się Kreonowi.
Zasada decorum w tragedii oznacza dostosowanie formy do treści. W tragedii należy używać podniosłego stylu i patetycznego języka. Zbrodni i krwi na scenie nie pokazuje się bezpośrednio – mogą o tym opowiadać posłańcy lub chór. Tragedia nie łączy się z komizmem.
Konflikt tragiczny to sytuacja, w której dwie równorzędne racje są ze sobą w konflikcie i nie udaje się ich pogodzić. Może to być konflikt między bogami a ludźmi, na przykład fatum zrzucone przez bogów na potomków Lajosa za zbrodnię, którą popełnił. Innym przykładem jest niewinność Edypa, który musi cierpieć z powodu grzechów swojego ojca. Konflikt tragiczny dotyczy również wnuków Lajosa, Polinejkesa, Eteoklesa i Antygony. Przykładem takiego konfliktu jest zderzenie racji Kreona z racjami Antygony, praw boskich z ludzkimi, przykazań serca i rozumu.
Hamartia to wina tragiczna bohatera. Niezależnie od tego, jak postąpi Antygona, i tak poniesie klęskę, ponieważ jest wnuczką Lajosa, na którego rzucono klątwę. Fatum unosi się nad jej rodem i sprawia, że jej los jest przesądzony.
Fatum to przeznaczenie człowieka, którego nie można zmienić. W przypadku Antygony los jest tragiczny i już od początku przesądzony. Niezależnie od tego, jakie decyzje podejmie Antygona, zawsze skończy się to źle. Albo będzie musiała żyć z wyrzutami sumienia, że nie pochowała swojego brata, albo będzie musiała umrzeć.
Zbłądzenie tragiczne to sytuacja, w której bohater nieświadomie dopełnia przepowiedni. W przypadku Antygony warto zadać sobie pytanie, czy ona nieświadomie nie dopełnia przepowiedni. Być może nie ma świadomości, że jej samobójcza śmierć spowoduje lawinę innych nieszczęść.
Hybris to pycha i duma, która prowadzi bohaterów do samozadowolenia i przekonania o swojej wyjątkowości. Myślą oni, że są niewinni i prawi, a także że mogą więcej niż inni. Zawsze za to spotka ich kara. Antygona buntuje się wobec prawa ludzkiego i wybiera niepraworządność i prawo boskie, co prowadzi do jej zagłady. Kreon uważa się za nieomylnego władcę, który może ustanawiać prawa sprzeczne z prawem boskim.
Mimesis, czyli naśladownictwo rzeczywistości, to koncepcja stworzona przez Arystotelesa. W tragedii antycznej akcja musi być zgodna z zasadami prawdopodobieństwa i naśladować świat realny. Jeśli coś jest nierealne, to odbiorca może dowiedzieć się o tym jedynie z opowieści bohaterów. Widz ogląda tylko świat podobny do tego, który zna z rzeczywistości.
Katharsis to oczyszczenie emocji widzów po obejrzeniu tragedii. Współczucie dla bohatera i trwoga przed powtórzeniem jego losu są najważniejszymi emocjami, jakie powinni poczuć. Katharsis jest celem tragedii, ponieważ ma przekonać odbiorców, że światem rządzą bogowie i nie ma ucieczki przed przeznaczeniem. To również odbiera odpowiedzialność za niepowodzenia, co daje poczucie oczyszczenia.
Akcja w utworze literackim to przebieg wydarzeń, które rozgrywają się w danym dziele. Akcja składa się z kilku etapów. Ekspozycja to pierwsza część akcji, w której przedstawione są główne postaci i ukazane są okoliczności, w których się znajdują. Perypetia to zwrot w akcji, który prowadzi do konfliktu i wydarzenia, które zmieniają sytuację bohaterów. Punkt kulminacyjny to najważniejszy moment akcji, w którym rozstrzyga się los bohaterów. Rozwiązanie akcji to finał dzieła, w którym dochodzi do rozwiązania konfliktu i wyjaśnienia wszystkich wątków.
W tragediach antycznych na scenie może przebywać maksymalnie trzech aktorów. Resztę ról odgrywają chórzyści. Taki układ pozwalał na lepszą dykcję i wyrazistość aktorów oraz na większe skupienie się widzów na przedstawieniu.
Chór w tragediach antycznych pełnił ważną funkcję. Jego głównym zadaniem było komentowanie wydarzeń, które działy się na scenie. Chór wyrażał emocje bohaterów i dawał widzom wskazówki, jakie uczucia powinni odczuwać w danym momencie
BUDOWA TRAGEDII ANTYCZNEJ
- PROLOG – Wprowadzeniem w tematykę utworu jest prolog, czyli dialog dwóch bohaterów.
- PARODOS – Potem następuje parodos, czyli pierwsza pieśń chóru, który wstępuje na orchestrę.
- EPEISODION 1 – Następnie rozpoczyna się część dialogowa, zwana epeisodion, to w niej pojawia się akcja utworu.
- STASIMON 1 – Po części dialogowej zwanej epeisodionem zawsze występuje chór, który komentuje wydarzenia. Ta część to stasimon.
- EPEISODION 2 – Kolejne epeisodiony i stasimony są kontynuacją dialogu i komentarza chóru.
- STASIMON 2
- EPEISODION 3
- STASIMON 3
- EPEISODION 4
- STASIMON 4
- EPEISODION 5
- STASIMON 5
- EXODOS – Na końcu następuje exodos, czyli pieśń chóru, która ukazuje tragedię bohatera i zamyka akcję, dając widzowi pocieszenie.
Teatr antyczny był połączeniem sztuki z religią. Każdego roku w Atenach odbywały się dwie wielkie uroczystości teatralne: Wielkie Dionizje i Małe Dionizje. Wielkie Dionizje były głównym wydarzeniem teatralnym w Atenach, trwały kilka dni i przyciągały tłumy widzów. W trakcie uroczystości odbywały się przedstawienia tragiczne i komiczne. Małe Dionizje były mniejszą uroczystością, trwały jeden dzień i były poświęcone Dionizosowi. W trakcie uroczystości odbywały się przedstawienia liryczne i komiczne. Teatr był ważnym elementem życia religijnego i społecznego w starożytnym Rzymie i Grecji.
Pełne opracowanie dramatu „Antygona” Sofoklesa, a w nim: streszczenie, informacje o rodzaju i gatunku literackim, czasie i miejscu akcji, problematyce, bohaterach, motywach literackich, symbolach, cechach dramatu antycznego znajdziesz w moim sklepie.