Możesz zostać moim patronem/moją patronką: 
Jak przygotować się do testu historyczno-literackiego na maturze podstawowej z języka polskiego? Czy trzeba znać na pamięć streszczenia lektur obowiązkowych? Jakie zagadnienia warto powtórzyć?
To tylko kilka z pytań, którymi bombardujecie mnie właściwie przez cały czas 🙂 Oczywiście jasnowidzką nie jestem, ale po tegorocznych trzech maturach (majowej, czerwcowej i sierpniowej) widzę wyraźnie, czego można się spodziewać. I odpowiedź jest zaskakująca!
Pewniaki na maturze z polskiego – macie je pod nosem!
A gdybym wam powiedziała, że pytania, które pojawią się na teście historycznoliterackim, znacie już od trzeciej klasy liceum / czwartej klasy technikum? To nie żart – zdecydowana większość zadań to przetworzone pytania jawne na maturę ustną!
Aby to udowodnić, przygotowałam zestawienie zadań z części testowej z konkretnymi pytaniami jawnymi.
Ile punktów można zyskać na maturze z polskiego dzięki znajomości odpowiedzi na pytania jawne?
Na maturze majowej w 2023 można było uzyskać 11 punktów (18%), natomiast na maturze czerwcowej (II termin) aż 12 (20%). Wyjątkiem od tej reguły była matura poprawkowa w sierpniu – do uzyskania było 5 punktów, czyli 8%.
Ale to oczywiście nie koniec! W końcu znajomość odpowiedzi na pytania jawne daje gwarancję tego, że bez problemu napiszecie również wypracowanie!
Kto zna pytania jawne, ten może dostać aż 16 punktów w kategorii „Kompetencje literackie i kulturowe” (i 1 punkt za spełnienie formalnych warunków polecenia), więc tak naprawdę dzięki pytaniom jawnym można było dostać w maju 2023 28 punktów (47%), w czerwcu – aż 29 punktów (48%), natomiast w sierpniu – całkiem solidne 37%. (To nie za dużo, ale pamiętajmy, że na wynik składają się także test czytania ze zrozumieniem – tu można zdobyć ok. 17% wszystkich punktów – oraz pozostałe kategorie wypracowania – 18 punktów, czyli aż 30% wszystkich punktów).
Teoria teorią, a jak to wygląda w praktyce? Czy pytania jawne faktycznie są podobne do zadań w części testowej?
Nie rzucam słów na wiatr, dlatego poniżej wklejam dowody – zadania z matury w 2023 i odpowiadające im pytania jawne z tego samego roku). Niektóre pytania zostały wprawdzie skreślone, ale przypominam, że lista zagadnień uzyskała ostateczny kształt na 2 miesiące przed maturą – więc tak czy inaczej większość zdających raczej przygotowywała się też z zagadnień usuniętych z listy.
Matura maj 2023
Literacki obraz końca świata (Apokalipsa św. Jana)
Apokaliptyczna wizja Sądu Ostatecznego jako motyw literacki (Apokalipsa św. Jana) – pytanie skreślone z listy
Motyw marności świata (Księga Koheleta)
Motywy biblijne i ich znaczenie w utworze literackim („Dziady cz. III”)
Winkelriedyzm jako romantyczna idea poświęcenia („Kordian”)
Relacje między przedstawicielami różnych grup społecznych („Wesele”)
Krytyczny obraz rzeczywistych relacji społecznych („Wesele”) – pytanie skreślone z listy
Wojna i rewolucja jako źródło skrajnych doświadczeń człowieka („Przedwiośnie”)
Utopijny i realny obraz rzeczywistości („Przedwiośnie”)
Utracone złudzenia jako źródło dramatu bohatera („Przedwiośnie”) – pytanie skreślone z listy
Nowomowa jako sposób na ograniczenie wolności człowieka („Rok 1984”)
Problem upadku wartości („Tango”)
Konflikt i spór pokoleń („Tango”)
Bohater literacki wobec samotności („Dziady cz. III”)
Bunt wobec zła („Dziady cz. III”)
Wartości, dla których człowiek gotów jest poświęcić życie („Kordian”)
Droga do dojrzałości romantycznego indywidualisty („Kordian”)
Matura czerwiec 2023
Konflikt racji moralnych („Antygona”)
Jak literatura antyczna przedstawia tragizm ludzkiego losu? („Antygona”)
Groza i komizm w obrazie śmierci („Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”)
Średniowieczne kreacje obrazu społeczeństwa („Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”) – pytanie skreślone z listy
Człowiek w relacji z Bogiem („Księga Psalmów”) – pytanie skreślone z listy
Uniwersalizm prawdy o naturze ludzkiej w bajkach (bajki Ignacego Krasickiego)
Alegoryczność i jej znaczenie w literaturze (bajki Ignacego Krasickiego) – pytanie skreślone z listy
Bajki jako opowieści o prawach rządzących światem (bajki Ignacego Krasickiego) – pytanie skreślone z listy
Podstępne metody walki z wrogiem jako zaprzeczenie etosu rycerskiego („Konrad Wallenrod”)
Relacje między przedstawicielami różnych grup społecznych („Wesele”)
Symboliczny sens chocholego tańca w kontekście polskiej kultury i historii („Wesele”) – pytanie skreślone z listy. Motyw wesela i jego znaczenie w kreacji świata przedstawionego („Wesele”) – pytanie skreślone z listy
Wizerunek obrońcy ojczyzny („Potop”) – pytanie skreślone z listy przy pierwszej zmianie pytań jawnych
Funkcja idealizowania bohaterów w utworze literackim („Kronika polska”) – pytanie skreślone z listy
Problem upadku wartości („Tango”)
Koncepcja teatru absurdu („Tango”) – pytanie skreślone z listy
Dwie perspektywy wyścigu w walce o życie – wojenna i powojenna („Zdążyć przed Panem Bogiem”)
Matura sierpień 2023
Ludzkie dążenie do wolności („Dziady cz. III”)
Bohater literacki wobec samotności („Dziady cz. III)
Różne relacje bohaterów literackich z Bogiem („Dziady cz. III”)
Kreacje ludzi nieprzeciętnych („Dziady cz. III) – pytanie skreślone
Kreacje kobiece w literaturze („Lalka”)
Jakie znaczenie ma tytuł dla zrozumienia sensu utworu? („Inny świat”)
Wnioski?
Jest ich kilka.
- Pytania jawne to nie przeciwnik, lecz przyjaciel – warto się z nimi polubić 😉
- Nie musicie czytać streszczeń – nikt nie spyta o kolejność wydarzeń w utworze; zamiast tego lepiej opracować lektury problemowo
- Zadania na teście historycznoliterackim nie są aż tak skomplikowane, jak mogłoby się wydawać (moim zdaniem są banalnie proste – w odróżnieniu od części 1., czyli czytania ze zrozumieniem)
- Kto opanuje pytania jawne, ten jest na dobrej drodze do zdania matury pisemnej (przeszkodą może być już tylko błąd kardynalny)
Co zrobić, żeby jak najlepiej zdać maturę z polskiego?
Krok 1: Opanuj pytania jawne
Pomoże Ci w tym przygotowany przeze mnie zestaw opracowań wszystkich pytań jawnych na 2024 (także pytań skreślonych w marcu 2023 r.)
Krok 2: Dołącz do mojej grupy na Facebooku, na której znajdziesz więcej ciekawostek takich jak ta
Krok 3: Zaobserwuj Babę od polskiego na TikToku
Podaję tam triki i porady, których nie znajdziesz nigdzie indziej!
Krok 4: Zapoznaj się z opracowaniami pytań jawnych z poprzednich lat. Nie musisz się ich uczyć – wystarczy się zaznajomić, żeby wiedzieć mniej więcej, o czym mowa.
Niektóre z zagadnień na 2023 mogą pojawić się na teście!
Pytania, które nie obowiązują w tym roku, znajdziesz w formie wpisów na stronie, jako film na YouTube i jako podcast na Spotify.
[autopromocja]