MOTYW: duma/pycha

“Zemsta” Aleksander Fredro – Papkin uważa się za najmądrzejszego, najbardziej obytego w świecie i świetnego wojownika, a jest jedynie tchórzem; jest zubożałym szlachcicem, którego utrzymuje Cześnik, liczy na małżeństwo z Klarą; jest zakłamany i interesowny;

„Opowieść wigilijna” Charles Dickens – Ebenezer Scrooge gardzi innymi ludźmi, miłością, relacjami rodzinnymi, nikt nie nauczył go miłości i pokory, bo obiecał sobie już w dzieciństwie, że będzie niezależny finansowo i sam sobie w życiu da radę;

„Quo vadis” Henryk Sienkiewicz – Neron uważa się za najlepszego artystę, dokonuje zbrodni, by mieć temat literacki; jest megalomanem, ostatecznie kończy źle – popełnia samobójstwo;

„Pan Tadeusz” Adam Mickiewicz – Stolnik Horeszko podał Jackowi Soplicy czarną polewkę na znak niezgody na zaręczyny z jego córką Ewą, bo mimo tego, że wysługiwał się szlachtą, to jednak nimi gardził, jako arystokrata czuł się lepszy;

“Mały Książę” Antoine de Saint-Exupery – Mieszkańcy niektórych planet, na które trafia Mały Książę – są pyszni i dumni, Król chce kimś rządzić, a jest samotny i tylko on zamieszkuje planetę; Próżny łaknie uwielbienia, ale też jest sam, bo z takim człowiekiem nie można zbudować relacji; Geograf uważa, że zjadł wszystkie rozumy i jest najmądrzejszy na świecie, przez co uzurpuje sobie prawo do pogardy wobec innych, jednak nigdy niczego nie widział na własne oczy, zna świat jedynie z książek.

“Artysta” Sławomir Mrożek – Kogut zgłasza się do cyrku na posadę lwa, pragnie zostać artystą, usiłuje zaryczeć, ale dyrektor cyrku mówi mu, że nadawałby się na rolę koguta, jednak bohater się na to nie zgadza, duma mu nie pozwala przyjąć tej propozycji, przez to też nie zostaje aktorem- jest to przykład pychy i zgubnej ambicji.