Spółgłoski to głoski, przy których wymawianiu słychać dodatkowy dźwięk, są niesamodzielne i nie mogą tworzyć sylaby (wyjątki: Brr! Pst!)

  • b (słychać be)
  • j (jot)
  • r (er) – narządy mowy w jamie ustnej zbliżają się do siebie w różnym stopniu.

Dzielą się na:

  • ustne – przy ich wymawianiu powietrze przechodzi przez usta: b, p, k, s, ł
  • nosowe – przy ich wymawianiu powietrze przechodzi przez usta i nos: m, n, m’, n’ (apostrofem zaznaczony jest znak miękkości)
  • dźwięczne – przy ich wymawianiu drgają wiązadła głosowe (przyłóż palec do krtani, a poczujesz drganie): b, d, g, w, z, ż, dz, dż, dź, m, n, ł, l, r, b’, g’, w’, ź, l’, j’, m’, n’
  • bezdźwięczne – przy ich wymawianiu nie drgają wiązadła głosowe: p, t, c, k, f, s, h, sz, ch, cz, p’, ć, k’, f’, ś, ch’
  • twarde – powstają, gdy język jest oddalony od podniebienia twardego: b, p, d, t, g, k, w, f, ch, ł, s, z, c, dz, n, m
  • miękkie – przy ich wymawianiu środkowa część języka jest zbliżona do podniebienia twardego, co daje zmiękczenie spółgłosek: ś, ź, ć, dź, ń, k’, l’, b’, g’, w’, j’, p’, f’, ch’

Istnieją jeszcze dwa podziały spółgłosek:

  • ze względu na miejsce artykulacji:

    • wargowe: b, b’, p, p’, m, m’
    • wargowo-zębowe: w, f, w’, f’
    • przedniojęzykowo-zębowe: d, t, z, ż, s, sz, dz, dż, c, cz, n, ł
    • środkowojęzykowe: ź, ś, dź, ń, ć
    • tylnojęzykowe: g, g’, k, k’, ch

  • ze względu na zbliżenie narządów mowy:

    • zwarte: b, p, d, t, g, k
    • szczelinowe: w, f, z, s, h
    • zwarto-szczelinowe: dz, c, cz
    • półotwarte: m, n, l, ł, r