Matury coraz bliżej, zatem byście usprawnili swoje umiejętności pisania wypracowań – seria  wpisów, które dotyczą typów prac maturalnych. Z Waszych doświadczeń wiem, że interpretacja porównawcza (matura rozszerzona, drugi temat) jest najtrudniejsza, więc zacznijmy od niej. Później będzie już tylko łatwiej.

Zanim przystąpisz do pisania pracy, koniecznie wykonaj następujące czynności:
A. Przeczytaj uważnie oba teksty
B. Zaznacz istotne dla sensu utworów fragmenty, skomentuj je i podkreśl
C. Sporządź plan pracy wg poniższego schematu:

Wstęp:  rozpoznanie
a. Znajdź nadrzędny sens łączący oba teksty (podajesz pełne imię i nazwisko autorów, informacje o tytułach ): najpierw jeden tekst, od razu drugi i podsumowanie.
b. Stwórz hipotezę interpretacyjną łączącą oba teksty. Teza może zawierać informacje z jakiego powodu/w jakim celu utwory zostały porównane; jaki sen obydwu utworów podkreśla to zestawienie.

Rozwinięcie: Uzasadnienie tezy/hipotezy argumentami dzięki wskazaniu (każda z kategorii może być oddzielnym akapitem):

  • roli didaskaliów (obecność, dokładność, jakie tematy poruszają, czy są nieodłączną częścią utworu, ich styl, funkcja i język)
  • postaci dramatu, czyli elementów sytuacji komunikacyjnych: nadawca komunikatu i odbiorca wypowiedzi – ich sposób wypowiadania się, skomplikowanie postaci, kanał komunikacyjny (bezpośrednia rozmowa, rozmowa telefoniczna), intencja komunikacyjna –  w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • sytuacja komunikacyjna (przestrzeń, czas i akcja) –  w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • kompozycji i funkcji tekstów: informatywna, impresywna, ekspresywna, poetycka – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • cech stylu wypowiedzi i użytych środków językowych – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • dosłownych i niedosłownych znaczeń poszczególnych elementów utworów – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • przynależności gatunkowej tekstów – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • kreacji świata przedstawionego (mimesis: realizm, naturalizm, behawioryzm, psychologizm; kreacjonizm: ekspresjonizm, impresjonizm, symbolizm, oniryzm itd.; a także występujące motywy literackie) – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic;
  • właściwych kontekstów (np. filozoficzny, estetyczny, historyczny, biograficzny) – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic.

Zakończenie: Interpretacja uogólniająca.
a. Teza interpretacyjna wynikająca z odczytania całości– – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic.
b. Ocena i wartościowanie– w– w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic.
c. Trzy wartości tekstów: poznawcze, etyczne, estetyczne– – w jednym i w drugim fragmencie i co wynika z podobieństw/ różnic.

D. Pisz!

→ Do perfekcji doprowadzi Cię dbałość o język, brak czasowników w formie osobowej i zdań pojedynczych. Styl naukowy możesz wytworzyć dzięki zastosowaniu czasowników, które nazwałam ŚWIĘTĄ TRÓJCĄ, są nimi: warto, trzeba, należy.
→ Unikaj też imiesłowów, zwykle uczniowie mają problem z ich prawidłowym zastosowaniem.
→ Jeśli wprowadzasz cytaty, musisz je przedstawić, zacytować i skomentować. Nigdy nie stosuj cudzych słów zamiast swoich. To ma być Twoja praca, a cytaty służą jedynie jako potwierdzenie argumentów.
→ Nie stosuj asekuracyjnych cudzysłowów – świadczą o brakach w słownictwie. Jeśli czujesz, że słowo nie pasuje stylistycznie, po prostu go nie pisz.

 

Powyższy plan jest jedynie propozycją, jednak warto się nim posługiwać zanim zdobędziecie wprawę w pisaniu – to jak z tańcem: najpierw odtwarzamy schematy, by później poczuć swobodę ruchu i wyrażać siebie.