Czę­sto pyta­cie mnie, jakiej odpo­wie­dzi nale­ży udzie­lić, gdy pada pyta­nie o to, czym jest poko­le­nie Kolum­bów, dla­te­go poni­żej publi­ku­ję moją krót­ką notat­kę. Dowiesz się z niej, jaka jest defi­ni­cja poko­le­nia Kolum­bów, co ozna­cza ten ter­min, skąd się wzię­ła nazwa i jak ją nale­ży zapisywać.

Pokolenie Kolumbów – co to jest?

Poko­le­nie Kolum­bów to zwy­cza­jo­we okre­śle­nie pisa­rek i pisa­rzy uro­dzo­nych ok. 1920 r., któ­rych mło­dość przy­pa­dła na czas II woj­ny świa­to­wej. W obie­gu funk­cjo­nu­je rów­nież okre­śle­nie „poko­le­nie 1920”, któ­re­go nazwa zosta­ła zaczerp­nię­ta z deka­dy, w któ­rej uro­dzi­li się przed­sta­wi­cie­le tej gene­ra­cji. Kon­cep­cja poko­le­nia Kolum­bów opie­ra się na zało­że­niu, że oso­by je two­rzą­ce mia­ły istot­ną wspól­ną cechę – ich mło­dość przy­pa­dła na okres II woj­ny świa­to­wej. Poko­le­nie Kolum­bów w momen­cie roz­po­czę­cia woj­ny led­wie skoń­czy­ło liceum lub mia­ło roz­po­cząć stu­dia; było zaan­ga­żo­wa­ne w dzia­łal­ność kon­spi­ra­cyj­ną i było ofia­rą repre­sji ze stro­ny nazi­stow­skich okupantów.

Pokolenie Kolumbów – skąd taka nazwa?

Nazwa tego poko­le­nia pocho­dzi od tytu­łu książ­ki Roma­na Brat­ne­go “Kolum­bo­wie. Rocz­nik 20”, w któ­rej przed­sta­wia­na jest twór­czość przed­sta­wi­cie­lek i przed­sta­wi­cie­li tej gene­ra­cji. Ter­min ten ma wie­le inter­pre­ta­cji, a naj­waż­niej­sza doty­czy podo­bieństw mię­dzy twór­ca­mi a Krzysz­to­fem Kolum­bem, uzna­wa­nym za odkryw­cę Ameryki.

Dlaczego pokolenie Kolumbów często określa się mianem pokolenia straconego?

Poko­le­nie Kolum­bów to oso­by uro­dzo­ne w latach 20 XIX wie­ku. Niczym Kolumb odkry­wa­ją­cy Ame­ry­kę, odkry­wa­li oni nowy świat, któ­rym była nie­pod­le­gła Pol­ska. Zamiast pozna­wać życie, prze­ży­wać pierw­sze roz­ter­ki miło­sne czy roz­wi­jać zain­te­re­so­wa­nia, musie­li sta­wić czo­ła woj­nie. Ci, któ­rzy prze­ży­li, w póź­niej­szej twór­czo­ści odno­si­li się do tema­ty­ki woj­ny (np. zauwa­ża­li, że upadł świat war­to­ści moral­nych). O poko­le­niu Kolum­bów mówi się czę­sto, że było „poko­le­niem stra­co­nych szans” – ich mło­dość przy­pa­dła na okres jed­ne­go z naj­tra­gicz­niej­szych kon­flik­tów zbroj­nych w histo­rii ludz­ko­ści, co mia­ło wpływ na ich twór­czość oraz psy­chi­kę. Musie­li nauczyć się żyć w świe­cie „odwró­co­ne­go deka­lo­gu” – zupeł­nie innych war­to­ści niż te, któ­re im wpa­ja­no przez lata.

Pokolenie Kolumbów – kto do niego należał?

Twór­cy poko­le­nia Kolum­bów to:

  • Krzysz­tof Kamil Baczyński
  • Gustaw Her­ling-Gru­dziń­ski
  • Anna Kamień­ska
  • Tade­usz Borowski
  • Tade­usz Różewicz
  • Roman Brat­ny
  • Tade­usz Gajcy

Pokolenie Kolumbów – jak pisać? W cudzysłowie i wielką literą?

Popraw­ny zapis to: poko­le­nie Kolum­bów (bez cudzy­sło­wu, wiel­ka lite­ra jedy­nie w odnie­sie­niu do dru­gie­go wyra­zu). War­to pamię­tać, że zapis ten róż­ni się od zapi­su syno­ni­micz­nych nazw:

  • „poko­le­nie 1920”
  • poko­le­nie „cza­su burz”
  • poko­le­nie „apo­ka­lip­sy spełnionej”