Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności to temat wypracowania maturalnego, który pojawił się na maturze podstawowej w czerwcu 2025 r. W tym wpisie znajdziesz wszystko, co może Cię zainteresować na temat rozprawki Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności:

  • zasady oceniania
  • wyjaśnienie, o czym można napisać przy okazji tego tematu
  • propozycje kontekstów

Jeżeli szukasz gotowca, który wykorzystasz w swoim wypracowaniu, to mam dla Ciebie złą wiadomość – w tym wpisie tego nie znajdziesz.

Jeżeli jednak chcesz się nauczyć pisać doskonałe wypracowanie, to czytaj dalej, ponieważ pokażę Ci, co zrobić, żeby prawidłowo omówić ten temat.

Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności – wypracowanie maturalne

Zacznijmy od początku – czyli od tego, jakie zadanie przed Tobą stoi. Oto treść polecenia z matury w czerwcu 2025 r.

Temat 1.
Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności.
W pracy odwołaj się do:

Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas omawiania tego tematu?

Odpowiedź na to pytanie wynika wprost z uszczegółowienia zasad oceniania (czyli z pliku, który znajduje się w zasadach oceniania matury w czerwcu 2025). 

Wynika z tego, że przy opracowaniu tematu Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności musisz:

  1. odwołać się do lektury obowiązkowej (bez tego dostaniesz 0 punktów za wypracowanie)
  2. omówić relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki oraz relacje międzypokoleniowe w życiu społeczności błędną ocenę sytuacji oraz omówić wpływ błędnej oceny sytuacji na życie człowieka (musisz omówić oba te elementy na przykładzie każdego utworu literackiego; jeśli omówisz tylko jeden element, wówczas utwór zostanie wykorzystany co najwyżej częściowo funkcjonalnie)

Poniżej znajdziesz natomiast uszczegółowienie zasad oceniania tematu Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności (wraz z wyjaśnieniem pojęć kluczowych).

Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności – zasady oceniania

Poniżej znajdziesz uszczegółowienie zasad oceniania tego tematu. Dlaczego to ważne? Pamiętaj, że dzięki uszczegółowieniu zasad oceniania możesz się dowiedzieć, co należało napisać, aby utwory literackie zostały uznane za omówione w pełni funkcjonalnie!
Uszczegółowienie zasad oceniania:

1. Rozumienie pojęć:
a) relacja – rodzaj wzajemnych związków zachodzących między ludźmi lub grupami społecznymi
b) międzypokoleniowy – zachodzący między pokoleniami w znaczeniu
– generacji (np. młodzi, starzy, dwudziestolatkowie)_
– członków rodziny będących w podobnym wieku i zajmujących w niej taką samą pozycję (np. rodzice, dziadkowie, rodzeństwo)
– ogółu ludzi ukształtowanych przez podobne lub te same przeżycia, doświadczenia (np. pokolenie wojenne)
– pokolenia literackiego (np. pokolenie Kolumbów)
c) życie – istnienie, egzystencja, bytowanie, działanie w pewnych warunkach
d) jednostka – każda postać literacka (a w przypadku kontekstów – również np. filmowa), w tym postacie, które nie są ludźmi
e) społeczność – zbiorowość (grupa ludzi) / bohater zbiorowy / ludzkość (wymiar uniwersalny).

2. Zdający może zrozumieć i zrealizować temat w dowolny sposób. Jeżeli wypowiedź zdającego jest zgodna z tematem i z warunkami zadania, pracę należy oceniać.

3. Wypracowanie przynajmniej częściowo dotyczy problemu wskazanego w poleceniu, jeżeli w pracy zdający:
a) odniósł się do relacji międzypokoleniowych
ORAZ
b) praca zawiera opinię albo uzasadnienie.

4. Utwór literacki uznaje się za wykorzystany w pełni funkcjonalnie, jeżeli zdający w argumentacji omówił:
a) relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki
ORAZ
b) relacje międzypokoleniowe w życiu społeczności.

5. Utwór literacki uznaje się za wykorzystany częściowo funkcjonalnie, jeżeli zdający w argumentacji omówił:
a) relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki
ALBO
b) relacje międzypokoleniowe w życiu społeczności.

6. Lektura obowiązkowa – dowolna lektura obowiązkowa, wybrana spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 arkusza, ilustrująca zagadnienie sformułowane w temacie.

Źródło: Zasady oceniania rozwiązań zadań.

Chcesz się dobrze przygotować do matury z języka polskiego?

Skorzystaj z mojego opracowania wszystkich 76 pytań jawnych na maturę ustną w 2026, 2027 i 2028 roku.

Pamiętaj, że dobrze opracowane pytania jawne mogą Ci pomóc także podczas pisania wypracowania!

Baba radzi – co zrobić, aby napisać prawidłowe wypracowanie na temat: Relacje międzypokoleniowe w życiu jednostki i społeczności? Utwory literackie

W pierwszej kolejności: zastanów się, w których znanych Ci utworach literackich pojawia się motyw relacji międzypokoleniowych. Proponuję, aby punktem wyjścia były poniższe pytania jawne na maturę ustną 2026-2028:
Antygona:

8. Prawa boskie a prawa ludzkie. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

9. Człowiek wobec przeznaczenia. Omów zagadnienie na podstawie Antygony Sofoklesa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Lament świętokrzyski (fragmenty):

10. Motyw cierpiącej matki. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Lamentu świętokrzyskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Skąpiec:

17. Przyczyny nieporozumień między rodzicami a dziećmi. Omów zagadnienie na podstawie Skąpca Moliera. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Romantyczność oraz wybrane ballady Adama Mickiewicza:

19. Świat ducha a świat rozumu. Omów zagadnienie na podstawie Romantyczności Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wesele:

42. Co utrudnia porozumienie między przedstawicielami różnych grup społecznych? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Chłopi (fragmenty):

47. Obyczaj i tradycja w życiu społeczeństwa. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Chłopów Władysława Stanisława Reymonta. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Przedwiośnie:

50. Różne wizje odbudowy Polski po odzyskaniu niepodległości. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

51. Młodość jako czas kształtowania własnej tożsamości. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

52. Rola autorytetu w życiu człowieka. Omów zagadnienie na podstawie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Tango:

70. Bunt przeciwko porządkowi społecznemu. Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

71. Konflikt pokoleń. Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

72. Normy społeczne – ograniczają człowieka czy porządkują życie? Omów zagadnienie na podstawie Tanga Sławomira Mrożka. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Temat rozważony? W takim razie teraz stwórz klucz interpretacyjny – zastanów się, według jakiego klucza można połączyć różne oblicza relacji międzypokoleniowych w życiu jednostki oraz społeczności. Dzięki temu Twoja praca będzie sprawiała wrażenie przemyślanej. Pamiętaj, że omawiane wątki powinny jakoś się ze sobą łączyć. Przeanalizuj zatem zagadnienie tak, aby przedstawić różnorodne argumenty, które będą razem tworzyć przemyślaną wypowiedź.
Podpowiedź: jeśli nie wiesz, którą lekturę obowiązkową wybrać, skup się na omówieniu przykładów z tych lektur, które znasz najlepiej. Możesz również wziąć pod uwagę tylko lektury omawiane we fragmentach – dzięki temu unikniesz ryzyka popełnienia błędu kardynalnego!

Chcesz się dobrze przygotować do matury z języka polskiego?

Skorzystaj z mojego opracowania wszystkich 76 pytań jawnych na maturę ustną w 2026, 2027 i 2028 roku.

Pamiętaj, że dobrze opracowane pytania jawne mogą Ci pomóc także podczas pisania wypracowania!