NARRATOR występuje w epice.

NARRATOR PIERWSZOOSOBOWY (pamiętnikarski)

  • czasowniki w pierwszej osobie;
  • może być uczestnikiem wydarzeń;
  • ma ograniczoną wiedzę o świecie przedstawionym;
  • często subiektywny.

TYPY NARRACJI:

  • auktorialna (patrzy na świat z dystansem);
  • personalna (tak jak widzi ją bohater).

Przykład:
„Przysłał do mnie król JMość pana Straszowskiego, sługę swego, z listami, prosząc solenniter [usilnie] o darowanie wydry, którą chowaną miałem, tak rozkoszną, że wolałbym był partem substancyjej [część majątku] mojej dać aniżeli onę, com ją tak kochał (…). Przeczytawszy listy zacudowałem się (…) i pytam: „Dla Boga! cóż to królowi JMości po tym?” Powiedział poseł, że bardzo król JMość żąda i prosi. Ja dopiero, że nie masz tej rzeczy u mnie, co by miała być odmowna królowi JMości. Ale mi było tak miło, jakoby mię ostrym grzebłem po gołej skórze drapał”.
Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki

NARRATOR DRUGOOSOBOWY

  • narrator może opowiadać historię, zwracając się do jednego z jej bohaterów.

Przykład:
„Ach, Mały Książę, zaczynałem stopniowo rozumieć twoje ciche, smutne życie. Przez długi czas twoją jedyną rozrywką były nastrojowe zachody słońca. Poznałem ten nowy szczegół czwartego dnia rano, kiedy mi powiedziałeś:

— Lubię zachody słońca. Chodźmy obejrzeć zachód słońca.

— Ale trzeba poczekać…

— Poczekać na co?

— Poczekać, żeby słońce zachodziło.

Najpierw wydałeś się bardzo zaskoczony, a potem zacząłeś śmiać się z samego siebie. Powiedziałeś:

— Ciągle mi się wydaje, że jestem u siebie!
Rzeczywiście. Wszyscy wiedzą, że kiedy w Stanach Zjednoczonych jest południe, we Francji słońce właśnie zachodzi. Wystarczyłoby móc w minutę przenieść się do Francji, żeby zobaczyć zachód słońca. Niestety Francja jest zbyt daleko. Ale na twojej małej planecie wystarczyło, żebyś przesunął o kilka kroków krzesło. Mogłeś oglądać zmierzch tyle razy, ile miałeś na to ochotę…”.
Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę, rozdział VI

NARRATOR TRZECIOOSOBOWY (autorski)

  • relacjonuje w trzeciej osobie;
  • może nie ujawniać się w dziele;
  • może wyrażać poglądy i oceny;
  • często wszechwiedzący;
  • może być obiektywny lub subiektywny.

Przykład:
„Na początku lipca, gdy żar lał się z nieba, pod wieczór pewien młodzian wychynął ze swej komórki, którą odnajmował od lokatorów (…). Na schodach szczęśliwie uniknął spotkania ze swoją gospodynią (…). Zalegał gospodyni z opłatą komornego i bał się spotkania z nią. Działo się tak nie dlatego, że był tchórzliwy czy nieśmiały (…)”.
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara