środki językowe niezbędne do egzaminu ósmoklasisty

Lista podstawowych środków stylistycznych:

• Epitet – określenie rzeczownika uwydatniające jego specjalne cechy (może to być rzeczownik, przymiotnik lub imiesłów); np. niska cena, słownik języka polskiego
  
• Oksymoron – epitet sprzeczny, np. sucha woda
• Porównanie – zestawienie dwóch przedmiotów lub zjawisk, które mają wspólną cechę (często robi się to przy użyciu takich słów jak: jak, jakby, jak gdyby, niczym lub na kształt); np. leje jak z cebra, stoi dumna niczym pierwszy przebiśnieg na polanie
• Porównanie homeryckie – rozbudowane porównanie, niezwykle szczegółowe, odnoszące się z reguły do opisu przyrody; np. na min. pięć wersów porównanie odnoszące się do przyrody
  
• Przenośnia (metafora) – zabieg polegający na skojarzeniu ze sobą nawet odległych pojęć; jest to zestawienie wyrazów w taki sposób, aby wydobyć nowe znaczenie; np. wiosłując skrzydłami. Przenośnia ma kilka swoich odmian:
• Personifikacja (uosobienie) – nadanie przedmiotom, zjawiskom lub pojęciom cech ludzkich; np. kamienie przemówiły
• Animizacja (ożywienie) – nadanie martwej przyrodzie i zjawiskom cech istot żywych; np. liście latały

• Apostrofa – zwrot do adresata
  
• Inwokacja – rozbudowana apostrofa o podniosłym charakterze; najczęściej zwracamy się do bóstw, muz lub ojczyzny
• Powtórzenie – występowanie w obrębie jednego zdania lub akapitu tych samych wyrazów
• Anafora – odmiana powtórzenia, w której kolejne wersy tekstu poetyckiego zaczynają się od tego samego wyrazu
• Epifora – odmiana powtórzenia, w której te same wyrazy pojawiają się na końcu wersu
• Zdrobnienie – dodanie do wyrazu formantu zdrobniającego, np. -ek, co ma za zadanie wzbudzić sympatię, politowanie lub ironię. Są to wyrazy o dodatnim zabarwieniu uczuciowym; np. piesek, nosek, staruszek
• Zgrubienie – dodatnie do wyrazu formantu oznaczającego coś dużego, np. -isko, co ma za zadanie wyrazić niechęć, pogardę lub lekceważenie. Są to wyrazy o ujemnym zabarwieniu uczuciowym; np. psisko, nochal, staruch