Ponad rok temu mogłam wypowiedzieć się na temat mojej decyzji związanej z odejściem ze szkoły (wówczas w rozmowie z Dawidem Karpiukiem). Powiedziałam wówczas:
„Liczę, że to wszystko padnie”.
Dlaczego tak brutalnie? Nikt mnie pyta, ale odpowiem: to musi paść, bo zerowa wiedza o neurodydaktyce i sposobie nauczania i przerzucanie się drobnymi zmianami (będzie innowacyjny przedmiot: cyberbezpieczeństwo/ będzie HiT / religia na pierwszej lub ostatniej lekcji) nie odmieni nam szkoły.

Szkoła potrzebuje gruntownej zmiany, a przede wszystkim musi stać się ważna, tak jak i nauczyciele muszą być dokształceni i szanowani, jeśli są specjalistami. Reformy edukacji, które polegają na zmianie listy lektur lub oddawaniu/odejmowaniu przedmiotu, są jedynie deformami i nie dotykają nawet podstawy problemów. Zamiast promowania kreatywności mamy zastraszanie, zamiast faktycznej wiedzy o tym, jak się uczymy — zakuwanie. Trąbimy o kompetencjach przyszłości, a nawet nauczający czytają jedynie nagłówki, więc jako dorośli też nie wiemy, czym jest krytyczne myślenie i czytanie ze zrozumieniem.

W ręku trzymam wydane w formie książki artykuły Aleksandry Pezdy, które dotyczą edukacji. Wizja edukacji, jaka się z nich wyłania, jest jak opisywanie Erebu, najciemniejszego miejsca w Hadesie. Rodzi się zatem pytanie, czy można coś jeszcze zdziałać? Czy na uzdrowienie oświaty jest już za późno? Postaramy się odpowiedzieć (a raczej nad nim zastanowić) podczas XXI Samorządowego Forum Kapitału i Finansów w Katowicach (11 października).

A co dzisiaj? A dzisiaj sprawdźmy, czy partie polityczne startujące w wyborach parlamentarnych 2023 mają realne rozwiązania na kryzys edukacji. Przedstawiam Wam wypisy z programów partii, bez komentarzy. Sami oceńcie.

Prawo i Sprawiedliwość:

  • wzrost wynagrodzeń nauczycieli
  • wsparcie metodyczne dla młodych nauczycieli
  • rozszerzaniem nauczania języków obcych,
  • nacisk na rozwijanie technologii informatycznych
  • rozwijanie czytelnictwa
  • zamiast testów pytania otwarte wymagające myślenia
  • nacisk na naukę przedmiotów ścisłych
  • wychowanie patriotyczne i obywatelskie
  • kształtowanie postaw odpowiedzialności za wspólnotę
  • nauka prawa i realnych mechanizmów demokratycznych
  • wycieczki szkolne, związane z realizacją programu historii i języka polskiego
  • kształcenie z zasad udzielania pierwszej pomocy
  • nauka zapewniania bezpieczeństwa cybernetycznego
  • nawiązanie realnej współpracę z policją dla likwidacji handlarzy narkotyków i dopalaczy
  • więcej zajęć fakultatywnych (uzupełnianie braków i rozwój pasji)
  • maksymalna redukcja patologicznego zjawiska korepetycji
  • prace domowe w klasach I–III wyłącznie na zajęciach pozalekcyjnych
  • każdy osiemnastolatek będzie mógł odbyć w szkole bezpłatny kurs na prawo jazdy
  • zwiększenia dostępności nauczyciela dla ucznia w szkole
  • dofinansowanie posiłków w szkole,
  • budowa nowoczesnych ośrodków edukacji zawodowej,
  • wsparcie dla budowy, modernizacji i unowocześnienia oraz wyposażenia szkół specjalnych w Polsce,
  • finansowanie wycieczek edukacyjnych dla każdej klasy i każdego ucznia
  • całkowity zakaz seksualizacji dzieci i młodzieży
Źródło:https://pis.org.pl/dokumenty

Koalicja Obywatelska:

  • podwyżki dla nauczycieli o 30 proc. (nie mniej niż 1,5 tys. zł brutto)
  • wycofanie HiT-u
  • elektroniczne podręczniki
  • wprowadzenie szerokiej oferty bezpłatnych zajęć pozalekcyjnych w szkole
  • wykreślenie oceny z religii ze świadectwa szkolnego
  • dla każdego dziecka indywidualne szafki w szkołach (zamiast pełnych plecaków)
  • jednozmianowość
  • zajęcia z religii, dla chętnych, tylko na pierwszej lub ostatniej godzinie
  • praktyczne, a nie ideologiczne podstawy programowe i podręczniki, tworzone i zatwierdzane przez ekspertów
  • likwidacja prac domowych w szkołach podstawowych
Źródło: https://100konkretow.pl/edukacja/

Trzecia droga:

  • 6% PKB na edukację
  • nowy przedmiot cyberbezpieczeństwo
  • odchudzenie podstawy programowej,
  • nacisk na naukę warsztatową i projektową
  • po szkole podstawowej dzieci będą porozumiewały się językiem angielskim w stopniu komunikatywnym
  • komunikacja, praca zespołowa, krytyczne myślenie i kreatywność
  • rzetelna edukacja ekologiczna i klimatyczna
  • zobowiązanie szkół do zapewnienia ciepłego posiłku dla każdego ucznia – zapewnimy im środki na realizację tego zadania
  • dostęp do psychologa i pedagoga w każdej szkole
  • całodobowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
  • podwyżki dla nauczycieli – średnia krajowa na start,
  • nauczyciel ma większą swobodę doboru metod, środków, jak i treści nauczania
  • szybsza ścieżka awansu zawodowego
  • superwizja i doskonalenie kompetencji
Źródło: https://polska2050.pl/rozwiazania-programowe-polski-2050-trzecia-droga-to-programy-a-nie-klotnie/reforma-edukacji-podwyzki-dla-nauczycieli/

Lewica:

  • kształcenie umiejętności analizy, krytycznego i twórczego myślenia oraz pracy w grupie
  • interdyscyplinarność – w programach różnych przedmiotów elementy edukacji obywatelskiej, obejmującej elementy wiedzy o rynku pracy i prawach pracowniczych, edukacji zdrowotnej, w tym wiedzy o seksualności, zdrowiu psychicznym, zdrowym trybie życia i odżywianiu oraz profilaktyce chorób zakaźnych, edukacji klimatycznej, podstaw cyberbezpieczeństwa
  • szkoła wolna od indoktrynacji
  • podstawy programowe współtworzone i zatwierdzane przez zespoły specjalistów wskazanych przez oświatowe związki zawodowe i uczelnie publiczne
  • współpraca szkół publicznych z trzecim sektorem i lokalną społecznością,
  • w szkołach ponadpodstawowych zajęcia dodatkowe będą obowiązkowo opiniowane przez samorząd szkolny
  • umożliwienie tworzenia spółdzielni uczniowskich
  • Krajowy Rzecznik Praw Uczniowskich,
  • rzecznik praw uczniowskich obowiązkowo w każdej szkole
  • MEN określi minimalne wymagania dotyczące procedury postępowania w sytuacji wystąpienia przemocy i agresji w szkole
  • dostęp do szkoleń antydyskryminacyjnych i antyprzemocowych dla nauczycieli i uczniów
  • szybkie i anonimowe zgłaszanie przypadków przemocy w szkołach przy pomocy aplikacji mobilnej
  • wsparcie psychologiczne, w tym bezpłatny dostęp do długofalowej opieki psychologicznej dla każdego – od przedszkola do końca edukacji
  • współpraca psychologów szkolnych z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i specjalistami zdrowia psychicznego w publicznej ochronie zdrowia
  • edukacja psychospołeczna i bezpośrednie wsparcie dla rodziców
  • nacisk na naukę rozpoznawania i wspierania uczniów potrzebujących pomocy
  • zatrzymanie fali odejść uczniów do szkół niepublicznych – zwłaszcza dzieci z problemami edukacyjnymi, orzeczeniami o niepełnosprawności, potrzebie kształcenia specjalnego czy wspomagania rozwoju, jak również wybitnie zdolnych
  • niezbędna pomoc edukacyjna w szkole publicznej (bez korepetycji)
  • bezpłatne podręczniki dla wszystkich uczniów
  • czytnik ebooków wraz z abonamentem na książki i czasopisma dla każdego
  • baza bezpłatnych materiałów edukacyjnych dostępnych online
  • bezpłatne obiady dla uczniów szkół podstawowych z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb żywieniowych
  • dowartościowanie szkół branżowych i techników,
  • stała możliwość szkoleń dla nauczycieli
  • płatne praktyki nauczycielskie
  • szkoły branżowe we współpracy ze związkami zawodowymi
  • brak religii w szkołach a te środki na zajęcia dla uczniów ze szczególnymi potrzebami
  • bezpłatne przejazdy komunikacją lokalną dla uczniów, także w czasie ferii
  • podwyżki dla nauczycieli i pozostałych pracowników oświaty, w tym o co najmniej 20% w pierwszym roku od początku nowej kadencji parlamentu
  • wynagrodzenia nauczycieli finansowane wprost z budżetu państwa
Źródło: https://klub-lewica.org.pl/program#WOLNA-I-PRZYJAZNA-SZKOLA

Konfederacja:

  • bon edukacyjny oznacza przypadającą na każdego ucznia część subwencji oświatowej, „podążającą” za uczniem do wybranej przez rodziców placówki
  • komponent „opiekuńczy” – bon dla finansowania żłobków i przedszkoli.
  • reforma nie zagraża gwarancji powszechnego dostępu do edukacji dla każdego dziecka – ta gwarancja zostanie zachowana
  • przejrzysty system zwiększenia kwoty bonu edukacyjnego dla dzieci w szkołach spełniających szczególne potrzeby edukacyjne
  • szkoła może opracować własny, autorski program nauczania i ustalić własną organizację roku szkolnego
  • szkoły konkurują o ucznia m.in. atrakcyjnością programów edukacyjnych,
  • państwo nie wtrąca się w ofertę programową szkół i ogranicza swoją rolę do organizacji corocznych egzaminów
  • państwowych egzaminów nie układa rząd, tylko niezależna Rada Edukacji Narodowej, złożona z fachowców i odpowiedzialna za utrzymanie wysokiego poziomu edukacji
  • ministerstwo odpowiada tylko za techniczną organizację i prawidłowość przeprowadzenia egzaminów
  • szkoła ma swobodę pozyskiwania dodatkowych środków z czesnego, darowizn, dopłat samorządowych, grantów, współpracy z przedsiębiorstwami i sponsorami
  • deregulacja zawodu nauczyciela – szkoły konkurują o dobrych nauczycieli stawkami wynagrodzeń i warunkami pracy
  • dyrektor jako samodzielny menedżer, odpowiedzialny za wszystkie aspekty funkcjonowania szkoły, wynagrodzenie powiązane z wynikami finansowymi szkoły lub osiągnięciami uczniów
  • dyrektor musi liczyć się przede wszystkim z opinią rodziców – którzy w każdej chwili mogą zabrać dzieci do innej szkoły (wraz z pieniędzmi z ich bonów edukacyjnych)
  • dyrektor w szkole publicznej dodatkowo odpowiada przed radą rodziców, uprawnioną do odwołania go
  • kontrola wyników, a nie całego procesu edukacyjnego
  • kuratoria – do likwidacji
  • samorządowe wydziały oświaty – do likwidacji
  • Ministerstwo Edukacji – okrojone do minimum
  • państwo nie wtrąca się w działanie szkoły
  • każdy ma prawo uczyć swoje dzieci w ramach edukacji domowej
  • rodzice prowadzący edukację domową otrzymują w ramach bonu edukacyjnego takie same pieniądze “na ucznia”, jakie otrzymywałaby szkoła
  • pieniądze z bonu wypłacane są “z dołu” i pod warunkiem pomyślnego zdania przez ucznia okresowych, państwowych egzaminów
  • systematyczne niezdawanie egzaminów = obowiązek posłania dziecka do (wybranej przez rodziców) szkoły

Źródło: HTTPS://KONFEDERACJA.PL/APP/UPLOADS/KONFEDERACJA_WIN_PROGRAM_2023.PDF

Bezpartyjni Samorządowcy:

  • szkoła powinna umożliwiać rozwój talentów przy zindywidualizowanym podejściu mniej nauki pamięciowej
  • więcej doskonalenia umiejętności pracy w grupie, tworzenia projektów, umiejętności weryfikacji informacji
  • bezpłatne, zdrowe obiady dla każdego dziecka w szkole
  • Edukacyjny Bon Rozwojowy – 100 zł miesięcznie na każdego ucznia szkół podstawowych i średnich do wykorzystania na zajęcia edukacyjne i rozwijające
  • polepszenie warunków płacowych najbardziej efektywnych nauczycieli poprzez wprowadzenie Edukacyjnego Bonu Rozwojowego
  • dostępny psycholog w każdej szkole

Źródło: https://bezpartyjnisamorzadowcy.pl/program/

Polska Jest Jedna:
nic
Źródło: https://pjj.org.pl/program/

Polska Liberalna Strajk Przedsiębiorców:

  • zamiast reform tego, co jest, równoległy system szkolnictwa – konkurencyjny dla państwowego 
  • szkolnictwo alternatywne we współpracy z sektorem prywatnym, współfinansowanym przez państwo i rodziców
  • program ministerialny będzie wyznaczał minimum edukacji dla każdej klas szkoły podstawowej
  • dobór przedmiotów i ścieżki kształcenia będzie już całkowicie fakultatywny i zależał będzie od szkoły i rodziców
  • zawężenie podstawy i uwolnienie programowe,
  • interdyscyplinarność: lekcje prawa, ekonomii, przedsiębiorczości i inne, które przygotują do praktycznych wyzwań współczesnego świata
  • indywidualność: jeśli uczniowie uzyskają średnią z matematyki na poziomie 46%, radzą sobie lepiej z języków, nie powinni być zmuszani do opanowania logarytmów, a ci z umysłami ścisłymi, u których częściej np. występuje dysleksja i dysgrafia, nie powinni być zamęczani ortografią
  • system monitorowania ścieżki edukacji oczywiście zanonimizowanej, tak aby rodzice przy wyborze szkoły wiedzieli, jakie są ogólne wyniki absolwentów
  • wprowadzenie konkurencji na rynku edukacji pozwoli zwiększyć wynagrodzenie dla najlepszych nauczycieli oraz podniesie poziom edukacji

Źródło: https://partia-strajk-przedsiebiorcow.pl/program-partii-polska-liberalna/wb-category/

Normalny Kraj:

  • odbudowa kadr przez przywrócenie seminariów nauczycielskich
  • nauka modułami według zdolności i zainteresowań wyławiająca talenty
  • likwidacja testów i promowanie kreatywności oraz rozwoju osobowości
  • edukacja według najlepszych polskich wzorców
  • promowanie łacińskiego wzorca nauki opartej o dowody i twierdzenia, a nie o autorytety
  • promowanie interdyscyplinarności w nauce
Źródło: https://normalnykraj.pl/materialy-informacyjne/program-partii/