Uszy von Thuna to narzędzie, które pozwala zrozumieć, w jaki sposób inni odczytują nasze komunikaty. Teoria stworzona przez Friedmanna Schulza von Thuna przewiduje, że każdą wiadomość możemy odebrać na 4 różne sposoby w zależności od tego, które ucho u nas dominuje:
ucho rzeczowe – odpowiadające za płaszczyznę faktów
ucho wzajemnej relacji – zawierające informację na temat relacji między nadawcą a odbiorcą komunikatu
ucho ujawniania siebie – kładące nacisk na motywację nadawcy komunikatu
ucho apelu – zawierające informację o spodziewanych efektach komunikatu
Czemu służy teoria uszu von Thuna?
Model komunikacji pozwala przyjrzeć się, w jaki sposób odbiorcy mogą zrozumieć wysłany przez nas komunikat. Aby pokazać sens tej teorii, autor stworzył przykład sytuacji komunikacyjnej, w której pasażer mówi kierowcy autobusu: „Jest zielone [światło]”.
W zależności od dominacji konkretnego ucha, kierowca może wychwycić 4 różne intencje pasażera:
ucho rzeczowe – pasażer chciał poinformować o zmianie światła z czerwonego na zielone
ucho wzajemnej relacji – pasażer chciał pomóc kierowcy
ucho ujawniania siebie – pasażerowi się spieszy i nie chce tracić czasu
ucho apelu – pasażer chciał pospieszyć kierowcę, aby ten już ruszył
Gdyby spróbować przełożyć teorię 4 uszu von Thuna na model komunikacji Jakobsona, zależność byłaby następująca:
ucho rzeczowe skupia się na komunikacie (funkcja informatywna)
ucho wzajemnej relacji odpowiada kontaktowi (funkcja fatyczna)
ucho ujawniania siebie odnosi się do nadawcy (funkcja ekspresywna)
ucho apelu kładzie nacisk na odbiorcę (funkcja impresywna)