Egzamin ósmoklasisty 2025 — ARKUSZ NR 200 — sprawdzam i omawiam na żywo [WEBINAR] / 15.05 o godz. 18:00

Zadanie 1.

PYTANIE: 

Która z poniższych informacji jest zgodna z treścią przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni? Otocz kółkiem poprawną odpowiedź.

A. Gereb został dowódcą czerwonych koszul.

B. Nemeczek przyjął propozycję Feriego Acza.

C. Pastorowie odebrali Nemeczkowi chorągiew.

D. Feri Acz podał chłopcom termin kolejnego spotkania.

ODPOWIEDŹ: 

D. Feri Acz podał chłopcom termin kolejnego spotkania.

„Na jutro wyznaczam dzień natarcia. Jutro po południu wszyscy spotkamy się w tym miejscu”. To oznacza, że Feri Acz podał termin kolejnego spotkania.

Zadanie 2.

PYTANIE: 

Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni oceń prawdziwość podanych stwierdzeń. Otocz kółkiem P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

ODPOWIEDŹ: 

1. Gereb i Feri Acz podają sobie dłonie, aby potwierdzić zawarte porozumienie.
   → P (prawda) – „Podali sobie dłonie”.
   
   

2. Pytania Feriego Acza sprawiły, że Gereb zwątpił w słuszność swojego postępowania.
   → F (fałsz) – Gereb odpowiada pewnie i bez wahania; nie wykazuje zwątpienia.
   
   

Zadanie 3.

PYTANIE: 

Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni oceń prawdziwość podanych stwierdzeń. Otocz kółkiem P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

ODPOWIEDŹ: 

Postawa Nemeczka zaimponowała dowódcy czerwonych koszul.
→ P (prawda) – „Podoba mi się ten chłopiec” – mówi Feri Acz.

Pastorowie okazali zrozumienie dla postawy Feriego Acza wobec Nemeczka.
→ F (fałsz) – „Pastorowie ze zdziwieniem spojrzeli na swego wodza” – to wskazuje na brak zrozumienia

Zadanie 4.

PYTANIE: 

Która z podanych poniżej cech nie charakteryzuje postawy Nemeczka ukazanej w przytoczonym fragmencie utworu Chłopcy z Placu Broni? Otocz kółkiem poprawną odpowiedź.

A. odwaga

B. naiwność

C. wytrwałość

D. zdecydowanie

ODPOWIEDŹ: 

B. naiwność

Nemeczek działa świadomie, z odwagą, stanowczością i wytrwałością – nie jest naiwny. Jego przemowa i postawa są racjonalne i celowe, jak w cytacie:
„Pomyślałem sobie: ‘Czekaj, bratku, już ja ci pokażę…’”.

Zadanie 5.

PYTANIE: 

Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni wyjaśnij, dlaczego Gereb na widok Nemeczka zbladł jak kreda.

ODPOWIEDŹ: 

Gereb zbladł jak kreda na widok Nemeczka, ponieważ nie spodziewał się jego obecności. Był przekonany, że chłopcy z Placu Broni nie podejrzewali go o dołączenie do drużyny Acza, natomiast Nemeczek siedział na drzewie i obserwował spotkanie. Ponadto wyraził się niepochlebnie o chłopcach z Placu Broni (powiedział, że nie ma wśród nich nikogo odważnego).

Zadanie 6.

PYTANIE: 

Który z bohaterów lektury obowiązkowej – innej niż Chłopcy z Placu Broni – wykazał się odwagą, ponieważ zdecydował się bronić tego, co jest dla niego ważne? Podaj tytuł tej lektury oraz jej bohatera.

Uzasadnij swój wybór. W uzasadnieniu przywołaj sytuację z tej lektury, ilustrującą Twoją argumentację.

ODPOWIEDŹ: 

Tytuł lektury: „Kamienie na szaniec”

Bohater lektury: Rudy

Rudy okazał niezwykłą odwagę, gdy został aresztowany przez gestapo i przewieziony na Pawiak. Pomimo brutalnych tortur, nie zdradził żadnych informacji o swoich towarzyszach ani o działalności konspiracyjnej. Bronił w ten sposób nie tylko swoich przyjaciół, lecz także wartości, którym był wierny: lojalności, patriotyzmu i poczucia obowiązku wobec ojczyzny. Jego niezłomna postawa była świadectwem heroizmu – umarł, nie zdradzając nikogo i niczego, co mogłoby narazić innych na śmierć. Jednym z najbardziej poruszających momentów jest chwila, gdy tuż przed śmiercią Rudy prosi o przeczytanie wiersza „Testament mój” Juliusza Słowackiego – fragmentu, który dla całego pokolenia Kolumbów stał się symbolem gotowości do ofiary: „A jeśli trzeba, na śmierć idą po kolei / Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec”. To właśnie on, będąc torturowanym, pozostaje wierny harcerskim ideałom, a jego śmierć staje się symbolem niezłomności i świadomego poświęcenia. 

Bohater lektury: Alek (Aleksy Dawidowski)

Uzasadnienie:

Alek to postać, która nie tylko odważnie uczestniczyła w akcjach sabotażowych i dywersyjnych, ale także była głęboko przekonana o sensie walki o wolność i godność narodu. Jednym z najważniejszych momentów ukazujących jego odwagę była akcja zdjęcia niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika. Niemcy chcieli w ten sposób zawłaszczyć symbol polskiej nauki – Alek, ryzykując życiem, przywrócił polski napis, manifestując przywiązanie do narodowej tożsamości.

Jeszcze większą odwagę wykazał Alek podczas akcji pod Arsenałem 26 marca 1943 roku, w której uczestniczył, aby odbić z rąk gestapo przyjaciela – Rudego. Został ciężko ranny, jednak do końca zachował spokój i wiarę w sens działania. Zmarł tego samego dnia co Rudy – 30 marca 1943 roku – co jeszcze bardziej podkreśla braterstwo i wspólną ofiarę tych bohaterów. Odwaga Alka nie wynikała z brawury, lecz z głębokiego przekonania, że warto ryzykować życie dla wolności, przyjaciół i ideałów. 

Bohater lektury: Zośka

Uzasadnienie: Zośka odznaczał się ogromnym poczuciem odpowiedzialności, empatii i dojrzałości emocjonalnej. Uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych i sabotażowych w czasie okupacji niemieckiej, ale szczególnie dramatycznym i symbolicznym momentem jego odwagi była akcja pod Arsenałem, której celem było odbicie jego przyjaciela – Jana Bytnara „Rudego” – brutalnie torturowanego przez gestapo. Właśnie ta decyzja – narażenie życia, by ratować przyjaciela – stanowi wyraz najwyższej odwagi i lojalności. Zośka nie wahał się, mimo że wiedział, jak ogromne jest ryzyko. Działał nie tylko z poczucia obowiązku wobec organizacji, lecz także z wewnętrznej potrzeby obrony tego, co było dla niego najważniejsze: przyjaźni, honoru i wartości, w które wierzył. Ostatecznie sam również poniósł śmierć w czasie jednej z późniejszych akcji, co podkreśla, że jego odwaga nie była jednorazowym gestem, lecz konsekwentną postawą życiową, zakorzenioną w etosie harcerskim i głęboko przemyślanym systemie wartości.

Bohater lektury: Bilbo

Uzasadnienie: Bilbo Baggins – bohater powieści „Hobbit, czyli tam i z powrotem” J.R.R. Tolkiena – z natury spokojny i nieśmiały hobbit, początkowo nie przejawia cech bohatera. Jednak w trakcie wyprawy towarzyszącej krasnoludom w drodze do Samotnej Góry, Bilbo przechodzi ogromną przemianę. Odwaga, którą w sobie odkrywa, jest nie tyle wynikiem zewnętrznego przymusu, ile wewnętrznej decyzji: decyduje się bronić swoich towarzyszy i ideałów, które z czasem stają się dla niego ważniejsze niż bezpieczeństwo czy wygoda. Potajemnie przekazuje Arcyklejnot, by zażegnać wojnę – kieruje się wtedy wyższym dobrem, nawet jeśli naraża się na gniew Thorina. Bilbo broni więc nie tylko swoich przyjaciół, lecz także wartości takich jak pokój, współpraca i sprawiedliwość.

Zadanie 7.

Przeczytaj poniższy fragment utworu.

Zadanie 7.1.

PYTANIE: 

Podaj tytuł lektury obowiązkowej, z której pochodzi powyższy fragment utworu.

ODPOWIEDŹ: 

Tytuł lektury: Zemsta

Zadanie 7.2.

PYTANIE: 

Na podstawie znajomości całego utworu, z którego pochodzi powyższy fragment, uzasadnij, że to, co mówi o sobie Papkin, nie znajduje potwierdzenia w jego czynach.

ODPOWIEDŹ:

Papkin przedstawia siebie jako odważnego rycerza i wielkiego bohatera – „rotmistrza sławnego i kawalera”, „duszę wojny, wroga pokoju”. Jednak w rzeczywistości jest tchórzliwy i skłonny do przesady. Gdy ma zanieść wiadomość do Rejenta, bardzo się boi i wyobraża sobie, że zostanie zabity, mimo że misja jest mało niebezpieczna. W sytuacjach zagrożenia często wycofuje się, a jego opowieści o rzekomych przygodach są wyolbrzymione i niewiarygodne. Papkin bardziej lubi mówić o swoich „bohaterskich” czynach niż naprawdę je podejmować, przy okazji jest hipochondrykiem.

Zadanie 8.1

Dokończ poniższe zdania. Otocz kółkiem odpowiedź spośród oznaczonych

literami A i B oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.

PYTANIE: 

W zdaniu Dowódca czerwonych koszul wyznaczył dzień natarcia na Plac Broni podkreślony wyraz to

A. czasownik.

B. rzeczownik.

ODPOWIEDŹ: 

Wyraz „natarcia” to rzeczownik w dopełniaczu liczby pojedynczej, pochodzący od czasownika „natrzeć”.

PYTANIE: 

W zdaniu Dowódca czerwonych koszul wyznaczył dzień natarcia na Plac Broni podkreślony wyraz pełni funkcję

C. okolicznika.

D. przydawki.

ODPOWIEDŹ: 

W wyrażeniu „dzień natarcia” wyraz „natarcia” określa jaki dzień – to przydawka dopełniaczowa określająca rzeczownik „dzień”.

Zadanie 8.2.

PYTANIE: 

Zdanie z czasownikiem w stronie czynnej Dowódca czerwonych koszul wyznaczył dzień natarcia na Plac Broni przekształć w zdanie z czasownikiem w stronie biernej.

ODPOWIEDŹ: 

Dzień natarcia na Plac Broni został wyznaczony przez dowódcę czerwonych koszul. W stronie czynnej podmiot „Dowódca czerwonych koszul” wykonuje czynność. W stronie biernej podmiotem staje się „dzień natarcia”, czyli to, co było dopełnieniem w stronie czynnej. Czasownik „wyznaczył” został zamieniony na formę strony biernej: „został wyznaczony”. 

Zadanie 9.

PYTANIE: 

Jedno z poniższych zdań dotyczących Ferenca Molnára zapisano niezgodnie z zasadami interpunkcji. Otocz kółkiem zdanie, w którym interpunkcja jest niepoprawna.

A. Ferenc Molnár ukończył szkołę średnią z wyróżnieniem a zaraz potem, podjął pracę jako dziennikarz.

B. Pisarz ukończył studia prawnicze, ale nigdy nie pracował w swoim zawodzie.

C. Największą sławę przyniosła mu powieść Chłopcy z Placu Broni, do której autor sprzedał wydawcy prawa autorskie.

D. Ponieważ Ferenc Molnár był człowiekiem przesądnym, wszystkie swoje utwory pisał przy tym samym kawiarnianym stoliku.

ODPOWIEDŹ: 

A – Ferenc Molnár ukończył szkołę średnią z wyróżnieniem a zaraz potem, podjął pracę jako dziennikarz.

Poprawny zapis: Ferenc Molnár ukończył szkołę średnią z wyróżnieniem (,) a zaraz potem (X) podjął pracę jako dziennikarz.

• B – poprawne użycie przecinka przed „ale”
  
  

• C – przecinek przed zdaniem podrzędnym „do której…”
  
  

• D – przecinek oddziela zdanie podrzędne od nadrzędnego
  
  

Zadanie 10.

PYTANIE: 

Zredaguj zaproszenie na spotkanie z autorem biografii Ferenca Molnára. Zachęć do udziału w tym wydarzeniu. Użyj dwóch argumentów, z których co najmniej jeden będzie nawiązywał do tematyki spotkania.

Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa,

ortograficzna i interpunkcyjna.

ODPOWIEDŹ: 

Drodzy Uczniowie SP 33 w Jaworznie!

W imieniu Samorządu Szkolnego serdecznie zapraszamy na spotkanie z autorem biografii Ferenca Molnára. Podczas rozmowy będzie można poznać wiele intrygujących faktów z życia pisarza, które pozwolą Wam lepiej zrozumieć tło powstania „Chłopców z Placu Broni”. Przewidujemy również konkurs wiedzy na temat czerwonych koszul z atrakcyjnymi nagrodami! Do zobaczenia już we wtorek 20 maja 2025 r. o 15:00 w sali gimnastycznej naszej szkoły!

Zadanie 11.

PYTANIE: 

Uzupełnij poniższy tekst w taki sposób, aby stanowił streszczenie tekstu Książki. Nie cytuj sformułowań z arkusza.

Tematem tekstu jest ………………………………………………………………………………………………….. .

Autorzy zwracają uwagę na ………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………….

oraz ………………………………………………………………………………………………………………………… .

W zakończeniu podkreślają, że …………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………….. .

ODPOWIEDŹ: 

Tematem tekstu jest rola książek w życiu człowieka.

Autorzy zwracają uwagę na to, że książki są najbardziej uniwersalnym źródłem wiedzy i rozrywki, które pozwala poszerzać horyzont oraz doświadczać różnych emocji

oraz pokazują, jak na różne sposoby ludzie nadają książkom znaczenie.

W zakończeniu podkreślają, że książki mogą być najlepszym przyjacielem człowieka, w związku z czym należy je szanować.

Zadanie 12.

PYTANIE: 

Na które z poniższych pytań znajdziesz odpowiedź w 6. akapicie tekstu Książki? Otocz kółkiem poprawną odpowiedź.

A. Jakie treści odnajdujemy w książkach?

B. Z jakiego powodu książki nie potrzebują reklamy?

C. Dlaczego niektóre książki gromadzi się w bibliotekach naukowych?

D. Dlaczego książki mają ogromne znaczenie dla rozwoju człowieka?

ODPOWIEDŹ: 

C – W 6. akapicie czytamy o tym, że dawne książki były niszczone przez ogień, wandalizm, starość czas. Właśnie dlatego „najcenniejsze egzemplarze gromadzone są […] przez biblioteki naukowe”.

Zadanie 13.

PYTANIE: 

Odwołując się do przytoczonego tekstu Książki, oceń prawdziwość podanych

stwierdzeń. Otocz kółkiem P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

ODPOWIEDŹ: 

a) Według autorów tekstu zbieranie książek nie może być pasją człowieka.
Fałsz (F)
– Autorzy wyraźnie piszą, że niektórzy uważają zbieranie książek za wyjątkowe hobby, a więc może być pasją.

b) Według autorów tekstu książki są nie tylko źródłem wiedzy, lecz także źródłem emocji.
Prawda (P)
– Tekst zawiera stwierdzenie, że książki wzruszają, bawią, uczą, ukazują historie i postawy bohaterów. Są źródłem zarówno wiedzy, jak i emocji

Zadanie 14.

PYTANIE: 

Obejrzyj obraz Bibliotekarz, który namalował Giuseppe Arcimboldo. Czy obraz Bibliotekarz, którego autorem jest Giuseppe Arcimboldo, może być ilustracją do tekstu Książki? Uzasadnij odpowiedź. W uzasadnieniu odwołaj się zarówno do tekstu, jak i do obrazu.

ODPOWIEDŹ: 

Obraz Giuseppe Arcimbolda „Bibliotekarz” może być ilustracją do tekstu „Książki”, ponieważ w symboliczny sposób ukazuje bliskość człowieka i literatury. Artysta przedstawił postać złożoną wyłącznie z książek, co sugeruje, że człowiek może być „stworzony” z tego, co przeczytał – z wiedzy, kultury i emocji zawartych w lekturach. Z kolei autorzy tekstu podkreślają, że książki są nie tylko źródłem wiedzy, lecz także wzruszeń i refleksji. Wspominają również, że dla niektórych zbieranie książek to pasja, a dla innych – forma szacunku wobec dziedzictwa kulturowego. Zarówno obraz, jak i tekst pokazują, że książka może mieć niemal tożsamościowy wymiar dla czytelnika, a relacja z nią jest głęboka i wielowymiarowa.

Zadanie 15.

PYTANIE: 

Odwołując się do przytoczonego tekstu Książki, oceń prawdziwość podanych

stwierdzeń. Otocz kółkiem P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

a) Sformułowanie „Niektórzy uważają też”, rozpoczynające 5. akapit, sygnalizuje nawiązanie do treści zawartych we wcześniejszym akapicie. 

ODPOWIEDŹ: 

 P (Prawda)

Wcześniejszy (czwarty) akapit mówi o pragnieniu posiadania książek, a piąty zaczyna się od „Niektórzy uważają też”, co poszerza tę myśl, wskazując na zbieranie książek jako hobby. Mamy więc wyraźne nawiązanie i rozwinięcie tematu

ODPOWIEDŹ: 

P (Prawda)

Forma „postępujmy” to 1. osoba liczby mnogiej trybu rozkazującego, która włącza nadawcę (autora) do grona odbiorców – autor utożsamia się z czytelnikami, apeluje do wspólnej postawy wobec książek

Zadanie 16.

PYTANIE: 

Poniżej zamieszczono jedną z definicji wyrazu nakład ze słownika języka polskiego.

«koszt wydania czegoś»

Na podstawie: www.wsjp.pl

W którym z podanych zdań użyto wyrazu nakład w podanym powyżej znaczeniu?

Otocz kółkiem poprawną odpowiedź.

A. Kiedyś drukowano książki w bardzo małych nakładach.

B. Twórca wiele swoich dramatów wydał własnym nakładem.

C. Wydawnictwo zwiększyło kolejny nakład książki popularnego autora.

D. Nakład powieści został już dawno wyczerpany i nie mogę zdobyć tej książki.

ODPOWIEDŹ: 

• A. „drukowano książki w bardzo małych nakładach” – tu chodzi o liczbę egzemplarzy, nie o koszt – nie pasuje

• B. „Twórca wiele swoich dramatów wydał własnym nakładem” – oznacza, że sam pokrył koszty wydania – odpowiada definicji!

• C. „zwiększyło kolejny nakład” – chodzi o liczbę  egzemplarzy, nie o koszty – nie pasuje

• D. „nakład został wyczerpany” – znowu mowa o liczbie egzemplarzy, nie o koszcie – nie pasuje

Zadanie 17.

PYTANIE: 

W którym z wyrazów „ż” jest wymienne? Otocz kółkiem poprawną odpowiedź.

A. każdy

B. książka

C. przeżycia

D. wrażliwym

ODPOWIEDŹ: 

B (książka, bo księgi)

Zadanie 18.

PYTANIE: 

Jedno z wydawnictw z okazji jubileuszu przygotowało dla swoich młodych czytelników upominki – breloczki ze zwierzętami, łączącymi się z bohaterami lektur szkolnych.

Breloczek nr 1 – lis

Breloczek nr 2 – krokodyl

Breloczek nr 3 – sowa

Breloczek nr 4 – niedźwiedź

Wybierz jeden z breloczków. Następnie:

• podaj bohatera lektury obowiązkowej, z którego losami łączy się zwierzę

będące częścią breloczka, oraz tytuł tej lektury

• wyjaśnij związek tego zwierzęcia z losami wybranego przez Ciebie bohatera tej lektury.

Uwaga! Lista lektur obowiązkowych znajduje się na stronach 3 i 4 tego arkusza

egzaminacyjnego.

Breloczek nr: ………………

Bohater lektury obowiązkowej: ………………………………………………………………………..

Tytuł lektury obowiązkowej: ………………………………………………………………………………………….

Wyjaśnienie: ………………………………………………….…………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

ODPOWIEDŹ: 

Bohater lektury obowiązkowej: Mały Książę

Tytuł lektury obowiązkowej: „Mały Książę” – Antoine de Saint-Exupéry

Wyjaśnienie: Lis to postać, która uczy Małego Księcia, czym jest prawdziwa przyjaźń i odpowiedzialność za drugiego. Dzięki rozmowie z lisem Mały Książę rozumie, że jego Róża jest wyjątkowa właśnie dlatego, że ją „oswoił”. Zwierzę symbolizuje mądrość emocjonalną i przywiązanie, które stają się kluczowe dla rozwoju bohatera.

—

Bohater lektury obowiązkowej: Papkin

Tytuł lektury obowiązkowej: „Zemsta” – Aleksander Fredro

Wyjaśnienie: Krokodyl symbolizuje urojone bohaterstwo Papkina, który opowiada Klarze o swoich rzekomych wyczynach i gotowości do największych poświęceń w imię miłości. Dziewczyna wystawia go na próbę, żądając od niego schwytania krokodyla. To ironiczna parodia romantycznych dowodów odwagi i miłosnych poświęceń. Krokodyl staje się tu symbolem absurdalnych oczekiwań i komicznego rozminięcia się pozorów z rzeczywistością, bo Papkin, choć przechwala się swoją odwagą, w rzeczywistości jest tchórzliwym kłamcą.

–

Bohater lektury obowiązkowej: Widmo Złego Pana

Tytuł lektury obowiązkowej: „Dziady, część II” – Adam Mickiewicz

Wyjaśnienie: Sowa towarzyszy pojawieniu się Widma Złego Pana – okrutnego dziedzica, który za życia głodził swoich poddanych i nie znał litości. Po śmierci jego dusza błąka się po świecie, a ciało szarpią kruki, sowy i puchacze – ptaki, które symbolicznie mszczą się za krzywdy wyrządzone przez niego ludziom. Sowa w tym kontekście jest znakiem grozy, zemsty i moralnego porządku przywracanego po śmierci tyrana.

—-

Bohater lektury obowiązkowej: Wojski
Tytuł lektury obowiązkowej: „Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz
Wyjaśnienie: Wojski opowiada anegdotę o polowaniu na niedźwiedzia, wspominając pojedynek Domejki i Dowejki. Niedźwiedź symbolizuje siłę, dzikość i odwagę. W kulturze szlacheckiej polowanie było sprawdzianem męstwa. Opowieść o niedźwiedziu jest też przestrogą przed kłótliwością i ambicją, które mogą prowadzić do śmieszności lub tragedii.

Zadanie 19.

Temat 1.

Napisz przemówienie, w którym przekonasz rówieśników, że człowiek zawsze może stać się lepszy. W argumentacji odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej oraz do innego utworu literackiego.

ODPOWIEDŹ: 

Lektura obowiązkowa: „Opowieść wigilijna” – Charles Dickens – To najbardziej oczywisty wybór. Przemiana głównego bohatera, Ebenezera Scrooge’a, jest główną osią fabuły. Od zimnego, chciwego i zgorzkniałego skąpca staje się ciepłym, hojniejszym człowiekiem, otwartym na innych i gotowym do pomocy. Wystarczyło kilka spotkań z duchami przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, by w nim zaszła głęboka zmiana.

Argument w przemówieniu: każdy, niezależnie od wieku i przeszłości, może się zmienić, jeśli zrozumie swoje błędy i zobaczy konsekwencje swoich czynów. Przemiana Scrooge’a daje nadzieję, że nie jest za późno, by stać się lepszym.

Druga lektura (do wyboru):

1. „Mały Książę” – Antoine de Saint-Exupéry

Mały Książę w swojej podróży zmienia się, dojrzewa emocjonalnie i duchowo. Również pilot, narrator, uczy się na nowo patrzeć na świat przez pryzmat relacji, odpowiedzialności i wartości niematerialnych.

Argument w przemówieniu: człowiek może się zmienić dzięki relacjom, refleksji, miłości i poznaniu siebie – to właśnie przydarzyło się Małemu Księciu i pilotowi.

2. „Kamienie na szaniec” – Aleksander Kamiński

Bohaterowie – Zośka, Rudy i Alek – pokazują, że można dojrzewać przez doświadczenie, przyjaźń i walkę o wartości. Ich postawy ulegają pogłębieniu – z beztroskich nastolatków stają się odpowiedzialnymi, odważnymi ludźmi, gotowymi do poświęceń.

Argument w przemówieniu: dojrzewanie to też przemiana. Bohaterowie tej książki pokazują, że można stać się lepszym – bardziej świadomym, empatycznym i oddanym innym.

pasuje też: 

3. „Pan Tadeusz” – Adam Mickiewicz – Jacek Soplica przechodzi głęboką wewnętrzną przemianę – z porywczego szlachcica staje się pokutującym emisariuszem – księdzem Robakiem.
Argument: Przykład rehabilitacji i pracy nad sobą.

4. Quo vadis” – Henryk Sienkiewicz – Marek Winicjusz zmienia się pod wpływem Ligii i chrześcijaństwa – z egoistycznego, zepsutego patrycjusza staje się wierzącym, łagodnym, odpowiedzialnym człowiekiem.
Argument: motyw duchowej przemiany.

5. „Syzyfowe prace” – Stefan Żeromski (fragmenty) – Marcin Borowicz zmienia się – z lojalnego wobec zaborcy ucznia staje się świadomym młodym Polakiem, który dojrzewa i odnajduje swoje wartości.

Temat 2.

Napisz opowiadanie o spotkaniu z wybranym bohaterem lektury obowiązkowej. Wasza wspólna przygoda przekonała Cię, że warto słuchać rad innych osób. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.

ODPOWIEDŹ: 

1. „Mały Książę” – Antoine de Saint-Exupéry – Mały Książę to postać, która wiele uczy innych: o miłości, odpowiedzialności, przyjaźni. Dzięki radom lisa („Dobrze widzi się tylko sercem…”) sam się zmienia, a potem przekazuje tę mądrość innym.

2. „Opowieść wigilijna” – Charles Dickens – Scrooge, choć początkowo oporny, dzięki radom duchów zmienia swoje życie.

3. „Kamienie na szaniec” – Aleksander Kamiński – Zośka, Rudy i Alek są mądrymi, odpowiedzialnymi chłopakami, którzy wiele przeżyli i potrafią doradzać.

4. “Dziady cz. 2” – Adam Mickiewicz – każdy duch przynosi przestrogę.