Jak mieć więcej punktów za język na egzaminie ósmoklasisty? Nieustannie to powtarzam, a wiele osób wciąż się dziwi, więc piszę jeszcze raz.
- Po pierwsze oczywiście lepiej nie robić błędów i pamiętać, że słowo występuje tylko raz w akapicie, więc unikamy powtórzeń.
- Po drugie stosujemy słownictwo naukowe, czyli np. nazwy gatunków.
- Po trzecie w pracy zawieramy cztery typy zdań składniowych.
- Po czwarte dodajemy chociaż jeden frazeologizm.
Dopiero z tymi warunkami możemy mieć wiele punktów, ale już trzy ostatnie sprawiają, że pracę ocenia się w kategorii „szeroki zakres środków językowych”.
W tabeli znajduje się jedynie propozycja dopasowania związków frazeologicznych do lektur obowiązkowych na egzaminie ósmoklasisty. Każdy powinien stworzyć taką dla siebie i wpisać w nią takie związki, które zna, rozumie, z których mógłby skorzystać. Przepisywanie moich nie ma sensu, bo jeśli są Wam obce, to ich nie zapamiętacie i nie użyjecie. Podaję je jedynie jako przykład.
LEKTURA OBOWIĄZKOWA | ZWIĄZEK FRAZEOLOGICZNY |
Charles Dickens, Opowieść wigilijna | uchylić rąbka tajemnicy (trzeci duch mówi, jak będzie wyglądała przyszłość), bić się w pierś (E. stara się zadośćuczynić), dostać drugie życie (dostał szansę na poprawę), anielska cierpliwość (Bob Cratchit wobec Ebenezera, znosi jego zachowanie), |
Aleksander Fredro, Zemsta | jak pies z kotem (Raptusiewicz i Milczek); jabłko niezgody (mur), między młotem a kowadłem (Papkin — grozi mu Wacław i Cześnik); pod egidą (Klara pod opieką Cześnika), zakazany owoc (Klara dla Papkina), czuć miętę (Klara i Wacław; Papkin do Klary), zakopać topór wojenny (zgoda), wiara w lepsze jutro (zakończenie, Wacław mówi, że zgoda, a Bóg wtedy rękę poda), nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło (motto utworu), drzeć z kimś koty (Cześnik z Rejentem); mieć z kimś na pieńku (Cześnik z Rejentem, Papkin i Cześnik); |
Jan Kochanowski, „Na dom w Czarnolesie”; „Na lipę” | wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej (o Czarnolesie); łono natury (otoczenie przyrody), życie usłane różami (dobrobyt), ziemia obiecana (dobrobytu), czuć się jak u Pana Boga za piecem (pod opieką w dobrobycie), pod egidą (pod opieką), |
Jan Kochanowski, pieśni | |
Jan Kochanowski, treny | niebagatelna strata (nieoceniona, wielka), zadać cierpienie (śmierć podmiotowi lirycznemu), przepojone bólem/cierpieniem (wiersze, treny), |
Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec | hiobowe wieści (bardzo złe), dać z siebie wszystko, miłość od pierwszego wejrzenia, do tańca i do różańca, braterska miłość, na śmierć i życie, w dobrej wierze, zadać cierpienie (okupant Polsce), |
Adam Mickiewicz, Reduta Ordona | pyrrusowe zwycięstwo (tu trzeba wyjaśnić, bo Mickiewicz pisze tak, że było warto, a pyrrusowe oznacza, za duże poświęcenie), dać z siebie wszystko, coś (ojczyzna) spoczywa na czyichś (Ordona) barkach, na śmierć i życie, w dobrej wierze, wilk w owczej skórze (Chilon Chilonides), goliat (Ursus, olbrzym), |
Adam Mickiewicz, Śmierć Pułkownika | dać z siebie wszystko |
Adam Mickiewicz, Świtezianka | nie ma winy bez kary, zakazany owoc, |
Adam Mickiewicz, Dziady część II | dawać czemuś wiarę (ufa, że modlitwa pomaga duszom), |
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz | powrót do Itaki (ojczyzny), jabłko niezgody, nie ma winy bez kary, coś komuś leży na sercu, bić się w pierś, ziemia obiecana (miejsce dobrobytu — Soplicowo), |
Antoine de Saint-Exupéry, Mały Książę | miłość wszystko wybaczy, wiara w lepsze jutro, |
Henryk Sienkiewicz, Quo vadis | pępek świata, pod egidą, mąż opatrzności, miłość od pierwszego wejrzenia, odsądzać kogoś od czci i wiary, wiara w lepsze jutro |
Henryk Sienkiewicz, Latarnik | powrót do Itaki (ojczyzny) |
Juliusz Słowacki, Balladyna | puszka Pandory, pyrrusowe zwycięstwo, nie ma winy bez kary, |