Topos oblężonego miasta. Omów zagadnienie na podstawie Dżumy Alberta Camusa. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Oblężenie to długotrwałe odcięcie miasta od świata zewnętrznego. W aspekcie militarnym celem tej strategii jest zmuszenie przeciwnika do poddania się z powodu braku zapasów. Nie zawsze jednak oblężenie jest wynikiem działań wojennych – świadczy o tym przykład Oranu, miasta, które zostało odizolowane z powodu epidemii dżumy w powieści Alberta Camusa. Wbrew idealistycznym wizjom taka sytuacja nie zawsze mobilizuje do walki przeciwko wspólnemu wrogowi. „Dżuma” pokazuje, że nawet w ekstremalnych warunkach trudno o jedność, ponieważ wiele osób kieruje się wyłącznie własnymi interesami.

Rozwinięcie („Dżuma”):

Tytułowa choroba zmusiła mieszkańców Oranu do zamknięcia bram miasta i poddania się autoizolacji. Początkowo nie wszyscy zdawali sobie sprawę z powagi sytuacji – wiele osób w pierwszych dniach epidemii prowadziło spokojne życie, spędzało czas w kawiarniach. Dopiero wzrost liczby ofiar dżumy spowodował zmianę postawy. Mimo wszystko mieszkańcy miasta przyjmowali rozmaite postawy: niektórzy próbowali walczyć z chorobą, a inni szukali własnych korzyści.

Pozytywnym bohaterem, postacią, która była gotowa na największe poświęcenie, był doktor Bernard Rieux. Dla medyka niesienie pomocy było oczywistością – walczył z epidemią ponad swoje siły, był gotów zrezygnować ze swojego szczęścia (rozstanie z żoną) oraz poczucia bezpieczeństwa (codziennie narażał się na zachorowanie), aby pokonać zarazę.

Zachowanie doktora kontrastowało z postawami innych mieszkańców: niemal natychmiast w mieście powstała grupa przemytników zajmujących się organizacją nielegalnych ucieczek z Oranu, sporym egoizmem wykazał się również dziennikarz Raymond Rambert, który usiłował wywalczyć zgodę na powrót do rodzinnego domu. Korzyści z wybuchu epidemii uzyskał również Cottard – przestępca, dla którego dżuma była szansą na uniknięcie kary.

Kontekst:

Topos oblężonego miasta ma bogatą tradycję – począwszy od Troi atakowanej przez Greków, a na Warszawie podczas II wojny światowej skończywszy. Oblężenie jest stanem długotrwałym, ma pozbawić przeciwnika nadziei na powrót normalnego życia. W taki sposób sytuację w getcie warszawskim przedstawiał Marek Edelman w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall. Niektórzy (tak jak przywódca powstania) zachowują nadzieję, natomiast inni kierują się wyłącznie swoimi interesami, próbują przeżyć kosztem drugiego człowieka. Nie brakuje również postaci, które tracą wiarę i poddają się wrogowi.

Zakończenie (podsumowanie):

W sytuacji oblężenia nie wszyscy są gotowi do walki ze wspólnym wrogiem. Świadomość śmierci, która może być blisko, sprawia, że niektórzy zachowują nadzieję i aktywnie działają na rzecz poprawy warunków życia, natomiast inni ją tracą – i wówczas zdają się na ślepy los lub kierują wyłącznie własnymi interesami.