Wstęp (wprowadzenie)

Utwory parenetyczne (termin utworzony od słowa pareneza, czyli porada, pouczenie) to przykłady twórczości o charakterze dydaktycznym. Ich rolą jest upominanie, nauczanie, a także przedstawianie wzorców osobowych oraz odpowiadanie na pytanie, jak należy żyć. Zazwyczaj to właśnie literatura stanowi podstawowe źródło wiedzy o świecie – dzięki niej możemy zrozumieć wartości, jakimi należy się kierować w życiu, a także dowiadujemy się o sensie ludzkiej egzystencji. Najczęściej jednak odpowiedzi na pytanie o sens życia są związane ze stosunkiem człowieka do Boga – w wielu tekstach literackich możemy dowiedzieć się, że jedynym sensem życia człowieka jest całkowite oddanie Bogu.

Rozwinięcie (kontekst):

„Legenda o świętym Aleksym” to typowy utwór parenetyczny. W hagiografii poznajemy losy Aleksego, który całkowicie zrezygnował ze wszystkich dóbr ziemskich i zaczął prowadzić ascetyczne życie. W noc poślubną zwrócił wolność swojej nowej żonie i oznajmił, że całkowicie poświęci swoje życie Bogu. Z dalszych losów świętego dowiadujemy się natomiast, że Aleksy rozdał cały swój majątek: ubrania oddał biednym, a pozostałe dobra kapłanom, następnie natomiast zaczął żyć w ubóstwie przed drzwiami kościoła. Gdy nad żebrakiem zlitowała się Matka Boska i zstąpiła z obrazu, Aleksy zyskał sławę. Nie szukał on jednak rozgłosu, dlatego postanowił wyjechać z miasta i żyć jak dotychczas gdzie indziej. Aleksy ani razu nie skarżył się na swój los, ponieważ wiedział, że tylko w ten sposób jest w stanie osiągnąć doskonałość i zbliżyć się do Boga. Z jego postawy możemy wywnioskować, że człowiek wobec stwórcy jest marnością i nie powinien swoimi działaniami temu zaprzeczać. Sensem życia dla świętego Aleksego było więc cierpienie, ponieważ tylko ono, w jego mniemaniu, mogło pozwolić zbliżyć się do Stwórcy.

Rozwinięcie („Księga Hioba”):

Podobną postawę prezentuje biblijny Hiob. Co prawda w jego przypadku utrata majątku nie była własną decyzją (szatan założył się z Bogiem o to, że Hiob wyklnie Stwórcę, gdy ten pozbawi go wszystkiego oprócz życia), ale postawa Hioba ukazuje podobny stosunek do dóbr materialnych, co u świętego Aleksego. Gdy kolejni posłańcy informowali Hioba o zabiciu całego jego bydła oraz śmierci jego dzieci, Hiob ogolił głowę, rozdarł szatę i wypowiedział słowa: „Nagi wyszedłem z łona matki i nagi tam wrócę. Dał Pan i zabrał Pan. Niech imię Pańskie będzie błogosławione”. Hiob ani razu nie wyrzekł się Boga (choć namawiali go do tego jego bliscy). Wierzył, że najwyraźniej tak musi być. Sensem życia było dla niego miłowanie Boga i całkowita wiara w jego plan. To oczywiście zostało później nagrodzone – Hiob został uzdrowiony, podwoił swój majątek, a także mógł żyć 140 lat i cieszyć się nowymi dziećmi. Jego postawa udowadnia więc, że nie należy kwestionować tego, co zsyła Bóg – jedynym sensem życia jest poddawanie się bożym rozkazom oraz pokorne miłowanie Pana.

Zakończenie (podsumowanie):

Człowiek chciałby znać odpowiedź na pytanie o sens życia. Między innymi z tego powodu wytworzono system wierzeń. Wiara w Boga sprawia, że człowiek przestaje się martwić, może mu zaufać i dzięki temu żyje spokojniej. Z „Legendy o świętym Aleksym” dowiadujemy się, że sensem życia jest cierpienie, które pozwala zbliżyć się do Stwórcy, natomiast „Księga Hioba” ukazuje, że należy ufać Bogu, ponieważ realizuje on swój plan, którego nie możemy poznać, ponieważ jesteśmy zbyt mali. Obydwa teksty dają jednocześnie świadomość, że człowiek jest nikim w porównaniu do Stwórcy – a to zmusza do wiary w to, że Bóg istnieje i czuwa nad naszymi losami.

Jeśli to czytasz — daj mi znać 🧡 na swoim ulubionym kanale:

Chcesz zapisać się na korepetycje?