Postaci/bohaterowie „Pana Tadeusza”

Bohaterowie „Pana Tadeusza”:

• Tadeusz Soplica – syn Jacka Soplicy i jego nieznanej z imienia żony. Wychowywał się w Soplicowie w domu Sędziego. Ma około 20 lat i jest patriotą o poglądach demokratycznych. Imię otrzymał po sławnym Kościuszce.
• Zosia – córka Ewy Horeszkówny i kasztelana, wychowana przez Telimenę, na co w tajemnicy łożył Jacek Soplica. Ma czternaście lat i blond włosy. 
• Jacek Soplica – ksiądz Robak – ojciec Tadeusza. W młodości arogancki szlachcic, po zabiciu Stolnika Horeszki ogłoszony zdrajcą, co stara się odpokutować jako ksiądz Robak. Walczył u boku Napoleona, bił się m.in. pod Somosierrą, a następnie został emisariuszem z misją wywołania powstania wśród szlachty.
• Telimena – daleka krewna Sędziego i opiekunka Zosi, atrakcyjna trzydziestokilkuletnia brunetka, modna i wykwintna. Bywała w Petersburgu w wytwornym, arystokratycznym środowisku rosyjskim, ceni wyłącznie obcą sztukę. Pragnie wydać się za mąż. 
• Hrabia – daleki krewny Horeszków, elegant, lubi rysować i malować. Fascynuje się obcymi modami i stara się żyć jak bohater literacki. Walczy w sądzie o własność zamku, ulega wpływom Gerwazego. Jego towarzysze noszą się jak dżokeje angielscy. 
• Sędzia – brat Jacka Soplicy i opiekun Tadeusza. Gospodarz Soplicowa, ostoi polskich obyczajów i tradycji. Miał kiedyś narzeczoną Martę (córkę Wojskiego), ale odkąd umarła, nie związał się z inną kobietą. 
• Gerwazy Rębajło zwany też Mopanku, Scyzorykiem lub Półkozicem – najwierniejszy sługa Stolnika Horeszki, strażnik zamku i śmiertelny wróg Sopliców. Namawia Hrabiego do ataku na Soplicowo i odbicia zamku.
• Protazy Brzechalski – woźny trybunału, mieszkał w domu Sędziego Soplicy, to on przenosi wieczerze do zamku.
• Stolnik Horeszko herbu Półkozic – ojciec Ewy i dziadek Zosi, „pierwszy pan w powiecie, bogacz i familiant”, pochodzący z senatorskiego rodu. Zwolennik Konstytucji 3 maja, przeciwnik Targowicy i zagorzały wróg Moskwy. Zabity przez Jacka Soplicę podczas oblężenia zamku przez Rosjan.
• Wojski Hreczecha – mistrz ceremonii w domu Sędziego Soplicy, jego kuzyn, czuwa nad właściwym przebiegiem posiłków, towarzyskich rozrywek i polowań. Doskonale rzuca nożem. Ojciec Tekli i zmarłej Marty. 
• Maciej (Matyjasz) Dobrzyński zwany też Kurkiem na Kościele, Zabokiem, Królikiem lub Maćkiem nad Maćkami – przywódca zaścianka Dobrzyńskich, znany z patriotyzmu, przenikliwości i mądrości, dawny konfederata barski. Włada karabelą zwaną Rózeczką. Wspólnie z księdzem Robakiem, przebrany za furmana, wprowadza posiłki do zajętego przez Rosjan Soplicowa.
• Podkomorzy – orędownik zachowania tradycji i dobrych wzorców przeszłości, najstarszy gość i dawny opiekun Sędziego. „To Ostatni, co tak poloneza wodzi”. Przed zabraniem głosu przy stole dzwoni w tabakierę, którą jego ojciec, Wojewoda, otrzymał w darze od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Walczy dzielnie w bitwie z Moskalami.
• Generał Jan Henryk Dąbrowski – postać historyczna, twórca Legionów Polskich we Włoszech. Wraz ze swym sztabem bierze udział w kończącej epopeję uczcie zaręczynowej Tadeusza i Zosi, Asesora i Tekli Hreczeszanki oraz Telimeny i Rejenta. Zachwyca się serwisem Wojskiego i koncertem Jankiela, tańczy poloneza z Zosią.
• Rejent Bolesta – fanatyk myślistwa, rywal Asesora w sporze o charty – Kusego i Sokoła. Zaręcza się z Telimeną, która wymusza na nim pojawienie się we fraku zamiast polskiego, szlacheckiego stroju.
• Asesor – rywal Rejenta, kolejny fanatyk myślistwa. Zaręcza się z Teklą Hreczeszanką.
• Kapitan Nikita Nikitycz Ryków – przychylny Polakom rosyjski kapitan stacjonujący w pobliskiej wiosce. Zaproszony przez grzeczność na ucztę u Sędziego. Walczył pod dowództwem Suworowa w wojnie tureckiej 1788 roku, przeciwko Napoleonowi we Włoszech, Szwajcarii, Austrii i Prusach, a także przeciwko Polakom w powstaniu kościuszkowskim. Podwładny majora Płuty stara się załatwić sprawę ugodowo, lecz gdy dochodzi do bitwy, walczy dzielnie. Poddaje się dopiero po przegranej z Podkomorzym.
• Major Płut (Płutowicz) – dowódca rosyjskich żołnierzy stacjonujących w pobliskiej miejscowości. Choć pochodzi z polskiego rodziny, wstąpił do armii carskiej dla zysku, okrada kasę pułkową. Wykorzystuje zajazd do osobistej zemsty za wyrzucenie z uczty. Okrutnik, pozer i tchórz – wystawia jeńców na deszcz, popisuje się odwagą, a w czasie bitwy ucieka w pokrzywy. 
• Jankiel – stary Żyd dzierżawiący dwie karczmy od Sędziego. Patriota, wspólnik Robaka w jego misji. Usiłuje pogodzić szlachtę i wyperswadować im atak na Soplicowo. Mistrz gry na cymbałach, w finale daje koncert, w którym zawarte są najważniejsze momenty z ostatnich lat polskiej historii.