Postaci/bohaterowie „Pana Tadeusza”

Bohaterowie „Pana Tadeusza”:

• Tade­usz Sopli­ca – syn Jac­ka Sopli­cy i jego nie­zna­nej z imie­nia żony. Wycho­wy­wał się w Sopli­co­wie w domu Sędzie­go. Ma oko­ło 20 lat i jest patrio­tą o poglą­dach demo­kra­tycz­nych. Imię otrzy­mał po sław­nym Kościuszce.
• Zosia – cór­ka Ewy Horesz­ków­ny i kasz­te­la­na, wycho­wa­na przez Teli­me­nę, na co w tajem­ni­cy łożył Jacek Sopli­ca. Ma czter­na­ście lat i blond włosy. 
• Jacek Sopli­ca – ksiądz Robak – ojciec Tade­usza. W mło­do­ści aro­ganc­ki szlach­cic, po zabi­ciu Stol­ni­ka Horesz­ki ogło­szo­ny zdraj­cą, co sta­ra się odpo­ku­to­wać jako ksiądz Robak. Wal­czył u boku Napo­le­ona, bił się m.in. pod Somo­sier­rą, a następ­nie został emi­sa­riu­szem z misją wywo­ła­nia powsta­nia wśród szlachty.
• Teli­me­na – dale­ka krew­na Sędzie­go i opie­kun­ka Zosi, atrak­cyj­na trzy­dzie­sto­kil­ku­let­nia bru­net­ka, mod­na i wykwint­na. Bywa­ła w Peters­bur­gu w wytwor­nym, ary­sto­kra­tycz­nym śro­do­wi­sku rosyj­skim, ceni wyłącz­nie obcą sztu­kę. Pra­gnie wydać się za mąż. 
• Hra­bia – dale­ki krew­ny Horesz­ków, ele­gant, lubi ryso­wać i malo­wać. Fascy­nu­je się obcy­mi moda­mi i sta­ra się żyć jak boha­ter lite­rac­ki. Wal­czy w sądzie o wła­sność zam­ku, ule­ga wpły­wom Ger­wa­ze­go. Jego towa­rzy­sze noszą się jak dżo­ke­je angielscy. 
• Sędzia – brat Jac­ka Sopli­cy i opie­kun Tade­usza. Gospo­darz Sopli­co­wa, ostoi pol­skich oby­cza­jów i tra­dy­cji. Miał kie­dyś narze­czo­ną Mar­tę (cór­kę Woj­skie­go), ale odkąd umar­ła, nie zwią­zał się z inną kobietą. 
• Ger­wa­zy Rębaj­ło zwa­ny też Mopan­ku, Scy­zo­ry­kiem lub Pół­ko­zi­cem – naj­wier­niej­szy słu­ga Stol­ni­ka Horesz­ki, straż­nik zam­ku i śmier­tel­ny wróg Sopli­ców. Nama­wia Hra­bie­go do ata­ku na Sopli­co­wo i odbi­cia zamku.
• Pro­ta­zy Brze­chal­ski – woź­ny try­bu­na­łu, miesz­kał w domu Sędzie­go Sopli­cy, to on prze­no­si wie­cze­rze do zamku.
• Stol­nik Horesz­ko her­bu Pół­ko­zic – ojciec Ewy i dzia­dek Zosi, „pierw­szy pan w powie­cie, bogacz i fami­liant”, pocho­dzą­cy z sena­tor­skie­go rodu. Zwo­len­nik Kon­sty­tu­cji 3 maja, prze­ciw­nik Tar­go­wi­cy i zago­rza­ły wróg Moskwy. Zabi­ty przez Jac­ka Sopli­cę pod­czas oblę­że­nia zam­ku przez Rosjan.
• Woj­ski Hre­cze­cha – mistrz cere­mo­nii w domu Sędzie­go Sopli­cy, jego kuzyn, czu­wa nad wła­ści­wym prze­bie­giem posił­ków, towa­rzy­skich roz­ry­wek i polo­wań. Dosko­na­le rzu­ca nożem. Ojciec Tekli i zmar­łej Marty. 
• Maciej (Maty­jasz) Dobrzyń­ski zwa­ny też Kur­kiem na Koście­le, Zabo­kiem, Kró­li­kiem lub Mać­kiem nad Mać­ka­mi – przy­wód­ca zaścian­ka Dobrzyń­skich, zna­ny z patrio­ty­zmu, prze­ni­kli­wo­ści i mądro­ści, daw­ny kon­fe­de­ra­ta bar­ski. Wła­da kara­be­lą zwa­ną Rózecz­ką. Wspól­nie z księ­dzem Roba­kiem, prze­bra­ny za fur­ma­na, wpro­wa­dza posił­ki do zaję­te­go przez Rosjan Soplicowa.
• Pod­ko­mo­rzy – orę­dow­nik zacho­wa­nia tra­dy­cji i dobrych wzor­ców prze­szło­ści, naj­star­szy gość i daw­ny opie­kun Sędzie­go. „To Ostat­ni, co tak polo­ne­za wodzi”. Przed zabra­niem gło­su przy sto­le dzwo­ni w taba­kie­rę, któ­rą jego ojciec, Woje­wo­da, otrzy­mał w darze od kró­la Sta­ni­sła­wa Augu­sta Ponia­tow­skie­go. Wal­czy dziel­nie w bitwie z Moskalami.
• Gene­rał Jan Hen­ryk Dąbrow­ski – postać histo­rycz­na, twór­ca Legio­nów Pol­skich we Wło­szech. Wraz ze swym szta­bem bie­rze udział w koń­czą­cej epo­pe­ję uczcie zarę­czy­no­wej Tade­usza i Zosi, Ase­so­ra i Tekli Hre­cze­szan­ki oraz Teli­me­ny i Rejen­ta. Zachwy­ca się ser­wi­sem Woj­skie­go i kon­cer­tem Jan­kie­la, tań­czy polo­ne­za z Zosią.
• Rejent Bole­sta – fana­tyk myśli­stwa, rywal Ase­so­ra w spo­rze o char­ty – Kuse­go i Soko­ła. Zarę­cza się z Teli­me­ną, któ­ra wymu­sza na nim poja­wie­nie się we fra­ku zamiast pol­skie­go, szla­chec­kie­go stroju.
• Ase­sor – rywal Rejen­ta, kolej­ny fana­tyk myśli­stwa. Zarę­cza się z Teklą Hreczeszanką.
• Kapi­tan Niki­ta Niki­tycz Ryków – przy­chyl­ny Pola­kom rosyj­ski kapi­tan sta­cjo­nu­ją­cy w pobli­skiej wio­sce. Zapro­szo­ny przez grzecz­ność na ucztę u Sędzie­go. Wal­czył pod dowódz­twem Suwo­ro­wa w woj­nie turec­kiej 1788 roku, prze­ciw­ko Napo­le­ono­wi we Wło­szech, Szwaj­ca­rii, Austrii i Pru­sach, a tak­że prze­ciw­ko Pola­kom w powsta­niu kościusz­kow­skim. Pod­wład­ny majo­ra Płu­ty sta­ra się zała­twić spra­wę ugo­do­wo, lecz gdy docho­dzi do bitwy, wal­czy dziel­nie. Pod­da­je się dopie­ro po prze­gra­nej z Podkomorzym.
• Major Płut (Płu­to­wicz) – dowód­ca rosyj­skich żoł­nie­rzy sta­cjo­nu­ją­cych w pobli­skiej miej­sco­wo­ści. Choć pocho­dzi z pol­skie­go rodzi­ny, wstą­pił do armii car­skiej dla zysku, okra­da kasę puł­ko­wą. Wyko­rzy­stu­je zajazd do oso­bi­stej zemsty za wyrzu­ce­nie z uczty. Okrut­nik, pozer i tchórz – wysta­wia jeń­ców na deszcz, popi­su­je się odwa­gą, a w cza­sie bitwy ucie­ka w pokrzywy. 
• Jan­kiel – sta­ry Żyd dzier­ża­wią­cy dwie karcz­my od Sędzie­go. Patrio­ta, wspól­nik Roba­ka w jego misji. Usi­łu­je pogo­dzić szlach­tę i wyper­swa­do­wać im atak na Sopli­co­wo. Mistrz gry na cym­ba­łach, w fina­le daje kon­cert, w któ­rym zawar­te są naj­waż­niej­sze momen­ty z ostat­nich lat pol­skiej historii.