Styl potoczny najczęściej występuje w języku mówionym. Używa się go również w formie pisanej np. w dziennikach, listach, SMS-ach. Cechuje go swobodna, niestaranna forma wypowiedzi i występowanie środków ekspresywnych. Charakteryzują go krótkie zdania, regionalizmy lub wulgaryzmy, skróty myślowe, urywanie zdań.
Styl urzędowy występuje w pismach oficjalnych i dokumentach, np. w instrukcjach, zarządzeniach. Używa się go prawie wyłącznie w formie pisanej. Styl urzędowy jest bezosobowy i jednoznaczny, zwracanie się do odbiorcy w trzeciej osoby, typowe słowa np. uiścić opłatę.
Styl naukowy jest używany m.in. w referatach i artykułach naukowych. Cechuje się precyzją, dokładnością. Jest obiektywny, cechuje się wypowiedziami wielokrotnie złożonymi, brak w nim zaimków osobowych, które skracają dystans między czytelnikiem a autorem; brak czasowników osobowych, zamiast nich: warto, trzeba, należy, można; terminologią naukową — bez wyjaśnień (chyba że w przypisach), brak w nim słownictwa wartościującego.
Styl popularnonaukowy obrazowe wyjaśnianie trudnych pojęć, ma być zrozumiały dla czytelnika, skracanie dystansu między autorem a odbiorcą, tematyka naukowa.
Stylu publicystycznego używa się w środkach masowego przekazu. Ma dostarczać informacje, kształtować opinie, prezentować ocenę sytuacji społecznych i politycznych. Jest zrozumiały, prosty i sugestywny. Zawiera słownictwo nacechowane emocjonalnie i celowe innowacje językowe; trudne pojęcia zostają obrazowo wyjaśnione.
Styl artystyczny cechuje jego estetyczna funkcja. Ma na celu zwrócenie uwagi nie tylko na treść, lecz także na formę. W tym stylu występuje bogate słownictwo i obrazowe środki wyrazu.
Jeżeli chcesz mnie wesprzeć w popularyzacji wiedzy o języku i literaturze polskiej — możesz zostać moim patronem/moją patronką: https://patronite.pl/babaodpolskiego/ - grosik daj babie, sakiewką potrząśnij. ;)
STYLE FUNKCJONALNE POLSZCZYZNY | ||||
NAUKOWY | PUBLICYSTYCZNY | URZĘDOWY | ARTYSTYCZNY | POTOCZNY |
Podmiot liryczny w trenie dostrzega dysonans poznawczy… terminy naukowe/specjalistyczne przypisy trudne pojęcia objaśnianie nie w treści, a jedynie w przypisach zdania złożone i wielokrotnie złożone często czasowniki nieosobowe cytaty, przekazuje wiedzę, precyzyjny język, spójny, obiektywizm, referaty, wykłady, | PrzeLewy! Robert Lewandowski zarabia miliony. Zobacz, na co wydaje swoje pieniądze.ma zachęcić do przeczytania artykułu, często ma bawić, albo podkreślać powagę wydarzenia; trudne pojęcia są obrazowo wyjaśnione, kształtuje opinie, używany w mediach, łączy cechy stylu naukowego, artystycznego i potocznego, nastawiony na odbiorcę, obrazowy, związki frazeologiczne, subiektywny | Należy uiścić opłatę zwracamy się do ludzi w 3. os.; bezpodmiotowość, schematyczny, pisany wg utartych wzorów, strona bierna, paragrafy, podpunkty, instrukcje, odwołania do aktów prawnych, równoważniki zdań prosimy, należy, uprasza się, niezwłocznie | Jesień szła coraz gęstsza i to słońce niczym hostie nastawiony na urodę języka, wiele porównań, epitetów i innych środków stylistycznych, beletrystyka, poezja, | Dobra, na essie. Na luzaku damy radę ze sprawdzianem z matmy. Naśladuje język potoczny. Zdania krótkie, pojedyncze, wiele zwrotów kolokwialnych, równoważniki zdań, wulgaryzmy, skróty, skrótowce, wyrazy modne, sytuacje nieoficjalne, mniejsza dbałość o poprawność językową. |