Wstęp (wprowadzenie) i kontekst:

Motyw losów człowieka po jego śmierci jest jednym z najbardziej uniwersalnych – pojawiał się zarówno w greckiej i rzymskiej mitologii, jak i w Biblii. Rozważaniom na temat życia po życiu towarzyszy aura mistyczności – we wszystkich kulturach motyw ten łączy się z duchowością. Należy jednak zauważyć, że istotną rolę w analizie wizji zaświatów odgrywają konteksty: obrazy różniły się w zależności od religii czy uwarunkowań społecznych (np. w mitologii indyjskiej zaświaty miały charakter zniszczalny, natomiast w chrześcijaństwie – wieczny). W przypadku rozważań nad średniowieczną analizą zaświatów warto również zwrócić uwagę na kontekst epoki. W tamtych czasach próbowano bowiem poprzez myślenie o śmierci kształtować postawy społeczeństwa. Z jednej strony zachęcano do bogobojności i życia w zgodzie z cnotami (za pomocą pozytywnych obrazów, np. hagiografii świętego Aleksego lub opisu życia i śmierci Rolanda), z drugiej zaś – upominano, że wszystkie czyny człowieka są odnotowywane (w „Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” co prawda wyrok przychodził na każdego, ale sama Śmierć podkreślała, że najwięcej radości daje jej odwiedzanie ludzi grzesznych). W podobnym tonie należy więc odczytywać wizję zaświatów w „Boskiej komedii”, która pokazuje, że to, dokąd trafi dusza człowieka, zależy od czynów dokonywanych za życia.

Rozwinięcie („Boska komedia”):

Największą rolę w kulturze europejskiej odgrywała, rzecz jasna, średniowieczna wizja zaświatów stworzona przez Dantego. „Boska komedia” stała się jednym z najważniejszych utworów epoki, ponieważ trafnie oddawała ówczesny światopogląd, a dodatkowo utwór pełen był symboliki charakterystycznej dla średniowiecza (najważniejszą liczbą porządkującą utwór jest 3, czyli symbol Trójcy Świętej, wydarzenia spisane są natomiast w 3 księgach liczących po 33 pieśni, co – razem z pieśnią wstępną – daje liczbę 100 symbolizującą doskonałość).

Średniowieczna wizja zaświatów w ujęciu Dantego jest niezwykle plastyczna: poeta szczegółowo opisał Piekło, Czyściec i Raj, sprawiając, że łatwo można je sobie wyobrazić. To, do którego obszaru trafi…

Pełną treść omówienia znajdziesz w e-booku z opracowaniem pytań z „Boskiej komedii” z puli jawnej na maturze 2025. E-book jest do kupienia w moim sklepie

Zbiór opracowań zagadnień z puli pytań jawnych na maturę ustną 2025 z języka polskiego pozwoli Ci jeszcze lepiej przygotować się do egzaminu! W ebooku omawiam wszystkie zagadnienia z „Boskiej komedii” oraz podaję konteksty z innych lektur obowiązkowych. Znajdziesz tu między innymi omówienie tematu „Średniowieczna wizja zaświatów” na podstawie „Boskiej komedii” Dantego Alighieri.

Jeśli to czytasz — daj mi znać 🧡 na swoim ulubionym kanale: