Per­swa­zja to:

  • Prze­ko­ny­wa­nie – sytu­acja, w któ­rej mówią­cy chce wywrzeć wpływ na poglą­dy słu­cha­cza, skło­nić go do przy­ję­cia tezy wg mówią­ce­go lep­szej niż ta, któ­rą dotych­czas odbior­ca uwa­żał za wła­sną (nauka); w prze­ci­wień­stwie do mani­pu­la­cji uzna­je się ją za etyczną;
  • Nakła­nia­nie – sytu­acja, w któ­rej mówią­ce­mu cho­dzi o pozy­ska­nie dla jakie­goś poglą­du lub zespo­łu poglą­dów jak naj­więk­szej licz­by zwo­len­ni­ków (rekla­ma, dydaktyka);
  • Pobu­dza­nie – sytu­acja, w któ­rej mówią­ce­mu cho­dzi o doraź­ne (a nie cał­ko­wi­te) zjed­na­nie słu­cha­czy dla jakiejś spra­wy czy poglą­du, aby skło­nić ich do dzia­ła­nia (agi­ta­cja).


Prze­ko­ny­wa­nie, nakła­nia­nie, pobudzanie
Kogo?
Ludzi: jed­nost­ki, grupy
Do czego?
Do myśli, teo­rii, poglą­dów, wybo­rów, zacho­wań, działania…
Po co?
By zmie­nić ich spo­sób myśle­nia, zacho­wa­nia się, działania
Jak?
Przez budze­nie emo­cji środ­ka­mi języ­ko­wy­mi i pozajęzykowymi

Typo­we środ­ki perswazji:

  • Odwo­ły­wa­nie się do rze­czy­wi­sto­ści bli­skiej odbiorcy
  • Bez­po­śred­ni zwrot do słuchacza
  • Przej­rzy­sta i zwię­zła kon­struk­cja tekstu
  • Pro­sty i zro­zu­mia­ły język wypowiedzi
  • Obra­zo­we słow­nic­two, suge­styw­na frazeologia
  • Kon­kret­ne przy­kła­dy i fakty
  • Przy­ta­cza­nie opi­nii autorytetów
  • Ape­lo­wa­nie do uczuć odbior­cy (np. wywo­ły­wa­nie wspo­mnień, two­rze­nie nastro­ju, odwo­ły­wa­nie się do doświadczeń)
  • Tech­ni­ka: pyta­nie – odpowiedź