Styl potoczny najczęściej występuje w języku mówionym. Używa się go również w formie pisanej np. w dziennikach, listach, SMS-ach. Cechuje go swobodna, niestaranna forma wypowiedzi i występowanie środków ekspresywnych. Charakteryzują go krótkie zdania, regionalizmy lub wulgaryzmy, skróty myślowe, urywanie zdań.

Styl urzędowy występuje w pismach oficjalnych i dokumentach, np. w instrukcjach, zarządzeniach. Używa się go prawie wyłącznie w formie pisanej. Styl urzędowy jest bezosobowy i jednoznaczny, zwracanie się do odbiorcy w trzeciej osoby, typowe słowa np. uiścić opłatę.

Styl naukowy jest używany m.in. w referatach i artykułach naukowych. Cechuje się precyzją, dokładnością. Jest obiektywny, cechuje się wypowiedziami wielokrotnie złożonymi, brak w nim zaimków osobowych, które skracają dystans między czytelnikiem a autorem; brak czasowników osobowych, zamiast nich: warto, trzeba, należy, można; terminologią naukową — bez wyjaśnień (chyba że w przypisach), brak w nim słownictwa wartościującego.

Styl popularnonaukowy obrazowe wyjaśnianie trudnych pojęć, ma być zrozumiały dla czytelnika, skracanie dystansu między autorem a odbiorcą, tematyka naukowa.

Stylu publicystycznego używa się w środkach masowego przekazu. Ma dostarczać informacje, kształtować opinie, prezentować ocenę sytuacji społecznych i politycznych. Jest zrozumiały, prosty i sugestywny. Zawiera słownictwo nacechowane emocjonalnie i celowe innowacje językowe; trudne pojęcia zostają obrazowo wyjaśnione.

Styl artystyczny cechuje jego estetyczna funkcja. Ma na celu zwrócenie uwagi nie tylko na treść, lecz także na formę. W tym stylu występuje bogate słownictwo i obrazowe środki wyrazu.

Jeżeli chcesz mnie wesprzeć w popularyzacji wiedzy o języku i literaturze polskiej — możesz zostać moim patronem/moją patronką: https://patronite.pl/babaodpolskiego/ - grosik daj babie, sakiewką potrząśnij. ;)

STYLE FUNKCJONALNE POLSZCZYZNY

NAUKOWY

PUBLICYSTYCZNY

URZĘDOWY

ARTYSTYCZNY

POTOCZNY

Podmiot liryczny w trenie dostrzega dysonans poznawczy… 


terminy naukowe/specjalistyczne 

przypisy

trudne pojęcia objaśnianie nie w treści, a jedynie w przypisach


zdania złożone i wielokrotnie złożone


często czasowniki nieosobowe 

cytaty, przekazuje wiedzę, precyzyjny język, spójny, obiektywizm, referaty, wykłady, 

PrzeLewy! Robert Lewandowski zarabia miliony. Zobacz, na co wydaje swoje pieniądze.


ma zachęcić do przeczytania artykułu, często ma bawić, albo podkreślać powagę wydarzenia; trudne pojęcia są obrazowo wyjaśnione, kształtuje opinie, używany w mediach, łączy cechy stylu naukowego, artystycznego i potocznego, nastawiony na odbiorcę, obrazowy, związki frazeologiczne, subiektywny

Należy uiścić opłatę


zwracamy się do ludzi w 3. os.; bezpodmiotowość, schematyczny, pisany wg utartych wzorów, strona bierna, paragrafy, podpunkty, instrukcje, odwołania do aktów prawnych, równoważniki zdań


prosimy, należy, uprasza się, niezwłocznie 


Jesień szła coraz gęstsza i to słońce niczym hostie


nastawiony na urodę języka, wiele porównań, epitetów i innych środków stylistycznych, beletrystyka, poezja, 



Dobra, na essie. Na luzaku damy radę ze sprawdzianem z matmy. 


Naśladuje język potoczny. Zdania krótkie, pojedyncze, wiele zwrotów kolokwialnych, równoważniki zdań, wulgaryzmy, skróty, skrótowce, wyrazy modne, sytuacje nieoficjalne, mniejsza dbałość o poprawność językową.