Możesz zostać moim patronem/moją patronką: 
Siadasz przed arkuszem egzaminacyjnym, sprawdzasz temat wypracowania i oddychasz z ulgą. Jest dobrze; udało ci się trafić na lekturę, którą znasz i lubisz, dlatego opracowanie argumentów to dla ciebie pestka. Przygotowujesz plan pracy, wypisujesz krok po kroku argumenty oraz przykłady… i nagle pojawia się pustka w głowie. Już sobie wyobrażasz swoje wyśmienite wypracowanie, ale nie wiesz, od czego zacząć pisanie!
Blokada twórcza i problemy z rozpoczęciem pisania to powody wyjaśniające, dlaczego wciąż tak mało wiemy o świecie. Ileż mądrych myśli nie zostało nigdy spisanych na papierze tylko dlatego, że autorzy nie wiedzieli, jak zacząć pisanie? Jakiś wstęp w rozprawce musi się znaleźć – dlatego warto poznać uniwersalny schemat, który możesz wykorzystać w dosłownie każdym wypracowaniu!
Jak napisać wstęp do rozprawki maturalnej? Odpowiedź jest prosta…
…i brzmi ona: szybko. Wstęp w rozprawce to nie jest coś, na co warto poświęcać zbyt wiele czasu. Oczywiście to jest jedna z najważniejszych części pracy, albowiem pierwsze wrażenie odgrywa fundamentalną rolę, ale ciebie przecież nie interesują walory artystyczne, lecz jedynie aspekty czysto funkcjonalne.
Z technicznego punktu widzenia wstęp w rozprawce to kilka zdań (dosłownie 5-6), które stanowią wprowadzenie w temat wypracowania. Ten akapit rozpoczyna twoją pracę i pełni istotną funkcję:
- musi zachęcać do lektury – zapewne nie lubisz czytać tego, co cię nie interesuje. Podobnie jest z wypracowaniami: osoby egzaminujące z reguły przychylniej patrzą na prace, które wydają im się interesujące.
- powinien wprowadzać w temat – wyobraź sobie, że czytasz tekst pozbawiony wprowadzenia. Autorka/autor przeprowadza długi wywód i dochodzi do ciekawych wniosków, ale nie napisał/a wstępu, dlatego nie wiesz, o czym jest mowa. Pierwsze zdania nie muszą być szczególnie odkrywcze – chodzi jedynie o wstępne naszkicowanie tematyki pracy.
- musi zawierać tezę, czyli twoje zdanie, którego będziesz bronić – jeżeli nie zawrzesz tezy na początku pracy, osoba sprawdzająca egzamin nie będzie wiedziała, czemu służą twoje argumenty i przykłady. Trudno ocenić trafność argumentacji, gdy nie wiemy, jakiego stanowiska bronimy, prawda?
Od czego zacząć wstęp, jeśli nie mam na niego pomysłu?
Wstępy z reguły są schematyczne. Teraz wyjmij proszę wielki arkusz papieru i kolorowe mazaki – w kolejnym zdaniu prezentuję nagą prawdę o wstępach w rozprawkach. Każde zdanie, które napiszesz, powinno pasować do poniższego wzoru:
Interesujące wprowadzenie w temat (3-4 zdania) -> Teza (1-2 zdania)
Prawda, że proste?
Kilka inspiracji, z których warto skorzystać podczas pisania wstępu do wypracowania
No dobrze, wiesz już jaka jest struktura (czyli taki szkielet). Ale jaką treścią wypełnić ten nieszczęsny wstęp? Jakie ubrania narzucić na szkielet, aby stworzyć idealny look? Z obserwacji wiem, że najlepiej sprawdzają się najprostsze rozwiązania. Wstęp w rozprace możesz rozpocząć między innymi w następujący sposób:
- nakreślenie kontekstu z epoki – każde zagadnienie może być inaczej rozumiane w zależności od epoki, w której powstało dzieło. Jeżeli piszesz np. o pracy na podstawie „Lalki”, warto wprowadzić wątek pracy u podstaw jako podstawowego założenia tej epoki literackiej. Zastanów się, w jaki sposób pisarki i pisarze w tamtych czasach spoglądali na wybrane zagadnienia, następnie uczyń z tego punkt wyjścia do rozważań;
- uniwersalne konteksty: Biblia i antyk – możemy lubić Biblię i dzieła antyczne lub nie, ale jedno jest pewne: są one podstawowymi kontekstami kultury europejskiej. Motyw bohaterstwa, poświęcenia lub theatrum mundi? Sięgnij pamięcią do najdawniejszych tekstów i pokaż, że były one punktem wyjścia do rozważań późniejszych autorów;
- nawiązanie do spraw społecznych – czy tematyka rozprawki jest toposem pojawiającym się w kulturze od lat? A może jest czymś nowym? Z jakiej współczesnej perspektywy można spojrzeć oklepane zagadnienie? Pamiętaj, że możesz odnieść się do aktualnych lub minionych wydarzeń społecznych;
- konteksty językowe – język kształtuje świadomość, i to właśnie w języku zachowują się różne przekonania. Mówi się przecież „baba z wozu, koniom lżej” czy „bez pracy nie ma kołaczy”. Jak przysłowia i związki frazeologiczne odnoszą się do tematu rozprawki i czy we współczesnej polszczyźnie zmieniły się znaczenia wybranych zagadnień?
Po prostu wybierasz sobie jeden z pomysłów i piszesz kilka zdań. Następnie płynnie przechodzisz do tematu pracy (wskazanego w poleceniu) i umieszczasz swoją tezę.
Et voilà! Wstęp napisany (chyba w miarę bezboleśnie, prawda?) – czas więc przejść do tego, co jest najważniejsze w twojej pracy: do argumentacji!