Jaka jest problematyka „Lalki”?

Problematyka „Lalki”

Prus przedstawił polskich idealistów na tle społecznego rozkładu. Dobrze to widać w trzech postaciach: Ignacego Rzeckiego — idealisty politycznego, romantyka; Stanisława Wokulskiego — idealisty miłości, mającego cechy bohaterów romantycznych i pozytywistycznych; Juliana Ochockiego — idealisty nauki, człowieka nowej epoki. 

To także powieść o miłości i jej różnych obliczach: tej niespełnionej, platonicznej, idealistycznej; ale też miłości krótkotrwałej, uniesieniu erotycznym. Prus ukazał studium różnych stanów rozwoju uczucia. 

Prus, słowami Rzeckiego, ukazuje też wygasanie romantyzmu i wiary w odzyskanie niepodległości, ale ustami bohatera przekazuje też trafne komentarze dotyczące rzeczywistości. 

Autor ukazuje wszystkie warstwy społeczne: arystokrację, biednych studentów, inteligencję, Żydów, mniejszości narodowe, biedotę. Wszyscy mają znaczenie w roju społecznym, jednak zostają ocenieni negatywnie, bo w Polsce jedni giną z biedy, a drudzy od nadmiaru, jedni ciężko pracują, drudzy są próżniakami, którym się powodzi, a dzieci nadal mrą z głodu. Arystokracja powinna przejąć odpowiedzialność i przewodniczyć narodowi, jednak tego nie robi. 

„Lalka” to powieść rozrachunkowa, po 20 latach głoszenia haseł pozytywistycznych Prus uznał, że wszystkie prowadziły jedynie do materializacji świadomości społecznej. Liczą się tylko pieniądze, a to nie pozwala na rozwój, to też sprawia, że zanika poczucie przynależności narodowej. Ludzie tracą więzi, wszyscy są tylko jednostkami dotkniętymi samotnością. 

Polska to też kraj, który niszczy osoby nieprzeciętne, jest tu miejsce tylko dla karierowiczów, nie szanuje się nauki, naukowców uważa się za ludzi niespełna rozumu.