To propozycja, a nie jedyne słuszny sposób pisania. Testowana na ludziach.

JAK PISAĆ? DLACZEGO DOSTAJĘ ZŁE OCENY Z WYPRACOWAŃ?

1. AKAPIT – WPROWADZENIE

  • Analiza fragmentu:
    Krótkie omówienie załączonego fragmentu (jeśli jest w poleceniu), wskazanie głównego zagadnienia, motywu lub problemu.

  • Kontekst:
    Warto podać jeden kontekst (np. filozoficzny, literacki, historyczny), który wprowadzi temat i pomoże w płynnym rozpoczęciu wypowiedzi.

  • Teza:
    Wyraźne sformułowanie własnego stanowiska zgodnie z poleceniem, np. „Należy zatem stwierdzić, że… [przekształcone polecenie w zdanie twierdzące]”.

2. AKAPIT – ARGUMENT 1

  • Argument:
    Sformułuj zdanie uniwersalne, niesugerujące od razu konkretnej lektury.

  • Przykład z lektury obowiązkowej / wskazanej w poleceniu:
    Wprowadź przykład: „Można to zauważyć w [gatunek] pt. „[tytuł]” [imię i nazwisko autora], gdzie [krótkie odniesienie do argumentu].”

  • Refleksja (interpretacja):
    Nie streszczaj treści, lecz dokonaj interpretacji. Odnieś się do problematyki oraz struktury utworu, wyraźnie wskazując związek z omawianym zagadnieniem.

  • Opcjonalny kontekst (jeśli nie pojawił się we wstępie):
    Możesz tu podać kontekst (jeśli nie został wykorzystany wcześniej), np. filozoficzny lub literacki, funkcjonalnie powiązany z argumentem.

  • Podsumowanie:
    Jednym zdaniem zbierz najważniejsze myśli i jasno powiąż je z postawionym wcześniej argumentem.

3. AKAPIT – ARGUMENT 2

  • Argument:
    Uniwersalne zdanie, bez sugestii konkretnej lektury.

  • Przykład z utworu literackiego z innej epoki:
    „Można to zauważyć w [gatunek] pt. „[tytuł]” [imię i nazwisko autora], w którym [odniesienie do argumentu]”.

  • Refleksja (interpretacja):
    Dokonaj interpretacji tekstu, unikając streszczania. Omów krótko problematykę oraz strukturę tego utworu, podkreślając ich związek z tematem Twojej pracy.

  • Opcjonalny kontekst (szczególnie polecany literacki, jeśli wcześniej go nie użyłeś/aś):
    Jeśli to trzeci przywołany utwór (konieczne są trzy w całej pracy), zwróć uwagę na jego funkcjonalność. W jednym zdaniu opisz jego problematykę i strukturę oraz jasno wskaż związek z tematem.

  • Podsumowanie:
    Krótkie zdanie, zbierające najważniejsze myśli i łączące je bezpośrednio z argumentem.

4. AKAPIT – ARGUMENT 3 (opcjonalny)

(Jeżeli praca zawiera już dwa argumenty, trzy utwory literackie i kontekst, to ten akapit można pominąć).

  • Argument:
    Uniwersalne zdanie, bez wskazywania lektury.

  • Przykład z utworu literackiego z innej epoki:
    „Można to zauważyć w [gatunek] pt. „[tytuł]” [imię i nazwisko autora], gdzie [krótkie nawiązanie do argumentu]”.

  • Refleksja (interpretacja):
    Interpretuj problematykę oraz strukturę utworu, wyjaśniając jasno ich związek z tematem wypracowania.

  • Podsumowanie:
    Jednym zdaniem zbierz najważniejsze myśli, odnosząc się bezpośrednio do argumentu.

5. AKAPIT – PODSUMOWANIE PRACY

  • Podsumuj całość wypowiedzi, przypomnij jasno sformułowaną tezę, wymień krótko argumenty oraz utwory, do których się odwołałeś/aś w rozwinięciu.

WERSJA Z TABELĄ

Akapit Segment do omówienia / element wypracowania Twoja praca (tutaj pisz)
1. AKAPIT – WPROWADZENIE Analiza fragmentu: Krótkie omówienie załączonego fragmentu (jeśli jest w poleceniu), wskazanie głównego zagadnienia, motywu lub problemu.
Kontekst: Jeden kontekst (np. filozoficzny, literacki, historyczny), który wprowadzi temat i pomoże w płynnym rozpoczęciu wypowiedzi.
Teza: Wyraźne sformułowanie własnego stanowiska zgodnie z poleceniem, np. „Należy zatem stwierdzić, że… [przekształcone polecenie w zdanie twierdzące]”.
2. AKAPIT – ARGUMENT 1 Argument: Zdanie uniwersalne, niesugerujące konkretnej lektury.
Przykład z lektury obowiązkowej: „Można to zauważyć w [gatunek] pt. „[tytuł]” [imię i nazwisko autora], gdzie [krótkie odniesienie do argumentu]”.
Refleksja (interpretacja): Bez streszczania. Odnieś się do problematyki i struktury utworu, wyraźnie wskazując związek z omawianym zagadnieniem.
Opcjonalny kontekst: Jeśli nie pojawił się we wstępie, tutaj podaj kontekst (np. filozoficzny, literacki), funkcjonalnie powiązany z argumentem.
Podsumowanie: Jednym zdaniem zbierz najważniejsze myśli i jasno powiąż je z argumentem.
3. AKAPIT – ARGUMENT 2 Argument: Uniwersalne zdanie, bez sugestii konkretnej lektury.
Przykład z utworu z innej epoki: „Można to zauważyć w [gatunek] pt. „[tytuł]” [imię i nazwisko autora], w którym [odniesienie do argumentu]”.
Refleksja (interpretacja): Dokonaj interpretacji, unikaj streszczania. Omów krótko problematykę oraz strukturę utworu, podkreślając ich związek z tematem Twojej pracy.
Opcjonalny kontekst: Jeśli wcześniej nie użyto, tutaj wprowadź trzeci utwór literacki z wyraźnym odniesieniem do tematu – wskaż krótko jego problematykę, strukturę oraz ich związek z tematem.
Podsumowanie: Krótkie zdanie, zbierające najważniejsze myśli i odnoszące się bezpośrednio do argumentu.
4. AKAPIT – ARGUMENT 3 (opcjonalny) (Jeśli praca zawiera już dwa argumenty, trzy utwory literackie i kontekst, możesz pominąć ten akapit.)
Argument: Uniwersalne zdanie, bez wskazywania lektury.
Przykład z utworu z innej epoki: „Można to zauważyć w [gatunek] pt. „[tytuł]” [imię i nazwisko autora], gdzie [krótkie nawiązanie do argumentu]”.
Refleksja (interpretacja): Interpretacja problematyki oraz struktury utworu; jasno wskaż związek z tematem wypracowania.
Podsumowanie: Jednym zdaniem zbierz najważniejsze myśli, odnosząc się bezpośrednio do argumentu.
5. AKAPIT – PODSUMOWANIE PRACY Podsumuj całość wypowiedzi: przypomnij jasno sformułowaną tezę, wymień krótko argumenty oraz utwory, do których się odwołałeś/aś w rozwinięciu.
Więcej na ten temat dowiesz się z mojego kursu do matury (w sklepie znajdziesz też kurs do egzaminu ósmoklasisty). Chesz się z nim zapoznać? KLIKNIJ TUTAJ.

WAŻNE MATERIAŁY DO MATURY ROZSZERZONEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO
Przygotowałam też dla Was zestawienie wszystkich najważniejszych materiałów, które pozwolą Wam skutecznie przygotować się do matury rozszerzonej z języka polskiego. Znajdziecie tu dokładnie omówione pojęcia, wskazówki dotyczące pisania rozprawki oraz kursy i e-booki, które uporządkują Waszą wiedzę o egzaminie.

POJĘCIA OBOWIĄZKOWE NA MATURĘ ROZSZERZONĄ
Koniecznie zapoznaj się z tą tabelą – zawiera wszystkie pojęcia, które mogą pojawić się na maturze rozszerzonej:
Zobacz: Tabela – erudycyjność na maturze rozszerzonej (PDF)

Wyjaśnienia pojęć z poziomu rozszerzonego
Jeśli potrzebujesz dokładnych wyjaśnień wszystkich kluczowych pojęć, znajdziesz je tutaj – szczegółowe definicje, przykłady oraz wskazówki dotyczące ich stosowania w wypracowaniach:
Zobacz: Konwencje literackie i inne pojęcia z poziomu rozszerzonego

WSZYSTKIE WPISY NA TEMAT MATURY ROZSZERZONEJ
Pełne zestawienie wpisów blogowych, w których omawiam konkretne zagadnienia, przykładowe tematy oraz porady egzaminacyjne na maturę rozszerzoną:
Zobacz: Wpisy – matura rozszerzona (pełne archiwum)

KURS/E-BOOK: PROCEDURY I ZASADY OCENIANIA MATURY PODSTAWOWEJ I ROZSZERZONEJ
Kompleksowy, regularnie aktualizowany kurs oraz e-book, który dokładnie omawia procedury egzaminacyjne, zasady oceniania oraz najczęstsze błędy maturzystów. Dzięki niemu unikniesz nieprzyjemnych niespodzianek:
Zobacz: Kurs maturalny 2025 – przygotowanie do matury (podstawa i rozszerzenie)

LEKTURY – MATURA ROZSZERZONA
Jeśli zastanawiasz się, jakie lektury koniecznie trzeba znać na maturze rozszerzonej lub chcesz zdobyć materiały ułatwiające ich analizę, zajrzyj tutaj:

Zobacz: Lektury – matura rozszerzona (opracowania, materiały)

SCHEMAT PISANIA WYPRACOWANIA NA MATURZE ROZSZERZONEJ
Jeżeli potrzebujesz konkretnego schematu, który pomoże Ci stworzyć klarowne, dobrze punktowane wypracowanie maturalne na poziomie rozszerzonym – skorzystaj z mojej autorskiej metody w postaci przejrzystej tabeli: 

Zobacz: Schemat wypracowania – matura rozszerzona (autorska metoda)

Zobacz: Zebrane archiwalne tematy wypracowań z matury na poziomie rozszerzonym

Korzystajcie śmiało i powodzenia na maturze!