Możesz zostać moim patronem/moją patronką: 
Jak napisać opowiadanie na egzaminie ósmoklasisty? Takie pytanie co roku zadają sobie setki tysięcy uczniów, którzy wiedzą, że w maju będą chcieli zmierzyć się z opowiadaniem twórczym. W tym wpisie wyjaśnię Ci, jak zabrać się za pisanie opowiadania zgodnie z zasadami oceniania na egzaminie ósmoklasisty oraz podam kilka – moim zdaniem – cennych wskazówek, które sprawią, że uzyskasz wymarzone 20 punktów!
Zasady oceniania opowiadania na egzaminie ósmoklasisty – poznaj swojego przeciwnika, aby wiedzieć, jak go pokonać!
Podstawową informacją, którą powinieneś/powinnaś znać, są zasady oceniania opowiadania na egzaminie ósmoklasisty. W przypadku opowiadania zasady są co roku niezmienne i definiuje je tabelka zawarta w Informatorze CKE (należy patrzeć od strony 9).
Należy jednak zauważyć, że opowiadanie jest oceniane w poniższych kategoriach:
- Realizacja tematu wypowiedzi – do zdobycia maksymalnie 2 punkty
- Elementy twórcze – do zdobycia maksymalnie 5 punktów
- Kompetencje literackie i kulturowe – do zdobycia maksymalnie 2 punkty
- Kompozycja tekstu – do zdobycia maksymalnie 2 punkty
- Styl – do zdobycia maksymalnie 2 punkty
- Język – do zdobycia maksymalnie 2 punkty
- Ortografia – do zdobycia maksymalnie 2 punkty
- Interpunkcja – do zdobycia maksymalnie 1 punkt
Uważam, że warto lepiej poznać przeciwnika, dlatego przygotowałam kurs, w którym krok po kroku wyjaśniam, w jaki sposób jest oceniane opowiadanie na egzaminie ósmoklasisty. Spokojnie, to nie jest nudny kurs dotyczący tabelek – tłumaczę, co należy zrobić (a czego unikać), podaję liczne przykłady i pokazuję, że napisanie dobrego opowiadania na egzaminie ósmoklasisty nie jest takie trudne, jak mogłoby się wydawać! Kurs zawiera 32 lekcje wideo, które możesz odtwarzać w dowolnej chwili!
6 elementów opowiadania – czyli warunek, bez którego nie dostaniesz kompletu punktów na egzaminie ósmoklasisty!
Jednym z najważniejszych wymagań, jakie musi spełniać opowiadanie na egzaminie ósmoklasisty, jest uwzględnienie w historii 6 cech opowiadania. Jeżeli będzie ich mniej, to nie stanie się wielka tragedia (opowiadanie nie zostanie automatycznie ocenione na 0 punktów), ale zamkniesz sobie drogę do uzyskania kompletu punktów w kategorii „Elementy twórcze”.
Czym są cechy opowiadania?
Elementy opowiadania to elementy formalne, które pokazują, że znasz o rozumiesz, w jaki sposób tworzy się ten typ tekstu literackiego. Można powiedzieć, że cechy opowiadania to pewne zabiegi literackie, które sprawiają, że Twój tekst jest opowiadaniem, a nie np. rozprawką czy przemówieniem (choć oczywiście o tej różnicy świadczyć może również styl tekstu).
Jakie są elementy opowiadania?
Cechy opowiadania, które możesz uwzględnić w swojej pracy, to:
- opis (np. bohaterów, krajobrazu, przedmiotów),
- charakterystyka bohatera (wygląd zewnętrzny, zachowanie, styl życia, stosunek do świata),
- czas akcji,
- miejsce akcji,
- zwrot akcji (nagła, niespodziewana sytuacja, która odmienia bieg wydarzeń),
- puenta (nauka, która płynie z Twojej historii),
- punkt kulminacyjny (szczyt napięcia),
- dialog,
- monolog,
- retrospekcja (wspomnienia tego, co wydarzyło się wcześniej niż akcja opowiadania).
Tak jak wspomniałam wcześniej, w Twojej pracy musi pojawić się co najmniej 6 cech opowiadania, jeżeli chcesz dostać 5 punktów w kategorii „Elementy twórcze”. Jeśli cech będzie mniej, ocena zostanie obniżona – wymóg na 3 punkty w tym kryterium to już tylko 4 elementy opowiadania.
Jak poprawnie zapisywać dialogi?
Poprawny zapis dialogów to podstawa dobrego opowiadania. W kursie poświęconym pisaniu opowiadania na egzaminie ósmoklasisty poświęcam dużo miejsca właśnie temu zagadnieniu. W największym skrócie: musisz pamiętać, że:
- dialogi nie mogą zdominować pracy,
- musisz je przeplatać fragmentami narracyjnymi,
- dialog zapisujesz od nowej linijki, dodajesz myślnik, słowa bohatera, później znów myślnik i komentarz do słów, np. o emocjach, z jakimi były wypowiadane.
– Kim jesteś? I czemu tu siedzisz? – zapytałem ponownie.
Co to znaczy?
To znaczy, że musisz być bardzo uważny/a i pamiętać o wszystkich szczegółach.
Dialog zaczynasz od myślnika, po nim piszesz wypowiedź postaci wielką literą – nie stawiasz ani kropki, ani przecinka, dodajesz kolejny myślnik i małą literą komentarz: „powiedziała” i dopiero później kropkę.
Kropka jest na końcu całego wypowiedzenia, a znak zapytania lub wykrzyknik po wypowiedzi postaci:
– Kim jesteś? – zapytała.
– Twoim snem! – dumnie odpowiedział.
– Chyba sobie żarty robisz – zauważyła Anna.
Schemat opowiadania – tabela, która pomoże Ci napisać opowiadanie
SCHEMAT, ustalasz typ narratora i czas, w którym piszesz:
Ćwiczenia:
-
Ciemno wszędzie, głucho wszędzie… Co to będzie, co to będzie? Napisz opowiadanie o wydarzeniach w cmentarnej kaplicy, których jesteś przypadkowym świadkiem. W swoim wypracowaniu wykaż, że dobrze znasz II część Dziadów Adama Mickiewicza. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
-
Wyobraź sobie, że tytułowy bohater książki Pan Tadeusz Adama Mickiewicza zaprosił do domu swojego stryja postać z innego utworu literackiego. Napisz opowiadanie o dwudniowym pobycie tej postaci w Soplicowie, którego życie i zwyczaje gość poznaje w towarzystwie Tadeusza. Wykaż się znajomością treści utworu Adama Mickiewicza. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów
-
Tematy opowiadania na egzaminie ósmoklasisty – archiwalne tematy CKE
W przygotowaniu do egzaminu ósmoklasisty pomoże Ci przede wszystkim pisanie opowiadań. Pamiętaj, że najwięcej uczysz się wtedy, kiedy ćwiczysz. Koniecznie skorzystaj z poniższych archiwalnych tematów wypracowań, które pojawiły się we wcześniejszych arkuszach publikowanych przez CKE!
Grudzień 2017 (egzamin próbny):*
Wyobraź sobie, że losy Aliny i Balladyny potoczyły się inaczej. Dokończ opowiadanie, w którym zmienisz historię ich życia. Napisz swoją pracę tak, żeby wykazać, że dobrze znasz Balladynę Juliusza Słowackiego. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 słów.
Zapadł zmierzch. Alina i Balladyna z pełnymi dzbanami malin wróciły do chaty.
*Od czerwca 2019 w tematach wypracowań nie wskazuje się lektury obowiązkowej, do której się trzeba odwołać. Nie ma również zadań polegających na dokończeniu opowiadania.
Grudzień 2018 (egzamin próbny):
Napisz opowiadanie o spotkaniu jednego z bohaterów lektury obowiązkowej z bohaterem innego utworu literackiego. Spotkanie to będzie początkiem wspólnej przygody, która zmieni losy jednego z nich. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów.
Kwiecień 2019 (termin główny)**:
Napisz opowiadanie o odwiedzinach lisa na planecie Małego Księcia, podczas których lis przekonuje się, czy chłopiec wykorzystał wiedzę zdobytą podczas podróży. Wypracowanie powinno dowodzić, że znasz lekturę Mały Książę. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów.
**Od czerwca 2019 w tematach wypracowań nie wskazuje się lektury obowiązkowej, do której się trzeba odwołać.
Czerwiec 2019 (termin dodatkowy):
Wyobraź sobie, że jeden z bohaterów lektury obowiązkowej (wybranej spośród wymienionych na stronie 3 tego arkusza egzaminacyjnego) otrzymał szansę naprawienia błędów popełnionych w swoim życiu. Napisz opowiadanie o tym, w jaki sposób wykorzystał tę szansę. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów.
Marzec 2020 (egzamin próbny):
Napisz opowiadanie o przygodzie, którą przeżył ktoś, kto przeniósł się do świata przedstawionego jednej z lektur obowiązkowych. Wypracowanie powinno dowodzić, że bardzo dobrze znasz wybrany utwór. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów. Lista lektur obowiązkowych znajduje się na stronie 3 tego arkusza egzaminacyjnego.
Czerwiec 2020 (termin główny):
Napisz opowiadanie o spotkaniu z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej, który podczas spotkania nauczył Cię czegoś ważnego. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Lipiec 2020 (termin dodatkowy):
Napisz opowiadanie o wspólnej przygodzie z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej, podczas której jedno z was postąpiło honorowo. Wypracowanie powinno dowodzić, że bardzo dobrze znasz wybrany utwór.
Marzec 2021 (test diagnostyczny):
Napisz opowiadanie o spotkaniu z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej, który przekonał Cię podczas spotkania, że w życiu warto podejmować ryzyko. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Maj 2021 (termin główny):
Wyobraź sobie, że jeden z bohaterów literackich z lektury obowiązkowej przeniósł się do Twojego świata. Napisz opowiadanie o waszej wspólnej przygodzie, podczas której bohaterowi temu przyznano tytuł Przyjaciela Mądrości. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Czerwiec 2021 (termin dodatkowy):
Napisz opowiadanie o wspólnej przygodzie z wybranym bohaterem lektury obowiązkowej, podczas której przekonasz się, że warto poznawać nowe miejsca. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Maj 2022 (termin główny):
Napisz opowiadanie o spotkaniu z jednym z bohaterów wybranej lektury obowiązkowej. Wspólna przygoda skłoniła Cię do refleksji, że warto było przenieść się do świata przedstawionego tej lektury. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Czerwiec 2022 (termin dodatkowy):
Wyobraź sobie, że odwiedził Cię bohater lektury obowiązkowej. Napisz opowiadanie o Waszej wspólnej przygodzie, która nauczyła Cię czegoś nowego. Wypracowanie powinno dowodzić, że znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Maj 2023 (termin główny):
Napisz opowiadanie o Twoim spotkaniu z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej. Wasza wspólna przygoda przekona Cię, że swój cel osiąga ten, kto wytrwale do niego dąży. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Czerwiec 2023 (termin dodatkowy):
Napisz opowiadanie o Twoim spotkaniu z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej. Wasza wspólna przygoda przekonała Cię, że dobrze jest działać razem w imię słusznej sprawy. Wypracowanie powinno dowodzić, że znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Maj 2024 (termin główny):
Bez ciebie nie poradziłbym/poradziłabym sobie w tej sytuacji… Napisz opowiadanie o przygodzie z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej, którego pomoc sprawiła, że Wasza przygoda zakończyła się szczęśliwie. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Czerwiec 2024 (termin dodatkowy):
Wyobraź sobie, że jeden z bohaterów literackich z lektury obowiązkowej przeniósł się do Twojego świata. Napisz opowiadanie o Waszej wspólnej przygodzie, podczas której bohater literacki pomógł Ci rozwiązać jakiś problem. Wypracowanie powinno dowodzić, że dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową.
Temat z Informatora CKE:
Napisz opowiadanie o spotkaniu jednego z bohaterów wybranej lektury obowiązkowej z bohaterem innego utworu literackiego, w czasie którego jeden z nich przedstawi najśmieszniejszą sytuację ze swojego życia. Wypracowanie powinno dowodzić, że bardzo dobrze znasz obie wybrane postacie. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów.
Temat z Informatora CKE:
Napisz opowiadanie o spotkaniu z bohaterem wybranej lektury obowiązkowej, który podczas spotkania nauczył Cię czegoś ważnego. Wypracowanie powinno dowodzić, że bardzo dobrze znasz wybraną lekturę obowiązkową. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 200 wyrazów.
Chcesz więcej tematów? Skorzystaj z mojego e-booka z 20 tematami wypracowań na egzamin ósmoklasisty! Przygotowałam 20 tematów (w tym aż 7 tematów opowiadań). Pamiętaj, że przy zakupie kursu wideo dostęp do bazy tematów (zgodnych z treścią kursu) dostajesz za darmo!
