Kamienie na szaniec – Aleksander Kamiński

Jan Byt­nar „Rudy”:

• ur. 6 maja 1921 r. zm. 30 mar­ca 1943 r. Zdał matu­rę w liceum im. Ste­fa­na Bato­re­go. Został odzna­czo­ny Krzy­żem Walecz­nych. Łącz­nik w komór­ce wię­zien­nej Związ­ku Wal­ki Zbroj­nej prze­ka­zy­wał gryp­sy;. dowo­dził huf­cem „Ocho­ta”, z któ­rym wcie­lił się jako czło­nek rejo­nu Moko­tów Gór­ny w orga­ni­za­cji „ Wawer”. Prze­pro­wa­dzał akcje mało­sa­bo­ta­żo­we: zerwał wiel­ką hitle­row­ską fla­gę z gma­chu war­szaw­skiej Zachę­ty, nama­lo­wał sym­bol Pol­ski Wal­czą­cej na pomni­ku Lot­ni­ka znaj­du­ją­cym się na pla­cu Unii Lubel­skiej. Byt­nar wyko­nał napis za pomo­cą wła­sno­ręcz­nie skon­stru­owa­ne­go przy­rzą­du, nazwa­ne­go póź­niej „wiecz­nym pió­rem, prze­ro­bił napis »Jedź z nami do Nie­miec!!« na szyl­dzie na głów­nym biu­rze wer­bun­ko­wym Urzę­du Pra­cy przy ul. Nowy Świat 68 na »Jedź­cie sami do Nie­miec!!«. Za czy­ny te gro­zi­ła wów­czas kara śmier­ci, prze­pro­wa­dzał „gazo­wa­nie” kin, dniach świąt naro­do­wych wszę­dzie umiesz­czał pol­skie fla­gi, ata­ko­wał nie­miec­kie skle­py, do jed­ne­go z nich — wędli­niar­skie­go na Nowym Świe­cie, cza­sie naj­więk­sze­go ruchu klien­tów wrzu­cił (razem z Tade­uszem Zawadz­kim) pro­bów­kę z gazem i zamknął sklep od zewnątrz na kłódkę.
•  Dołą­czył do Grup Sztur­mo­wych, objął dowódz­two huf­ca „Połu­dnie” (plu­ton „Sad” – od słów „sabo­taż” i „dywer­sja” – w Oddzia­le Spe­cjal­nym „Jerzy”; ubez­pie­czał akcję Wie­niec II pod Kra­śni­kiem, pod­czas któ­rej wysa­dzo­no tory kole­jo­we na tra­sie wyko­rzy­sty­wa­nej do zaopa­try­wa­nia wojsk nie­miec­kich na fron­cie wschod­nim; zastrze­lił nie­miec­kie­go urzęd­ni­ka Ern­sta Maro­na pod­czas akcji roz­bro­je­nio­wej na ul. Emi­lii Pla­ter; został ran­ny w udo pod­czas ewa­ku­acji mate­ria­łów w domu Błoń­skich, któ­re było opie­czę­to­wa­ne przez Gesta­po; docho­dził do sie­bie u Zoś­ki, przy uli­cy Koszykowej;
• Z upo­rem mania­ka — tak to opi­sy­wał Zoś­ka — uczył się angiel­skie­go; stu­dio­wał też na taj­nych kur­sach w Pań­stwo­wej Wyż­szej Szko­le Budo­wy Maszyn i Elektrotechniki.
• Szczu­pły, pie­go­wa­ty, miał rude wło­sy. Był dobrym kucha­rzem. Stwo­rzył tak­że odzna­kę Buków; dobrze ryso­wał świ­nie w akcjach Małe­go Sabotażu
• Odzna­czał się wybit­ną inte­li­gen­cją. Był samo­dziel­ny, miał natu­rę reflek­syj­ną, był skrom­ny i deli­kat­ny wobec przy­ja­ciół. Pocho­dził z rodzi­ny inte­li­genc­kiej, jego rodzi­ce byli nauczycielami.
• Był lubia­ny i cenio­ny przez kole­gów, sie­dział w szkol­nej ław­ce z Macie­jem Dawi­dow­skim. Jego naj­lep­szym przy­ja­cie­lem był Zoś­ka. Był introwertykiem.
• Był uczu­cio­wy, lecz wolał się trzy­mać na ubo­czu, był nie­śmia­ły. W cza­sie woj­ny ze szczu­płe­go wyrósł na sprę­ży­ste­go mężczyznę.
• Został aresz­to­wa­ny razem z ojcem przez funk­cjo­na­riu­szy Gesta­po o godz. 4:30 rano we wto­rek 23 mar­ca 1943 w miesz­ka­niu Byt­na­rów przy al. Nie­pod­le­gło­ści 159; praw­do­po­dob­nie jeden z człon­ków Grup Sztur­mo­wych miał w notat­ni­ku adres Byt­na­ra; jed­no­cze­śnie odby­ło się prze­szu­ki­wa­nie miesz­ka­nia, zna­le­zio­no m.in. zerwa­ne nie­miec­kie fla­gi, kon­spi­ra­cyj­ną pra­sę, afi­sze i ulot­ki, a tak­że stem­pel do malo­wa­nia na murach zna­ku Pol­ski Wal­czą­cej — na szczę­ście mat­ki i sio­stry nie było wów­czas w domu. Wraz z ojcem tra­fił na Pawiak.
• Pomi­mo tego, że go tor­tu­ro­wa­no, nie zdra­dził przy­ja­ciół. został prze­wie­zio­ny do war­szaw­skiej SIEDZIBY GESTAPO przy alei J. CH. SZUCHA 25, następ­ne­go dnia tra­fił do szpi­ta­la wię­zien­ne­go na Pawia­ku, na kolej­ne prze­słu­cha­nie zabra­no go już na noszach.
• Został odbi­ty przez Gru­py Sztur­mo­we w akcji pod Arse­na­łem w pią­tek 26 mar­ca 1943 pod­czas prze­wo­że­nia po prze­słu­cha­niu z sie­dzi­by Gesta­po w al. Szu­cha na Pawiak.
• Zmarł w wyni­ku obra­żeń, odnie­sio­nych pod­czas przesłuchań.