Kamienie na szaniec - Aleksander Kamiński

autor: Aleksander Kamiński

tytuł: Kamienie na szaniec

znaczenie tytułu:

w powieści pojawia się cytat z wiersza „Testament mój” Juliusza Słowackiego: „jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec”; dla bohaterów to był bardzo ważny wiersz; odczytali go po śmierci Rudego.
kamienie — braterstwo, bohaterskie czyny, przyjaźń i wolność;
szaniec — forteca/reduta — budowla obronna;
kamienie rzucane na szaniec — czyli chronienie wartości, każdy, kto poświęca się dla obrony innych, jest jak kamień, który buduje mur przeciwko wrogom.

Szaniec/forteca/reduta:

ORTOGRAFIA:
– gestapo/Gestapo – dopuszczalna pisownia małą literą;
– pseudonimy piszemy wielką literą, bez cudzysłowu, zatem piszemy Rudy; chyba że chcemy podać też imię i nazwisko, wtedy: Jan Bytnar „Rudy”;
– Polskiego Państwa Podziemnego – trzy wyrazy, każde wielką literą;
– akcja pod Arsenałem – jest to nazwa wydarzenia historycznego, więc obowiązuje pisownia małą literą: a Arsenał/Grunwald to nazwy własne, więc piszemy je wielką literą.

rodzaj: epika

gatunek: powieść reportażowa / powieść historyczna/ literatura faktu (trudno jednoznacznie stwierdzić, bo autor wykorzystał faktyczne wydarzenia, ale je zbeletryzował, dodał wiele od siebie)

pierwsze wydanie: wydane w 1943 w Generalnym Gubernatorstwie

Przyczyny powstania:

młodzi pragnęli mieć książkę dla siebie o harcerskiej konspiracji. Polecili jej napisanie Aleksandrowi Kamińskiemu — działaczowi harcerskiemu i pisarzowi;
inspiracją była też akcja pod Arsenałem (26. 03. 1943 r.);
relację o tych zdarzeń przekazali świadkowie, np. Stanisław Broniewski, dowódca akcji pod Arsenałem;
jednym ze źródeł był pamiętnik Zośki, który pełnił dla niego funkcję terapeutyczną po śmierci przyjaciół.

czas akcji:

II wojna światowa, czerwiec 1939-sierpień 1943
1.09.39 – atak Niemców na Polskę
17.09.39 – atak Związku Radzieckiego
(na mocy paktu Ribbetrop-Mołotow)
czerwiec 1939 (wyjazd wakacyjny ,,Buków” po maturze) – sierpień 1943 (śmierć Zośki = Tadeusz Zawadzki w akcji pod Sieczychami; akcja miała na celu atak na niemiecki posterunek)
Bohaterowie to rocznik: 1921 (urodzeni w wolnej Polsce),

miejsca akcji:

Warszawa,
Celestynów,
Czarnocin,
Kraśnik,
Dębe Wielkie

Tło historyczne:

harcerstwo koncentruje się m.in. na uczeniu przetrwania w trudnych warunkach, ponadto dużą wagę przykłada się do wzajemnego wsparcia i przyjaźni.

Zaczyna się okres okupacji. Rząd Polski na Uchodźstwie (na Emigracji), będący w Wielkiej Brytanii, jest oficjalnym przedstawicielem państwa polskiego, podczas gdy w kraju realną władzę sprawują okupanci

Obraz Warszawy podczas okupacji:

trudno jest wyżywić rodzinę, brakuje podstawowych produktów;
chłopcy muszą podjąć pracę, aby pomagać rodzinie;

a) Zośka — produkuje dżemy;

b) Alek i Rudy — jazda rikszą;

wybuchy spowodowały, że w domach nie ma szyb (chłopcy pracują wolontariacko jako szklarze);
aresztowania inteligencji — ludzi wykształconych; jedną z pierwszych ofiar czystki jest ojciec Alka (dyrektor fabryki). Zostaje rozstrzelany w lasie (miejscowość Palmiry);
getto warszawskie — część tylko dla ludności Żydowskiej, w powieści mamy pokazane powstanie w getcie warszawskim.

Bohaterowie:

Tadeusz Zawadzki „Zośka”:

ur. 24 stycznia 1921 w Warszawie, zm. 20 sierpnia 1943 w Sieczychach — instruktor harcerski, harcmistrz, podporucznik Armii Krajowej, komendant Grup Szturmowych na terenie Warszawy, był synem Józefa Zawadzkiego — profesora, inżyniera chemika i Leony — nauczycielki, działaczki oświatowej, uczęszczał do liceum S. Batorego, do klasy z „Alkiem” i „Rudym”.
W harcerstwie od jesieni 1933 w 23 Warszawskiej Drużynie Harcerzy im. Bolesława Chrobrego (tzw. Pomarańczarnia od pomarańczowych mundurów)
W konspiracji czynny już od października 1939, a kiedy skupieni wokół niego harcerze z 23 WDH utworzyli w 1941 tzw. Wojenną Pomarańczarnię, stanął na jej czele pod pseudonimem „Lech Pomarańczowy”
Tadeusz był jednym z najwybitniejszych wykonawców głośnych akcji małego sabotażu. Za największą liczbę „kotwic” wymalowanych na terenie swojej dzielnicy, otrzymał od Komendanta Głównego „Wawra” Aleksandra Kamińskiego honorowy pseudonim „Kotwicki”. Wraz ze swoim hufcem uczestniczył także w akcji „N” (prowadzonej przez BiP KG AK dywersyjnej propagandzie w języku niemieckim).
Musiał przerwać naukę od 1940 uczył się w Państwowej Szkole Budowy Maszyn, a od 1942 studiował na Wydziale Chemii Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej.
W ostatnich dniach kwietnia 1943 spisał, za namową ojca, krótką relację opisującą działalność „Pomarańczarni” i Szarych Szeregów oraz przebieg akcji pod Arsenałem.
10 lipca 1943 został zatrzymany przez patrol niemieckiej żandarmerii. Został przewieziony do siedziby Gestapo przy alei Jana Chrystiana Szucha 25, a następnie do Gęsiówki, skąd został zwolniony.
Poległ w ataku na strażnicę Grenzschutzpolizei w Sieczychach koło Wyszkowa w nocy z 20 na 21 sierpnia 1943, uczestnicząc w akcji „Taśma” jako obserwator.

Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”:

ur. 3 listopada 1920 r. w Drohobyczu, zmarł 30 marca 1943 r. w Warszawie
Jego rodzice byli inżynierami, ojciec podjął pracę jako dyrektor fabryki karabinów, za co później został aresztowany.
Uczęszczał do gimnazjum i liceum im. S. Batorego do klasy matematyczno-fizycznej, zdał maturę w 1939 r.
Był wysokim, szczupłym blondynem.
Wyróżniał się dużą sprawnością fizyczną – grał w KOSZYKÓWKĘ, doskonale pływał, uzyskiwał wysokie wyniki w zawodach lekkoatletycznych.
Od października do grudnia 1939 był członkiem lewicowej organizacji PLAN i uczestnikiem jej akcji małego sabotażu. Działał jako łącznik w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej. We wrześniu 1940 rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Budowy Maszyn, na której uruchomienie wydały zgodę niemieckie władze okupacyjne.
Pracował dorywczo, m.in. szkląc okna i jeżdżąc rikszą
W marcu 1941 z grupą przyjaciół z 23 WDH wstąpił do Szarych Szeregów Chorągwi Warszawskiej (Ul „Wisła”). Uczestniczył w działaniach organizacji małego sabotażu „Wawer”
Był jednym z najaktywniejszych członków „Wawra”, zarzucał polskie flagi na druty tramwajowe, zerwał wielką hitlerowską flagę z gmachu PKO przy ul. Marszałkowskiej 134; zdjął 11 lutego 1942 niemiecką tablicę z monumentu Mikołaja Kopernika — czym wszczął związane z tym dalsze działania, które zastępca komendanta głównego „Wawra” Czesław Michalski nazwał „wojną pomników”.
Objął dowodzenie 1. drużyny (kryptonim SAD–100). Był on jednocześnie zastępcą Bytnara. Uczestniczył w kilku akcjach rozbrajania Niemców. W listopadzie 1942 w mieszkaniu przy ul. Mickiewicza 18 Niemcy aresztowali jego matkę. W czasie rewizji znaleziono przy niej egzemplarz „Biuletynu Informacyjnego”. Janina Dawidowska została przewieziona na Pawiak, skąd trafiła do obozu koncentracyjnego na Majdanku, a następnie do Ravensbrück. Załamany Dawidowski przez pierwszy miesiąc po aresztowaniu matki mieszkał u Bytnarów w al. Niepodległości 159 na Mokotowie. Rozważał dobrowolne oddanie się w ręce Gestapo w zamian za zwolnienie matki. W 1942 został mianowany podharcmistrzem (pseudonim instruktorski „Koziorożec”. 17 stycznia 1943 został zatrzymany przez Niemców podczas ulicznej łapanki. Uratował się, wyskakując z samochodu, którym był przewożony razem z innymi zatrzymanymi; 2 lutego 1943 brał udział w ewakuacji materiałów z mieszkania rodziny Błońskich przy ul. Brackiej 23. Po aresztowaniu „Rudego”, od 24 marca 1943 pełnił obowiązki komendanta plutonu SAD.
Podczas akcji pod Arsenałem (26 marca 1943), zorganizowanej w celu odbicia Jana Bytnara „Rudego”, dowodził sekcją „Granaty” w grupie „Atak”. Ubezpieczając teren akcji od strony północnej, postrzelił idącego w towarzystwie kobiety ulicą Nalewki oficera SS.
W czasie odskoku w kierunku Starego Miasta został ciężko ranny w brzuch podczas starcia z Niemcami z warszawskiej centrali Urzędu Pracy. Został ewakuowany zatrzymanym przez Grupę Szturmową niemieckim samochodem. Ścigała ich ciężarówka Wehrmachtu, „Alek” przez uchylone drzwi rzucił w kierunku Niemców granat, dzięki temu ich zgubili/ Rana postrzałowa brzucha okazała się bardzo poważna, został przewieziony do Szpitala Dzieciątka Jezus, podczas operacji konieczne było wycięcie 6 metrów jelit.
Zmarł w szpitalu 30 marca. Tego samego dnia w Szpitalu Wolskim przy ul. Płockiej 26 zmarł także Jan Bytnar „Rudy”.

Jan Bytnar „Rudy”:

ur. 6 maja 1921 r. zm. 30 marca 1943 r. Zdał maturę w liceum im. Stefana Batorego. Został odznaczony Krzyżem Walecznych. Łącznik w komórce więziennej Związku Walki Zbrojnej przekazywał grypsy;. dowodził hufcem „Ochota”, z którym wcielił się jako członek rejonu Mokotów Górny w organizacji ,, Wawer”. Przeprowadzał akcje małosabotażowe: zerwał wielką hitlerowską flagę z gmachu warszawskiej Zachęty, namalował symbol Polski Walczącej na pomniku Lotnika znajdującym się na placu Unii Lubelskiej. Bytnar wykonał napis za pomocą własnoręcznie skonstruowanego przyrządu, nazwanego później „wiecznym piórem, przerobił napis »Jedź z nami do Niemiec!!« na szyldzie na głównym biurze werbunkowym Urzędu Pracy przy ul. Nowy Świat 68 na »Jedźcie sami do Niemiec!!«. Za czyny te groziła wówczas kara śmierci, przeprowadzał „gazowanie” kin, dniach świąt narodowych wszędzie umieszczał polskie flagi, atakował niemieckie sklepy, do jednego z nich — wędliniarskiego na Nowym Świecie, czasie największego ruchu klientów wrzucił (razem z Tadeuszem Zawadzkim) probówkę z gazem i zamknął sklep od zewnątrz na kłódkę.
Dołączył do Grup Szturmowych, objął dowództwo hufca „Południe” (pluton „Sad” – od słów „sabotaż” i „dywersja” – w Oddziale Specjalnym „Jerzy”; ubezpieczał akcję Wieniec II pod Kraśnikiem, podczas której wysadzono tory kolejowe na trasie wykorzystywanej do zaopatrywania wojsk niemieckich na froncie wschodnim; zastrzelił niemieckiego urzędnika Ernsta Marona podczas akcji rozbrojeniowej na ul. Emilii Plater; został ranny w udo podczas ewakuacji materiałów w domu Błońskich, które było opieczętowane przez Gestapo; dochodził do siebie u Zośki, przy ulicy Koszykowej;
Z uporem maniaka — tak to opisywał Zośka — uczył się angielskiego; studiował też na tajnych kursach w Państwowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki.
Szczupły, piegowaty, miał rude włosy. Był dobrym kucharzem. Stworzył także odznakę Buków; dobrze rysował świnie w akcjach małego sabotażu
Odznaczał się wybitną inteligencją. Był samodzielny, miał naturę refleksyjną, był skromny i delikatny wobec przyjaciół. Pochodził z rodziny inteligenckiej, jego rodzice byli nauczycielami.
Był lubiany i ceniony przez kolegów, siedział w szkolnej ławce z Maciejem Dawidowskim. Jego najlepszym przyjacielem był Zośka. Był introwertykiem.
Był uczuciowy, lecz wolał się trzymać na uboczu, był nieśmiały. W czasie wojny ze szczupłego wyrósł na sprężystego mężczyznę.
Został aresztowany razem z ojcem przez funkcjonariuszy Gestapo o godz. 4:30 rano we wtorek 23 marca 1943 w mieszkaniu Bytnarów przy al. Niepodległości 159; prawdopodobnie jeden z członków Grup Szturmowych miał w notatniku adres Bytnara; jednocześnie odbyło się przeszukiwanie mieszkania, znaleziono m.in. zerwane niemieckie flagi, konspiracyjną prasę, afisze i ulotki, a także stempel do malowania na murach znaku Polski Walczącej — na szczęście matki i siostry nie było wówczas w domu. Wraz z ojcem trafił na Pawiak.
Pomimo tego, że go torturowano, nie zdradził przyjaciół. został przewieziony do warszawskiej SIEDZIBY GESTAPO przy alei J. CH. SZUCHA 25, następnego dnia trafił do szpitala więziennego na Pawiaku, na kolejne przesłuchanie zabrano go już na noszach.
Został odbity przez Grupy Szturmowe w akcji pod Arsenałem w piątek 26 marca 1943 podczas przewożenia po przesłuchaniu z siedziby Gestapo w al. Szucha na Pawiak.
Zmarł w wyniku obrażeń, odniesionych podczas przesłuchań.

Basia Sapińska:

narzeczona „Alka”
współpracowała z zespołem męskim organizacji małego sabotażu „Wawer„, formalnie nie należała do żadnej organizacji
W czerwcu 1943 r. zdała maturę na tajnych kompletach Gimnazjum Gepnerówny i jesienią wstąpiła na zakonspirowany Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego.
Nie brała udziału w Powstaniu Warszawskim.

Maryna Trzcińska „Monia”:

dziewczyna „Rudego”

pojęcia:

dywersja – akcja sabotażu, chaos społeczny, ma wywołać niepokój, wywołać zamieszki
sabotaż – walka z wrogiem, wywarcie wpływu na przeciwniku np. unikanie pracy lub złe jej wykonywanie, przeszkadzanie komuś
Szare Szeregi – harcerstwo męskie; trzy grupy: dla najstarszej młodzieży – Grupy Szturmowe, dla średniej wiekiem – Bojowa Szkoła, najmłodsi 12 – 15 lat należeli do Zawiszy
Wawer – organizacja, która działała w pełnej konspiracji, organizowali akcje małego sabotażu (konkretne działania grupy Wawer)
Buki – 23 Warszawska Drużyna Harcerska (fikcyjna nazwa, Kamiński ją dał i wytłumaczył, że ma związek z wycieczkami do lasu) utworzona przy gimnazjum i liceum Stefana Batorego;
PLAN – lewicowa organizacja, początkowo współpracowała z Bukami, wydawali tajnie czasopismo „Polska Ludowa”
Pawiak – więzienie zbudowane przed wojną przez Rosjan, Gestapo, by zatrzeć ślady – wysadziło budynek w 1944
Gestapo — nazwa niemieckiej policji, miała likwidować wszelkie oznaki oporu, uznana za organizację zbrodniczą;
łapanka — metoda stosowana przez Niemców, która polegała na zatrzymywaniu na ulicach miast przypadkowych przechodniów w celu przesiedlenia ich, zamordowania lub umieszczenia w obozach koncentracyjnych;
konspiracja — robienie czegoś w tajemnicy, ukryciu.

Akcje małego sabotażu organizowane przez grupę Wawra miały wymiar psychologiczny (utrudnianie Niemcom siania dezinformacji, wspieranie „moralne” innych Polaków, utrudnianie Polakom kolaboracji z Niemcami). Równocześnie akcje te wiążą się z bardzo dużym ryzykiem.

Należały do nich akcje organizowane przez „Mały Sabotaż” – Wawer:

wybijanie szyb: zakłady fotograficzne wystawiały w witrynach zdjęcia niemieckich żołnierzy; chłopcy wysyłali listy z prośbą o ich usunięcie, a kto tego nie zrobił, ryzykował stłuczeniem szyby wystawowej; to było ryzykowne, zakłady były w centrum miasta; Alek podjeżdżał rowerem mi rzucał kamieniami w szyby
zniechęcenie Polaków do chodzenia do kin: były tam wyświetlane propagandowe filmy (chwaliły Rzeszę- Niemcy), pieniądze z biletów wspierały właśnie takie produkcje. Tutaj wykazał się Rudy; napisał na murze kredą: „tylko świnie siedzą w kinie”, rysował też świnie na murach; szef niemieckiej propagandy Ohlenbusch zaczął rozwieszać plakaty promujące chodzenie do kin; harcerze zaczęli gazować sale kinowe, to nie pomogło — akcja została uznana za klapę
akcja przeciwko właścicielowi restauracji Paprockiemu: ogłaszał się on w „Nowym Kurierze Warszawskim”, że pomoże w prenumeracie niemieckiej gazety „Der Sturmer”; chłopcy słali mu listy, by zaprzestał; w końcu wybili mu szyby; rozwiesili informacje na przystankach, że ma on dostęp do taniej słoniny, później dali ogłoszenie, że ma on tani węgiel — ludzie gnębili go telefonami w tej sprawie, wypisali mu na murach domu obraźliwe słowa i powiesili na drzwiach klepsydrę zawiadamiającą, że on umarł, znów wybili mu szyby; aż w końcu powiesił on na szybach restauracji informacje, że już nie pośredniczy przy prenumerowaniu czasopisma.
rozlepianie afiszy ośmieszających Hitlera
rysowanie na murach żółwia, który był symbolem powolnej pracy dla okupanta;
akcja na wszystkie kraje pod okupacją — walka z Goebbelsem przez literę „V” – oznaczającą zwycięstwo; niestety Niemcy wydali mnóstwo ulotek z tą literą, by oznaczała ona zwycięstwo Niemiec, więc Mały Sabotaż pisał na murach „Niemcy zgubione (Deutschland verloren)”
Niemcy pisali Deutschland siegt an allen Fronten, a Mały Sabotaż zmieniał „s” na „L” i wychodziło, że „Niemcy leżą (czyli przegrali) na wszystkich frontach”.
akcja na sklepy z mięsem, mogli tak kupować tylko Niemcy, Zośka i Rudy postanowili kupić samo zatrzaskujące się kłódki, probówki z gazem; wbiegali do sklepu na Nowym Świecie, Zośka kładł taką próbkę na ladzie, wybiegał, Rudy zamykał drzwi na kłódkę, a Niemcy w środku byli zatrzaśnięci wraz z gazem;
zrywanie flag niemieckich — akcja Alka, zerwał on flagę z budynku PKO w centrum Warszawy
w święta (3 maja, 11 listopada) rozwieszali chorągiewki z flagą Polski, malowali ją też na murach; rozwieszali ogromne flagi na trakcji tramwajowej lub latarniach; pisali na chodnikach „Polska zwycięży”
ostemplowanie kotwicą (znak Polski Walczącej) tysiąca egzemplarzy „Nowego Kuriera Warszawskiego”
afera kopernikowska, akcja Alka, Niemcy zasłonili napis „Mikołajowi Kopernikowi — Rodacy” inną płytą z napisami po niemiecku, o świcie Alek poszedł na Krakowskie Przedmieście i odkręcił śruby z tablicy niemieckiej.

Akcje dywersji organizowane przez Szare Szeregi, Grupę Szturmową:

Pierwszą akcją dywersyjną bohaterów było wysadzenie w Kraśniku niemieckiego pociągu z bronią transportowaną na wschodni front – do Rosji. Członkowie Grup Szturmowych sami w mieszkaniu Rudego przygotowywali materiały wybuchowe i opracowywali plan. Pociąg został wysadzony w noc sylwestrową 1942 -1943 r.
Akcja pod Arsenałem miała na celu odbicie Rudego z więzienia przy Alei Szucha. Polegała na ataku na auto przewożące więźniów. W akcji ginie Alek (od rany postrzałowej) tego samego dnia ginie też Rudy — od ran zadanych podczas tortur.
Akcja w Celestynowie odbyła się 19.05.1943 r. Jej celem było odbicie więźniów, którzy prawdopodobnie wiezieni byli do obozu koncentracyjnego.
Akcja pod Sieczychami — w niej ginie Zośka. Akcja miała na celu atak na niemiecki posterunek.

streszczenie:

Główni bohaterowie uczą się w Liceum im. Batorego w Warszawie i działają w harcerstwie (drużyna Buków). Są w bliskich relacjach z młodym nauczycielem geografii i wychowawcą. Zeusem (prawdziwe nazwisko Lechosław Domański), z którym chętnie spędzają wolny czas poza szkołą. W czerwcu wyjeżdżają w Beskid Śląski. Przeżywają szok związany z wybuchem wojny. Drużyna Buków wychodzi z Warszawy i bezsensownie błąka się w wojennym chaosie. Jedyna sensowna zorganizowana przez nich akcja to pomoc rannym pasażerom pociągu w okolicy miejscowości Dębe Wielkie. Ostatecznie chłopcy wracają do Warszawy i próbują przystosować się do życia w okupowanej stolicy. Włączają się w akcje tzw. Małego Sabotażu. Współdziałają z organizacją PLAN (naklejki propagandowe, wpuszczają gaz do restauracji, w których bawią się Niemcy, np. do Adrii). Oficjalnie Buki wstępują do Małego Sabotażu, części organizacji Wawer. Chłopcy starają się pomagać finansowo rodzicom: pracują jako szklarze (w wyniku działań wojennych rozbiło się wiele szyb), świetny uczeń Rudy udziela korepetycji, Alek prowadzi rikszę i zostaje drwalem. Zośka produkuje marmoladę. Chłopcy podejmują też samokształcenie i uczą się w technicznej szkole Wawelberga. W ramach akcji małego sabotażu zrywają niemieckie flagi. piszą hasła „Polska zwycięży”. Wstrząsem dla wszystkich jest aresztowanie Jacka Tabęckiego i jego śmierć w Oświęcimiu. Alek dokonuje prawdziwego wyczynu – odsłania polską tablicę na pomniku Mikołaja Kopernika, zasłonięta płytą z niemieckim napisem. Po tym fakcie przez pewien czas ukrywa się w majątku pod Górą Kalwarią. Z czasem Buki zaczynają włączać się w akcje dywersyjne, np. wysadzanie niemieckich pociągów. W mieście nasila się terror. Pewnego dnia Rudy zostaje aresztowany wraz ze swoim ojcem. Torturowany podczas okrutnego śledztwa nie wydaje nikogo, wykazuje się bohaterstwem. Jego przyjaciele walczą o zgodę konspiracyjnych dowódców na akcję odbicia Rudego. Ostatecznie zgoda na akcję zapada, ale wkrótce zostaje cofnięta i rozczarowani, ale karni konspiratorzy muszą zejść ze swoich stanowisk. Wreszcie dochodzi do słynnej akcji pod Arsenałem – skatowany Rudy zostaje uwolniony wraz z grupą więźniów z więziennej karetki. Podczas odwrotu Alek zostanie ciężko ranny. Również Rudy bardzo cierpi fizycznie, choć jednocześnie jest szczęśliwy, umierając wśród przyjaciół. Obydwaj umierają tego samego dnia – 30 marca 1943 r. Chłopcy z podziemia dokonują zemsty – zabijają Schultza i Langego. Niemców odpowiedzialnych za skatowanie Rudego. Zośka załamuje się po śmierci Rudego. Wyjeżdża z Warszawy i spisuje wspomnienia o przyjacielu. Bierze później udział w akcjach pod Celestynowem i Czarnocinem. Ponosi śmierć 20 sierpnia 1943 r. w czasie ataku na posterunek pod Sieczychami, gdzie nie był czynnym uczestnikiem akcji, a jedynie jej obserwatorem.

trasa wycieczki:

Liceum im. Stefana Batorego, szkoła, do której chodzili bohaterowie;
al. Szucha, do Mauzoleum Walki i Męczeństwa, czyli dawnej siedziby Gestapo, gdzie przesłuchiwany był Rudy;
Plac Unii Lubelskiej, gdzie stał Pomnik Lotnika;
Krakowskie Przedmieście z pomnikiem Mikołaja Kopernika;
Gmach „” Zachęty”;
pl. Piłsudskiego z Grobem Nieznanego Żołnierza;
spacer śladami akcji pod kryptonimem Meksyk II, podczas której odbito Rudego z rąk Niemców, czyli Akcja pod Arsenałem;
Muzeum Więzienia Pawiak;
Cmentarz Powązki Wojskowe w kwaterze Białych Brzozowych Krzyży, tam zostali pochowani Zośka, Alek i Rudy, tam pochowano też autora książki „Kamyka” Aleksander Kamiński.

Utwór z najnowszej ekranizacji:

SKLEP

Koszyk

Facebook

PATRONITE

Pierwsza @babaodpolskiego

Instagram

Podcast

Kamienie na szaniec – Aleksander Kamiński