Pamięć o zrywach narodowych. Omów zagadnienie na podstawie utworu Gloria victis Elizy Orzeszkowej. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

W historii Polski miały miejsce liczne zrywy narodowe, czyli walki o wyzwolenie spod władzy zaborców. Zarówno powstanie listopadowe (1830–1831 r.), jak i styczniowe (1863–1864 r.) pozbawiły życia dziesiątki tysięcy Polaków i przyczyniły się do cierpienia jeszcze większej liczby ludzi (na skutek późniejszych represji). Chociaż oba powstania zakończyły się porażką, w polskiej kulturze zrywy te zostały zapamiętane jako przejawy bohaterstwa, czyny, które miały większy sens. Artyści kultywowali pamięć o tych wydarzeniach – uznawali bowiem, że upamiętnienie powstańców w kulturze i sztuce jest nie tylko hołdem dla wszystkich ofiar zrywów narodowowyzwoleńczych, lecz także fundamentem polskości. Pamięć o zrywach narodowych odgrywała więc istotną rolę: miała pokazać sens walki o wolność oraz być nadzieją dla przyszłych pokoleń.

Rozwinięcie („Gloria victis”):

Znaczenie pamięci o zrywach narodowych widać wyraźnie na przykładzie noweli „Gloria victis” Elizy Orzeszkowej. Pisarka w 1910 r. pragnęła upamiętnić bohaterów powstania styczniowego i przypomnieć o roli tych wydarzeń, które – choć zakończone porażką – nie oznaczały klęski w sensie moralnym. Już sam tytuł („gloria victis”, czyli „chwała zwyciężonym”) miał wskazywać na sens działań powstańców, natomiast jego przesłanie było oczywiste – bohaterowie walk o wolność nie zostaną zapomniani, ponieważ pamięć o nich będzie wieczna. Nawet jeśli o bohaterach zapomną ludzie, będzie o nich…