Świat ducha a świat rozumu. Omów zagadnienie na podstawie Romantyczności Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Spór między światem ducha a światem rozumu liczy setki lat i wydaje się, że nigdy nie zostanie rozwiązany. Polega on na różnicy w postrzeganiu rzeczywistości – jedna grupa (historycznie związana z oświeceniem) uznaje, że poznanie świata jest możliwe tylko poprzez ratio, czyli naukowe metody zakładające istnienie tylko tego, co da się zbadać, natomiast druga (chociażby romantycy) wierzy w siłę emotio – zjawisk nadprzyrodzonych, których nie można pojąć naukowo. Zarówno zwolennicy racjonalizmu, jak i empiryzmu mają swoje argumenty, a konflikt między tym, co naukowe, a tym, co metafizyczne, zdaje się nie do rozwiązania.

Rozwinięcie („Romantyczność”):

Istotny wkład w dyskusję nad światem ducha i rozumu miała ballada „Romantyczność” Adama Mickiewicza – utwór wydany w 1822 r., wchodzący w skład „Ballad i romansów”. Ballada stała się programowym utworem polskiego romantyzmu, swego rodzaju manifestem wyrażającym chęć postrzegania świata inaczej, niż czynili to przedstawiciele poprzedniego pokolenia. Dla Mickiewicza zdecydowanie ważniejszy od świata racjonalnego (charakterystycznego dla oświeceniowców) był świat ducha – tzw. czucie i wiara, czyli poszukiwanie prawdy w świecie metafizycznym.

Ta postawa miała odzwierciedlenie w tekście ballady, której mottem był cytat z „Hamleta”: „Zdaje mi się, że widzę… Gdzie? Przed oczyma duszy mojej”, obnażający stosunek Mickiewicza do metod poznawczych. Tematem przewodnim utworu był bowiem stosunek do świata pozaziemskiego – z jednej strony w balladzie pojawia się Karusia, wyznająca ludowe przekonanie o przenikaniu się świata żywych i umarłych, z drugiej zaś – głos zabiera Starzec, przedstawiciel dawnej epoki, nieuznający tego, co niewidoczne gołym okiem. Karusia wierzyła w świat metafizyczny – po śmierci ukochanego Jasieńka błąkała się po wsi, rozmawiała i śmiała się z ukochanym, którego obecność czuła. Dziewczyna była jednak wyobcowana. Otoczenie nie rozumiało jej, uważał za obłąkaną (co miało istotne znaczenie, albowiem uznaje się, że to właśnie osoby uchodzące za szaleńców mają największy wgląd w to, co niedostrzegalne dla…