Jakie znaczenie dla człowieka ma przyroda? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci ballad Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Przyroda, chociaż wydaje się często niepozornym tłem dzieł literackich, które ma jedynie urealnić opis świata przedstawionego, w rzeczywistości odgrywa istotną rolę w odbiorze dzieła. Znaczenie natury w życiu człowieka bywa różne: może być ona ręką sprawiedliwości, gdy ludzkie prawo jest opieszałe (to właśnie przyroda, kierowana przez siły wyższe, pilnuje moralnego porządku) albo metafizyczną siłą reagującą na emocje bohatera i stanowiącą odzwierciedlenie uczuć (opisy burzy ujawniają rozterki moralne i wahanie nastrojów postaci literackiej). Opisy natury służą także jeszcze jednemu zabiegowi – mają one pokazać, że człowiek jest mikrokosmosem w wielkim makrokosmosie świata. Wszystko przemija, a przyroda jest odwieczną potęgą, trwałością.

Rozwinięcie („Ballady i romanse”):

To romantyzm uczynił z przyrody jedną z bohaterek literackich, tak samo istotną, jak dla pozytywistów ważny był motyw miasta. Już w pierwszym polskim romantycznym dziele „Ballady i romanse” ujawniono moc przyrody jako orędowniczki sprawiedliwości. W „Świteziance” to pani jeziora Świteź (naprawdę wyglądającego jak czarna, zalana wodą dziura w ziemi, którą otaczają gęste lasy, więc przypisywano mu rolę magiczną) wymierza karę za niemoralne postępowanie, za brak wierności – topi ona strzelca, bo złamał dane jej słowo. Przyroda wokół jeziora widziała już wiele i wokół wody w ciemnym lesie zapewne znajduje się o wiele więcej…