Lista lek­tur obo­wiąz­ko­wych na matu­rze w for­mu­le 2023 obej­mu­je (po zmia­nach) 40 pozy­cji. W odróż­nie­niu od wcze­śniej­szej pod­sta­wy pro­gra­mo­wej, w któ­rej lek­tur z gwiazd­ką było tyl­ko kil­ka, tym razem na egza­mi­nie trze­ba się będzie wyka­zać zna­jo­mo­ścią kil­ku­dzie­się­ciu lek­tur obo­wiąz­ko­wych (a popeł­nie­nie rażą­ce­go błę­du może zostać uzna­ne za błąd kar­dy­nal­ny). Na pocie­sze­nie war­to zauwa­żyć, że wie­le lek­tur obo­wiąz­ko­wych na matu­rze 2023 jest oma­wia­na we frag­men­tach, a nie­któ­re utwo­ry zosta­ły już wcze­śniej omó­wio­ne w szko­le podstawowej.

Lektury obowiązkowe – matura 2023: pełna lista

Poni­żej zamiesz­czam peł­ną listę lek­tur, któ­rych zna­jo­mość będzie wyma­ga­na na matu­rze pod­sta­wo­wej z języ­ka pol­skie­go w 2023 r. Pyta­nia doty­czą­ce tych pozy­cji poja­wią się zarów­no na egza­mi­nie pisem­nym, jak i na matu­rze ust­nej. Przy oka­zji zapra­szam do zapo­zna­nia się z moimi omó­wie­nia­mi pytań z puli jaw­nej na matu­rze ustnej.

  1. Biblia (frag­men­ty: Księ­ga Rodza­ju, Księ­ga Hio­ba, Księ­ga Kohe­le­ta, Pieśń nad Pie­śnia­mi, Księ­ga Psal­mów, Apo­ka­lip­sa według św. Jana)
  2. Mito­lo­gia (Gre­cja) – Jan Parandowski
  3. Ilia­da (frag­men­ty) – Homer
  4. Ody­se­ja (frag­men­ty) – Homer
  5. Anty­go­na – Sofokles
  6. Legen­da o św. Alek­sym (frag­men­ty)
  7. Roz­mo­wa Mistrza Poli­kar­pa ze Śmier­cią (frag­men­ty)
  8. Kwiat­ki świę­te­go Fran­cisz­ka z Asy­żu (frag­men­ty)
  9. Pieśń o Rolan­dzie (frag­men­ty)
  10. Kro­ni­ka pol­ska (frag­men­ty) – Gall Anonim
  11. Boska kome­dia (frag­men­ty) – Dan­te Alighieri
  12. Odpra­wa posłów grec­kich – Jan Kochanowski
  13. Kaza­nia sej­mo­we (frag­men­ty) – Piotr Skarga
  14. Pamięt­ni­ki (frag­men­ty) – Jan Chry­zo­stom Pasek
  15. Mak­bet – Wil­liam Szekspir
  16. Romeo i Julia – Wil­liam Szekspir
  17. Ską­piec – Molier
  18. wybra­ne saty­ry Igna­ce­go Krasickiego
  19. wybra­ne baj­ki Igna­ce­go Krasickiego
  20. Roman­tycz­ność oraz wybra­ne bal­la­dy Ada­ma Mickiewicza
  21. Kon­rad Wal­len­rod – Adam Mickiewicz
  22. Pan Tade­usz – Adam Mickiewicz
  23. Dzia­dy cz. II – Adam Mickiewicz
  24. Dzia­dy cz. III – Adam Mickiewicz
  25. Bal­la­dy­na – Juliusz Słowacki
  26. Kor­dian – Juliusz Słowacki
  27. Zemsta – Alek­san­der Fredro
  28. Nie-Boska kome­dia – Zyg­munt Krasiński
  29. Lal­ka – Bole­sław Prus
  30. Z legend daw­ne­go Egip­tu – Bole­sław Prus
  31. Glo­ria vic­tis – Eli­za Orzeszkowa
  32. Potop – Hen­ryk Sienkiewicz
  33. Zbrod­nia i kara – Fio­dor Dostojewski
  34. Wese­le – Sta­ni­sław Wyspiański
  35. Chło­pi (tom I – Jesień) – Wła­dy­sław Sta­ni­sław Reymont
  36. Przed­wio­śnie – Ste­fan Żeromski
  37. Roz­dzió­bią nas kru­ki, wro­ny… – Ste­fan Żeromski
  38. Fer­dy­dur­ke (frag­men­ty) – Witold Gombrowicz
  39. Pro­szę pań­stwa do gazu – Tade­usz Borowski
  40. Ludzie, któ­rzy szli – Tade­usz Borowski
  41. Inny świat – Gustaw Herling-Grudziński
  42. Zdą­żyć przed Panem Bogiem – Han­na Krall
  43. Dżu­ma – Albert Camus
  44. Rok 1984 – Geo­r­ge Orwell
  45. Dro­ga doni­kąd – Józef Mackiewicz
  46. Tan­go – Sła­wo­mir Mrożek
  47. wybra­ne opo­wia­da­nie Mar­ka Nowa­kow­skie­go z tomu Raport o sta­nie wojennym
  48. Górą „Edek” – Marek Nowakowski
  49. Kate­dra – Jacek Dukaj
  50. Mada­me – Anto­ni Libera
  51. Miej­sce – Andrzej Stasiuk
  52. Pro­fe­sor Andrews w War­sza­wie – Olga Tokarczuk
  53. Podró­że z Hero­do­tem (frag­men­ty) – Ryszard Kapuściński


    UWAGA!

    W lutym 2022 r. CKE poin­for­mo­wa­ła o zmia­nie wyma­gań egza­mi­na­cyj­nych w 2023 i 2024 r. Z listy lek­tur obo­wiąz­ko­wych wykre­ślo­no aż 8 pozy­cji, nato­miast dwie z nich (“Ody­se­ja” oraz “Nie-Boska kome­dia”) prze­nie­sio­no do wyma­gań na pozio­mie roz­sze­rzo­nym. Na egza­mi­nie nie obo­wią­zu­ją lek­tu­ry, któ­re na liście powy­żej są skreślone!

    Jak przygotować się do matury i nie zwariować?

    Lista lek­tur na matu­rę 2023 jest dłu­ga i na począt­ku budzi prze­ra­że­nie, ale war­to pamię­tać, że reali­za­cja tego mate­ria­łu zosta­ła roz­ło­żo­na na 4 lata nauki w szko­le śred­niej. Co wię­cej, w przy­pad­ku dzieł oma­wia­nych we frag­men­tach trze­ba jedy­nie wyka­zać się zna­jo­mo­ścią jed­ne­go frag­men­tu (i rozu­mie­niem np. wydźwię­ku lek­tu­ry). Na osło­dę mogę tak­że dodać, że opo­wia­da­nia Mar­ka Nowa­kow­skie­go i Olgi Tokar­czuk są napraw­dę kró­ciut­kie (pierw­sze ma led­wie jed­ną stro­nę, a dru­gie – nie wię­cej niż 10).