Symboliczny sens chocholego tańca w kontekście polskiej kultury i historii. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Cho­choł to sło­mia­ne okry­cie, któ­rym owi­ja się zimą rośli­ny wie­lo­let­nie, aby ochro­nić je przed mro­zem. W „Wese­lu” Sta­ni­sła­wa Wyspiań­skie­go jest on jed­ną z osób dra­ma­tu – rzu­ca na bawią­cych się gości zaklę­cie i wpra­wia ich w trans, któ­ry unie­moż­li­wia pod­ję­cie przez nich jakich­kol­wiek dzia­łań. Pału­ba gra im na paty­kach (dylu-dylu na bady­lu), a oni tań­czą do tej melo­dii niczym mario­net­ki. Wesel­ni­cy wyko­nu­ją bez­sen­sow­ne czyn­no­ści, podą­ża­ją za mono­ton­ną melo­dią, są bier­ni – ów cho­cho­li taniec to z jed­nej stro­ny sym­bol mara­zmu i uśpie­nia naro­du, z dru­giej – sym­bol tym­cza­so­wo­ści; nadziei na to, że kie­dyś poja­wi się szan­sa na odrodzenie.

Rozwinięcie („Wesele”) i kontekst:

Cho­cho­li taniec w „Wese­lu” to taniec w rytm mono­ton­nej melo­dii; wesel­ni­cy w jego trak­cie są w pół-śnie – cał­ko­wi­cie zależ­ni od dyry­gen­ta. Pod wpły­wem cho­cho­ła Jasiek zabie­ra wszyst­kim cze­ka­ją­cym na znak od Wer­ny­ho­ry broń, co osta­tecz­nie prze­kre­śla szan­se na powsta­nie. Cho­cho­li taniec sym­bo­li­zu­je więc pol­skie spo­łe­czeń­stwo, któ­re nie było goto­we na wspól­ne dzia­ła­nie. W utwo­rze zawar­ta jest gorz­ka reflek­sja nad histo­rią Pol­ski, w któ­rej zawsze górę bra­ły inte­re­sy wybra­nych grup spo­łecz­nych. W XIX w. ter­min „naród” prak­tycz­nie jesz­cze nie ist­niał; chło­pi nie czu­li się zobo­wią­za­ni do wal­ki w obro­nie kra­ju, ponie­waż nie czu­li się Pola­ka­mi (z Pol­ską utoż­sa­mia­li się jedy­nie miesz­cza­nie i ary­sto­kra­cja). Byli pod­da­ny­mi szlach­ty, zatem ich naj­waż­niej­szym celem było zerwa­nie sto­sun­ków feu­dal­nych. To dało począ­tek m.in. powsta­niu Jaku­ba Sze­li, zna­ne­mu tak­że jako raba­cja gali­cyj­ska, w 1846 r., wów­czas to chło­pi zmo­bi­li­zo­wa­li się w wal­ce o wła­sny inte­res – zaczę­li dzia­łać prze­ciw­ko szlach­cie, w efek­cie cze­go nie było moż­li­wo­ści pojed­na­nia w wal­ce o wol­ność Pol­ski. Cho­cho­li taniec moż­na jed­nak inter­pre­to­wać rów­nież pozy­tyw­nie. Cho­choł to z jed­nej stro­ny sym­bol wege­ta­cji, z dru­giej nato­miast – idei odło­żo­nych na przy­szłość, na lep­sze cza­sy. W takim odczy­ta­niu jawi się jako spo­sób na zamro­że­nie marzeń o wol­no­ści Pol­ski, rezy­gna­cja z roman­tycz­ne­go, boha­ter­skie­go zry­wu. Oso­by, któ­re pod­da­ją się mu, pró­bu­ją prze­trwać trud­ny czas. Nie robią nic spek­ta­ku­lar­ne­go (nie wznie­ca­ją powsta­nia), ale zbie­ra­ją siły na przy­szłość. Widać tu podo­bień­stwo do myśli pozy­ty­wi­stów, któ­rzy zre­zy­gno­wa­li z roman­tycz­nych zry­wów naro­do­wo­wy­zwo­leń­czych na rzecz codzien­nej pra­cy u pod­staw. Wie­rzy­li oni, że w ten spo­sób przy­go­tu­ją spo­łe­czeń­stwo, aby było w peł­ni goto­we do wal­ki o wol­ność. Tak jak rośli­na zimą nie rośnie, a jedy­nie śpi i zbie­ra siły, tak spo­łe­czeń­stwo pol­skie w okre­sie pozy­ty­wi­zmu nie dąży­ło do wiel­kie­go zry­wu, lecz pró­bo­wa­ło edu­ko­wać sie­bie i innych, a tak­że łago­dzić spo­ry mię­dzy róż­ny­mi war­stwa­mi społecznymi.

Zakończenie (podsumowanie):

„Wese­le” zosta­ło napi­sa­ne przez Sta­ni­sła­wa Wyspiań­skie­go w 1901 r. Uka­za­ny tam cho­cho­li taniec obra­zo­wał ówcze­sne nastro­je panu­ją­ce wśród Pola­ków – roz­pro­szo­nych po całej Euro­pie, stłam­szo­nych przez zabor­ców. Z jed­nej stro­ny w cho­cho­lim tań­cu moż­na dostrzec gorz­ką reflek­sję na temat prze­szło­ści (cza­sów, gdy Pola­cy nie byli w sta­nie dzia­łać na rzecz wspól­ne­go inte­re­su), z dru­giej nato­miast – jest to sym­bol nadziei na nadej­ście lep­szych cza­sów, zwia­stu­je, że kie­dyś prze­mi­nie zima i nadej­dzie wio­sna – okres roz­kwi­tu wol­nej Polski.