Kreacja postaci inteligenta. Omów zagadnienie na podstawie “Wesela” Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Inteligenci to przedstawiciele grupy społecznej charakteryzującej się posiadaniem wykształcenia i to od kilku pokoleń oraz pracą umysłową – tak istotną w XIX wieku, w którym scjentyzm był elementem ewolucji społecznej. Przedstawiciele tej grupy zajmowali się nauką, sztuką, polityką, różnili statusem majątkowym i społecznym. Bogaci przedstawiciele arystokracji mogli poświęcać się swoim zainteresowaniom, natomiast ubożsi inteligenci często pozostawali guwernerami lub byli zmuszeni do pracy na niższych stanowiskach. W literaturze – w zależności od epoki – inteligenci byli ukazywani na różne sposoby.

Rozwinięcie (“Wesele”):

W “Weselu” Stanisława Wyspiańskiego inteligenci to warstwa społeczna ogarnięta chłopomanią (jest to typowe dla literatury modernizmu ukazanie pozornego zainteresowania kulturą ludową). Widać to na przykładzie Pana Młodego, który nieudolnie stara się naśladować zachowania chłopskie, jak na przykład chodzenie boso. Przedstawiciele tej grupy nie mają pojęcia o życiu na wsi. Idealizują je, co potwierdza Dziennikarz w rozmowie z Czepcem, mówiąc: “Niech na całym świecie wojna, byle polska wieś zaciszna, byle polska wieś spokojna”. Inteligencji czują wyższość nad chłopami, można to zauważyć w rozmowie Dziennikarza z Czepcem, w której trakcie Starzewski wyraża pogardę wobec rozmówcy i nie chce z nim rozmawiać o polityce. Klasa ta czuła także niemoc oraz brak motywacji do działania. Szczególnie widoczne jest to na przykładzie Poety, który jest typowym dekadentem, jego marazm podkreśla ukazanie zjawy Zawiszy Czarnego, słynnego rycerza, który symbolizuje wyrzuty sumienia poety, wynikające z braku umiejętności i woli działania.

Rozwinięcie (kontekst):

Inną postawę inteligencji reprezentuje Ochocki, bohater realistycznej powieści „Lalka” Bolesława Prusa. Jest on osobą wykształconą, która chce zmieniać rzeczywistość i stworzyć maszynę latającą, która zrewolucjonizuje świat i zmieni na lepsze życie ludzi. Wynalazek ten spełni w ten sposób cel utylitarny – będzie można się przemieszczać – i ewolucyjny, bo dzięki niemu społeczeństwo wkroczy na kolejny poziom rozwoju.

Zakończenie (podsumowanie):

Inteligent pozytywistyczny jest diametralnie różny od przedstawiciela inteligencji z epoki modernizmu. Szlachetne ideały pozytywizmu takie jak utylitaryzm, praca organiczna oraz praca u podstaw zostały zweryfikowane przez rzeczywistość. W efekcie po niepowodzeniach w zmianach rzeczywistości inteligencja stała się bierna i ogarnięta katastrofizmem, przyjmowała postawę dekadencką. Można wręcz pokusić się o stwierdzenie, że inteligenci z czasem stali się parodią samych siebie.