Symbolika narodowa i jej funkcja w utworze literackim. Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Symbolika narodowa ma znaczący wpływ na formowanie się i podtrzymywanie tożsamości narodowej ludzi. Pojęcie narodowości jest pojęciem abstrakcyjnym, dlatego ludzie stosują symbolikę, która ma za zadanie przypominać o narodzie (ma wskazywać, kim jesteśmy “my” i kim są “oni”). Symboliką narodową są zarówno biało—czerwona flaga i godło, jak i odniesienia do polskiej kultury i historii. Wprowadzanie symboliki nie ma jednak jednego konkretnego celu: artyści mogą jej nadawać różne funkcje w zależności od swoich potrzeb.

Rozwinięcie (“Wesele”):

Symbolika narodowa ukazana w dramacie Wyspiańskiego ukazuje obowiązki, które bohaterowie ”Wesela” mają względem kraju. Postacie ukazujące się kolejnym uczestnikom wesela odnoszą się do powinności względem społeczeństwa – są niezwykle patetyczne, a jednocześnie zmuszają do zastanowienia się nad własnym (często egoistycznym) zachowaniem. I tak np. Stańczyk – ostatni błazen Jagiellonów, postać z obrazu Jana Matejki jest wyrazem mądrości i troski o losy Polski, swoim pojawieniem się wskazuje, że Dziennikarz jako inteligent powinien przewodzić narodowi, a nie poddańczo wykonywać zlecenia partii, która dała mu posadę redaktora naczelnego. Hetman Branicki – jeden z przywódców Targowicy, to symbol zdrajcy narodu oraz magnackiego egoizmu (brał pieniądze od carycy za zdradę Polski). Ukazuje się Panu Młodemu, co ma ujawniać jego obawę o zdradę własnej klasy społecznej i wątpliwości. Rycerz Zawisza Czarny – symbol honoru, odwagi, siły i patriotyzmu. Jest uosobieniem pragnień Poety, któremu się ukazał. Z kolei Wernyhora to legendarny wieszcz ukraiński, symbol polsko-ukraińskiego porozumienia ponad podziałami w celu odzyskania niepodległości, ujawnia się Gospodarzowi i wręcza mu złoty róg – symbol walki i przebudzenia społeczeństwa. Każda z tych postaci jest uosobieniem konkretnych obowiązków, które Polacy mają względem swojej ojczyzny. Symbolika narodowa (w tym przypadku związana z historią Polski) ma potęgować podniosłość wydarzenia i wskazywać, że naród nie jest niczym abstrakcyjnym – wręcz przeciwnie, jest to grupa osób, które dzielą tę samą historię i kulturę.

Rozwinięcie (kontekst):

Symbolika narodowa w „Panu Tadeuszu” wskazuje na istotną rolę autorytetów oraz wzmacnia poczucie tożsamości narodowej. Na ścianach domu w Soplicowie widnieją obrazy przedstawiające ważne postaci w historii Polski: Tadeusza Kościuszkę, Rejtana i Jasieńskiego. Zegar z kurantem wygrywa melodię wówczas jeszcze nieformalnego hymnu, „Mazurka Dąbrowskiego”, a tytułowy bohater eposu nosi imię na cześć Kościuszki. Dworek w Soplicowie, dzięki symbolice narodowej, jest przetrwalnikiem polskości – pielęgnuje się w nim tradycje, aby młode pokolenie nie zapomniało o ojczyźnie i walczyło o odzyskanie niepodległości. Stąd zresztą tak wielkie poruszenie, które „Pan Tadeusz” wywołał u Skawińskiego, bohatera noweli „Latarnik” Henryka Sienkiewicza. Nagromadzenie symboli przypomniało mu o tym, gdzie jest jego dom.

Zakończenie (podsumowanie):

Symbolika narodowa w utworach może pełnić różne funkcje. W „Panu Tadeuszu” przede wszystkim wzmacnia poczucie tożsamości narodowej, natomiast w „Weselu” ukazuje obowiązki, które każdy ma wobec swojego kraju. Zupełnie inaczej można natomiast interpretować ją w sztuce XXI wieku – w sytuacji, gdy niepodległość została już osiągnięta, symbole narodowe nie sprawują już przede wszystkim funkcji tożsamościowej, pojawiają się po to, aby zmusić odbiorcę do refleksji nad stanem polskiego społeczeństwa.