Sen o Polsce czy sąd nad Polską? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie) i kontekst:

Pojęcia „sen o Polsce” i „sąd nad Polską” można interpretować na różne sposoby. W klasycznym ujęciu pierwszy termin oznacza pozytywne spojrzenie na Rzeczpospolitą, próbę uchwycenia jej świetności, natomiast drugi to rozliczenie z rzeczywistością, krytyczne spojrzenie na wady narodowe, które uniemożliwiały osiągnięcie najwyższego możliwego poziomu. Rozróżnienie tych dwóch terminów ma znaczenie przede wszystkim podczas analizy „Pana Tadeusza” – epopeja narodowa z jednej strony przedstawia arkadyjską wizję dawnej Rzeczpospolitej; Soplicowo było harmonijne z naturą i pozostawało ostoją polskości, z drugiej zaś – Mickiewicz ukazał wady szlachty (takie jak kłótliwość, warcholstwo czy przedkładanie interesu prywatnego nad dobro wspólne). W przypadku „Wesela” trudno jednak o tak odmienne spojrzenia – Wyspiański nie śni o Polsce, lecz boleśnie ją rozlicza. Podkreśla wady narodowe i ich zgubne skutki, nie mitologizuje solidarności między grupami społecznymi, lecz podkreśla, do czego prowadzą podziały. Z tego względu należy uznać, że młodopolski dramat to przede wszystkim sąd nad Polską.

Rozwinięcie („Wesele”):

Stanisław Wyspiański w dramacie „Wesele” skupił się na krytycznej ocenie dziejów Polski, za które obwiniał przedstawicieli wszystkich warstw społecznych. Za sprawą ducha Hetmana Branickiego, który ukazał się podczas wesela Panu Młodemu, Wyspiański podkreśla, że do upadku Polski doprowadzili magnaci kierujący się własnymi interesami. Branicki był przywódcą konfederacji targowickiej, która zawiązała się w 1792 r. z inicjatywy carycy Katarzyny II (Wielkiej). Konfederacja targowicka była skierowana przeciwko reformom Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 Maja, doprowadziła do wojny rosyjsko-polskiej i w efekcie: do likwidacji organów władzy zawiązanych przez Sejm Czteroletni. Konfederacja targowicka była odpowiedzialna za ostateczny upadek Rzeczpospolitej i uchodzi za symbol zdrady narodowej (w zamian konfederaci otrzymali pieniądze od Rosji). Wyspiański w dramacie pokazuje również, dlaczego Polska przez ponad 100 lat nie była…