W arkuszu egzaminacyjnym dla ósmej klasy znajduje się zawsze jedno zadanie, w który na podstawie fragmentu trzeba napisać:
– kto jest autorem słów;
– jaki jest tytuł dzieła, z którego pochodzi fragment.
W tym tygodniu będę spisywać tu podpowiedzi, dzięki którym łatwiej rozpoznasz tekst.
Lista lektur obowiązkowych:
- Charles Dickens, „Opowieść wigilijna”; -> Charlesa Dickensa (Ebenezer Scrooge [skrudż] – Ebenezera Scrooge’a)
- Aleksander Fredro, „Zemsta”;
- Jan Kochanowski, fraszki np. „Na lipę”
- Jan Kochanowski, treny
- Aleksander Kamiński, „Kamienie na szaniec”;
- Adam Mickiewicz, „Reduta Ordona”,
- Adam Mickiewicz, „Śmierć Pułkownika”,
- Adam Mickiewicz, „Świtezianka”,
- Adam Mickiewicz, „Dziady cz. II”,
- Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”
- Antoine de Saint-Exupéry, „Mały Książę”; [Ątłan dy Sę Egziuperi] – Antoine’a de Saint-Exupéry’ego
- Henryk Sienkiewicz, Quo vadis”,
- Henryk Sienkiewicz, „Latarnik;
- Juliusz Słowacki, „Balladyna”.
Jeśli tekst jest pisany wierszem:
– w wersie ma trzynaście sylab -> „Pan Tadeusz” (chyba że to fragment epilogu „Pana Tadeusza”, wtedy podpowiedź z trzynastoma sylabami nie pomoże, musisz wiedzieć, że poeta pisze tam o Paryżu, tęsknocie za domem — krajem lat dziecinnych)
– jest mowa o koniu, karabeli, ktoś umiera, odnoszą się do niego z czcią -> Śmierć pułkownika”
– dużo epitetów, jest generał, adiutant, reduta, wojna, walka, wystrzały, refleksja o carze -> „Reduta Ordona”
– pisane językiem staropolskim, jeśli zabawne — fraszki, jeśli mowa o smutku, śmierci -> treny
UWAGA! Teraz będą przykłady dramatów, ale w tym zadaniu nie widzisz, czy jest to dramat, bo nie ujawnia się autora słów, za to jego słowa są ułożone jak w wierszu:
– mówi się o duchach, są refleksje o życiu i śmierci i morały -> „Dziady cz. II”
– mowa o zabijaniu, ktoś coś wie, ktoś morduje -> „Balladyna”
– zabawne rymy, albo się kłócą, albo ktoś kogoś wrabia, skup się na charakterystycznych postaciach i rzeczach, np. krokodylu -> „Zemsta”.
Teksty pisane zdaniami:
– mowa o wojnie, harcerzach, akcjach -> „Kamienie na szaniec”
– świat przedstawiony to Rzym, wiele słów, których nie spotykasz na co dzień -> „Quo vadis”
– o świętach, duchach, mogą być angielskie imiona -> „Opowieść wigilijna”
– o Panamie, znajdowaniu pracy, tu też mogą być angielskie imiona -> „Latarnik”
– o róży, lisie, przyjaźni, rozmowach z kimś, mieszkańcach planet (są nazwani od cech charakterystycznych lub zawodów, które wykonują) -> „Mały Książę”
Gra w formie fiszek – na rozpoznanie fragmentów (niestety rozbiło wiersze, ale nowe wersy rozpoznasz po wielkich literach):
Pełne opracowanie i streszczenie „Zemsty” Aleksandra Fredry (geneza, czas akcji, język, motywy, konteksty, symbole, streszczenie scena po scenie) ZNAJDZIESZ TEŻ W MOIM SKLEPIE!