Literatura faktu to wszystkie utwory narracyjne, które mają cechy literatury oraz dziennikarstwa. 

  • Jest literacka, ponieważ zawiera narrację, a celem autora jest nadanie charakteru literackiego. 
  • Jest dziennikarska, ponieważ ma dokumentalny charakter i próbuje obiektywnie opisywać rzeczywistość.

Cechy literatury faktu:

  • autentyczne postacie – osoby opisywane w literaturze faktu są prawdziwymi bohaterami (z zastrzeżeniem, że ich opis opiera się głównie na wspomnieniach osoby piszącej),
  • opis prawdziwych wydarzeń – w odróżnieniu od literatury pięknej w literaturze faktu przedstawia się wydarzenia, które miały miejsce (są opisywane przez naocznych świadków albo na podstawie dokumentów),
  • brak fikcji literackiej – z reguły w literaturze faktu unika się upiększania wydarzeń; celem jest pokazanie ich takimi, jakimi były naprawdę,
  • obiektywna i rzeczowa narracja – literatura faktu ma być świadectwem czasów, dlatego nie znajdziemy tu oceny wydarzeń ani zbędnych dygresji,
  • podejmuje ważne tematy – zazwyczaj celem literatury faktu jest upamiętnienie ważnych lub trudnych wydarzeń, a także opowiadanie o doświadczeniach,
  • zazwyczaj narracja pierwszoosobowa – narrator może być utożsamiany z postacią autora. Czasami pojawiają się teksty pisane w narracji trzecioosobowej, jednak wówczas autorzy starają się unikać dodawania własnych komentarzy.

Gatunki uznawane za literaturę faktu:

  • autobiografia,
  • biografia,
  • dziennik,
  • opowiadania (tylko wybrane! większość opowiadań zawiera fikcję literacką)
  • pamiętnik,
  • reportaż,
  • wywiad.
Ze względu na wysokie walory artystyczne niektóre teksty są uznawane za literaturę piękną (beletrystykę). Literatura faktu może łączyć cechy kilku gatunków (np. esej biograficzny).

Przykłady literatury faktu:

  • „Medaliony” Zofii Nałkowskiej (cykl opowiadań)
  • opowiadania Tadeusza Borowskiego (np. „U nas w Auschwitzu”, „Pożegnanie z Marią”, „Proszę państwa do gazu”)
  • „Inny Świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
  • „Heban” Ryszarda Kapuścińskiego (zbiór reportaży)
  • „Gombrowicz. Ja, geniusz” Klementyny Suchanow (biografia)
  • „Steve Jobs” Waltera Isaacsona (biografia)
  • „Zrób sobie raj” Mariusza Szczygła (reportaż z elementami felietonu i publicystyki)
  • „Rodzinna Europa” Czesława Miłosza (esej biograficzny)