Obraz Polski i Polaków. Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci fragmentów Kazań sejmowych Piotra Skargi. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

„Kaza­nia sej­mo­we” to zbiór wykła­dów napi­sa­nych przez jezu­itę Pio­tra Skar­gę i wyda­nych w 1597 roku. Tekst ten nigdy nie został wygło­szo­ny publicz­nie, a ich war­tość dostrze­żo­no dopie­ro po upad­ku Rze­czy­po­spo­li­tej – po roz­bio­rach utwór uzna­no za pro­ro­czy. Wska­za­no w nim licz­ne wady Pola­ków, któ­re mia­ły dopro­wa­dzić ich do upad­ku. Istot­nym ele­men­tem „Kazań sej­mo­wych” były nie­mal mito­lo­gicz­ne obra­zy Pol­ski – nar­ra­cja Pio­tra Skar­gi mia­ła cha­rak­ter wspól­no­to­wy, wspie­ra­ła two­rze­nie wię­zi i zachę­ca­ła do dba­ło­ści o Rzecz­po­spo­li­tą, czy­li wspól­ną sprawę.

Rozwinięcie („Kazania sejmowe”):

Utwór Pio­tra Skar­gi cecho­wał się licz­ny­mi ale­go­ria­mi oraz sym­bo­la­mi, któ­re pod­kre­śla­ły zna­cze­nie wypo­wia­da­nych słów. Pol­ska była przed­sta­wia­na pod róż­ny­mi posta­cia­mi – za każ­dym jed­nak razem ale­go­rie uka­zy­wa­ły wspól­no­to­wy cha­rak­ter Rzecz­po­spo­li­tej. Jed­ną z naj­waż­niej­szych ale­go­rii była figu­ra mat­ki. Według Pio­tra Skar­gi Pol­ska była niczym rodzi­ciel­ka, dawa­ła życie, wia­rę i wol­ność, zapew­nia­ła bez­pie­czeń­stwo. Odda­ła wszyst­ko, co mia­ła, aby jej dzie­ci pomna­ża­ły mająt­ki i żyły w zgo­dzie, sama nato­miast egzy­sto­wa­ła skrom­nie. Z tego wzglę­du obo­wiąz­kiem Pola­ków było odda­wa­nie należ­nej jej czci, postę­po­wa­nie zgod­nie z zasa­da­mi wia­ry oraz goto­wość do umie­ra­nia za ojczy­znę. W innej ale­go­rii Rzecz­po­spo­li­ta zosta­ła porów­na­na do sto­łu, przy któ­rym nale­ży sie­dzieć w zgo­dzie i cie­szyć się z potraw poda­ro­wa­nych przez Boga. Naj­bar­dziej jed­nak zna­ną jest ale­go­ria ojczy­zny jako toną­ce­go stat­ku, na któ­rym podróż­ni zacho­wu­ją się w spo­sób hanieb­ny (dba­ją tyl­ko o swo­je toboł­ki lub wyska­ku­ją za bur­tę, chcąc rato­wać tyl­ko sie­bie). Tyl­ko nie­licz­ni łata­ją dziu­ry i wyle­wa­ją wodę, wie­dząc, że od losu stat­ku zale­ży ich własny.

Ale­go­rie te mia­ły na celu wstrzą­snąć sumie­nia­mi Pola­ków. Kaza­nia Pio­tra Skar­gi o cha­rak­te­rze mora­li­za­tor­skim prze­strze­ga­ły przed nie­go­dzi­wy­mi posta­wa­mi. Autor opi­sał sześć cho­rób, któ­ry­mi były: brak miło­ści do ojczy­zny, waśnie mię­dzy sta­na­mi, odej­ście od reli­gii, osła­bie­nie wła­dzy kró­lew­skiej, nie­spra­wie­dli­wość praw i przy­zwo­le­nie na grzech. Nie­mal­że mito­lo­gicz­ny obraz Pol­ski (ojczy­zna, dzię­ki licz­nym odnie­sie­niom do Biblii, była opi­sa­na jako byt metafizyczny)...