Jaką ocenę dziejów Polski zawiera literatura? Omów zagadnienie na podstawie Wesela Stanisława Wyspiańskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Wstęp (wprowadzenie):

Artyści w dziełach literackich wielokrotnie podejmowali się próby oceny dziejów Polski. Wierzyli, że swoimi działaniami zdołają wpłynąć na społeczeństwo – w zależności od swoich celów, pragnęli zmobilizować ludzi do przemiany albo podtrzymać ich na duchu. Niektórzy, tak jak między innymi Stanisław Wyspiański, uznawali, że zabory są konsekwencją działań Polaków, którzy nie potrafili nigdy się zjednoczyć we wspólnej sprawie. Inni natomiast – jak chociażby Mickiewicz – dopatrywali się w historii kraju znaków wskazujących, że Polacy są „mesjaszem narodów”, a ich cierpienie jest niezbędne, aby zbawić świat.

Rozwinięcie („Wesele”):

Stanisław Wyspiański w dramacie „Wesele” skupił się na krytycznej ocenie dziejów Polski, za które obwiniał przedstawicieli wszystkich warstw społecznych. Za sprawą ducha Hetmana Branickiego, który ukazał się podczas wesela Panu Młodemu, Wyspiański podkreśla, że do upadku Polski doprowadzili magnaci kierujący się własnymi interesami. Branicki był przywódcą konfederacji targowickiej, która zawiązała się w 1792 r. z inicjatywy carycy Katarzyny II (Wielkiej). Konfederacja targowicka była skierowana przeciwko reformom Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 Maja, doprowadziła do wojny rosyjsko-polskiej i w efekcie: do likwidacji organów władzy zawiązanych przez Sejm Czteroletni. Konfederacja targowicka była odpowiedzialna za ostateczny upadek Rzeczpospolitej i uchodzi za symbol zdrady narodowej (w zamian konfederaci otrzymali pieniądze od Rosji). Wyspiański w dramacie pokazuje również, dlaczego Polska przez ponad 100 lat nie była w stanie odzyskać niepodległości. Winą za ten stan rzeczy obarcza chłopów i inteligencję, które nie są w stanie wspólnie działać na rzecz ojczyzny. Autor odnosi się do rabacji galicyjskiej – powstania chłopskiego z 1846 r. – kiedy to chłopi zmobilizowali się przeciwko szlachcie. Upiór pokazuje, że pamięć o krwawych zbrodniach chłopów była silna zarówno u chłopstwa, jak i u inteligencji. Konkluzją tekstu może być więc fakt, że dopóki warstwy społeczne nie przebaczą wzajemnie swoich win, dopóty nie będzie możliwe odzyskanie niepodległości – a Polacy będą pogrążać się w marazmie i tańczyć chocholi taniec.