Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci to temat wypracowania maturalnego, który pojawił się na maturze podstawowej w sierpniu 2025 r. W tym wpisie znajdziesz wszystko, co może Cię zainteresować na temat rozprawki Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci:

  • zasady oceniania
  • wyjaśnienie, o czym można napisać przy okazji tego tematu (już niedługo)
  • propozycje kontekstów (już niedługo)

Jeżeli szukasz gotowca, który wykorzystasz w swoim wypracowaniu, to mam dla Ciebie złą wiadomość – w tym wpisie tego nie znajdziesz.

Jeżeli jednak chcesz się nauczyć pisać doskonałe wypracowanie, to czytaj dalej, ponieważ pokażę Ci, co zrobić, żeby prawidłowo omówić ten temat.

Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci – wypracowanie maturalne

Zacznijmy od początku – czyli od tego, jakie zadanie przed Tobą stoi. Oto treść polecenia z matury w sierpniu 2025 r.

Temat 2.
Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci.
W pracy odwołaj się do:

Źródło: Arkusz maturalny, język polski, matura 2025, termin poprawkowy.
Tu znajdziesz aktualną listę lektur obowiązkowych

Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas omawiania tego tematu?

Odpowiedź na to pytanie wynika wprost z uszczegółowienia zasad oceniania (czyli z pliku, który znajduje się w zasadach oceniania matury w sierpniu 2025). 

Wynika z tego, że przy opracowaniu tematu Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci musisz:

  1. odwołać się do lektury obowiązkowej (bez tego dostaniesz 0 punktów za wypracowanie)
  2. omówić postawę / reakcję / refleksję / wyobrażenia człowieka na temat/wobec upływu czasu oraz omówić postawę / reakcję / refleksję / wyobrażenia na temat/wobec śmierci. Jeżeli omówisz tylko jeden aspekt (człowiek wobec upływu czasu LUB człowiek wobec śmierci), to jeden utwór będzie mógł zostać uznany za omówiony w pełni funkcjonalnie, ale drugi będzie już co najwyżej częściowo funkcjonalny. To oznacza, że w kryterium Kompetencje Literackie i Kulturowe uzyskasz co najwyżej 12 punktów.

Ten temat jest wyjątkowy, ponieważ nie musisz omawiać obu elementów (zarówno postawy człowieka wobec upływu czasu, jak i postawy człowieka wobec śmierci) na przykładzie każdego utworu literackiego. Możesz omówić postawę człowieka wobec upływu czasu na przykładzie jednego utworu i postawę człowieka wobec śmierci na przykładzie innego utworu literackiego.

Poniżej znajdziesz natomiast uszczegółowienie zasad oceniania tematu Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci (wraz z wyjaśnieniem pojęć kluczowych).

Człowiek wobec upływu czasu i wobec śmierci – zasady oceniania

Poniżej znajdziesz uszczegółowienie zasad oceniania tego tematu. Dlaczego to ważne? Pamiętaj, że dzięki uszczegółowieniu zasad oceniania możesz się dowiedzieć, co należało napisać, aby utwory literackie zostały uznane za omówione w pełni funkcjonalnie!
Uszczegółowienie zasad oceniania:

1. Rozumienie pojęć:
a) człowiek
− każda postać literacka (a w przypadku kontekstów – również np. filmowa), w tym postacie, które nie są ludźmi
– jednostka ALBO zbiorowość (grupa ludzi) / bohater zbiorowy / ludzkość (wymiar uniwersalny)
b) wobec – w stosunku do, względem, tj. np.
– refleksja człowieka o (upływie czasu / śmierci)
– reakcja człowieka na (upływ czasu / śmierć)
– postawa człowieka wobec (upływu czasu / śmierci)
– wyobrażenia człowieka o (czasie / śmierci)
c) upływ czasu, np.
– mijanie odcinków czasu takich jak np.: chwila, godzina, miesiąc, rok
– przemijanie okresów życia człowieka takich jak np.: dzieciństwo, młodość, starość
– przemijanie okresów historycznych/literackich
d) śmierć
– ostateczny koniec czyjegoś życia
– ostateczny koniec czegoś, np. epoki, systemów filozoficznych, czyjegoś talentu
– personifikacja śmierci w sztuce.

2. Zdający może zrozumieć i zrealizować temat w dowolny sposób. Jeżeli wypowiedź zdającego jest zgodna z tematem i z warunkami zadania, pracę należy oceniać.

3. Wypracowanie przynajmniej częściowo dotyczy problemu wskazanego w poleceniu, jeżeli praca zdającego zawiera:
a) odniesienie do zagadnienia człowiek wobec upływu czasu
ALBO
b) odniesienie do zagadnienia człowiek wobec śmierci
ORAZ
c) praca zawiera opinię albo uzasadnienie.

4. Zgodnie z poleceniem zdający powinien w pracy omówić dwa aspekty zagadnienia sformułowanego w temacie: człowiek wobec upływu czasu ORAZ człowiek wobec śmierci. Jeżeli w całej pracy omawia tylko jeden aspekt, wówczas:
a) jeden utwór literacki – można uznać jako wykorzystany w pełni funkcjonalnie
b) drugi utwór literacki – można uznać jako wykorzystany co najwyżej częściowo funkcjonalnie.

5. Lektura obowiązkowa – dowolna lektura obowiązkowa, wybrana spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 arkusza, ilustrująca zagadnienie sformułowane w temacie.

Źródło: Zasady oceniania rozwiązań zadań

Chcesz się dobrze przygotować do matury z języka polskiego?

Skorzystaj z mojego opracowania wszystkich 76 pytań jawnych na maturę ustną w 2026, 2027 i 2028 roku.

Pamiętaj, że dobrze opracowane pytania jawne mogą Ci pomóc także podczas pisania wypracowania!