Możesz zostać moim patronem/moją patronką: 
Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie? to temat wypracowania maturalnego, który pojawił się w teście diagnostycznym z grudnia 2024 r. W tym wpisie znajdziesz wszystko, co może Cię zainteresować na temat rozprawki Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie?:
- zasady oceniania
- wyjaśnienie, o czym można napisać przy okazji tego tematu
- propozycje kontekstów
Jeżeli szukasz gotowca, który wykorzystasz w swoim wypracowaniu, to mam dla Ciebie złą wiadomość – w tym wpisie tego nie znajdziesz.
Jeżeli jednak chcesz się nauczyć pisać doskonałe wypracowanie, to czytaj dalej, ponieważ pokażę Ci, co zrobić, żeby prawidłowo omówić ten temat.
Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie? – wypracowanie maturalne
Zacznijmy od początku – czyli od tego, jakie zadanie przed Tobą stoi. Oto treść polecenia z testu diagnostycznego z grudnia 2024 r.
Temat 2.
Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie?
W pracy odwołaj się do:
- lektury obowiązkowej – wybranej spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 tego arkusza egzaminacyjnego
- innego utworu literackiego – może to być również utwór poetycki
- wybranych kontekstów.
Na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas omawiania tego tematu?
Odpowiedź na to pytanie wynika wprost z uszczegółowienia zasad oceniania (czyli z pliku, który znajduje się w zasadach oceniania testu diagnostycznego z grudnia 2024 r.).
Wynika z tego, że przy opracowaniu tematu Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie musisz:
- odwołać się do lektury obowiązkowej (bez tego dostaniesz 0 punktów za wypracowanie)
- określić, o czym we własnym życiu ktoś nie może w pełni zdecydować oraz omówić czynnik powodujący, że ktoś nie może w pełni decydować o własnym losie (musisz omówić oba te elementy na przykładzie każdego utworu literackiego; jeśli omówisz tylko jeden element, wówczas utwór zostanie wykorzystany co najwyżej częściowo funkcjonalnie)
Poniżej znajdziesz natomiast uszczegółowienie zasad oceniania tematu Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie? (wraz z wyjaśnieniem pojęć kluczowych).
Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie? – zasady oceniania
Poniżej znajdziesz uszczegółowienie zasad oceniania tego tematu. Dlaczego to ważne? Pamiętaj, że dzięki uszczegółowieniu zasad oceniania możesz się dowiedzieć, co należało napisać, aby utwory literackie zostały uznane za omówione w pełni funkcjonalnie!
Uszczegółowienie zasad oceniania:
1. Rozumienie pojęć:
a) człowiek
− każda postać literacka (a w przypadku kontekstów – również np. filmowa), w tym postacie, które nie są ludźmi
– jednostka A:BO zbiorowość (grupa ludzi) / bohater zbiorowy / ludzkość (wymiar uniwersalny)
b) los – bieg zdarzeń w życiu człowieka
c) co sprawia – pozytywny lub negatywny, stały lub zmienny, wewnętrzny albo zewnętrzny czynnik (np. inny człowiek, uwarunkowania ekonomiczne, historyczne, polityczne, społeczne, cechy człowieka) powodujący, że ktoś nie może w pełni decydować o własnym losie
2. Wypracowanie przynajmniej częściowo dotyczy problemu wskazanego w poleceniu, jeżeli w pracy zdający:
a) określił, o czym we własnym życiu ktoś nie może w pełni decydować
ALBO
b) omówił czynnik powodujący, że ktoś nie może w pełni decydować o własnym losie
ORAZ
c) praca zawiera opinię albo uzasadnienie.
3. Utwór literacki uznaje się za wykorzystany w pełni funkcjonalnie, jeżeli zdający w argumentacji:
a) określił, o czym we własnym życiu ktoś nie może w pełni decydować
ORAZ
b) omówił czynnik powodujący, że ktoś nie może w pełni decydować o własnym losie.
4. Utwór literacki uznaje się za wykorzystany częściowo funkcjonalnie, jeżeli zdający w argumentacji:
a) określił, o czym we własnym życiu ktoś nie może w pełni decydować
ALBO
b) omówił czynnik powodujący, że ktoś nie może w pełni decydować o własnym losie.
5. Lektura obowiązkowa – dowolna lektura obowiązkowa, wybrana spośród lektur wymienionych na stronach 3 i 4 arkusza, ilustrująca zagadnienie sformułowane w temacie.
Źródło: Zasady oceniania rozwiązań zadań.
Chcesz się dobrze przygotować do matury z języka polskiego?
Skorzystaj z mojego opracowania wszystkich 76 pytań jawnych na maturę ustną w 2026, 2027 i 2028 roku.
Pamiętaj, że dobrze opracowane pytania jawne mogą Ci pomóc także podczas pisania wypracowania!
Baba radzi – co zrobić, aby napisać prawidłowe wypracowanie na temat: Co sprawia, że człowiek nie może w pełni decydować o własnym losie? Utwory literackie
W pierwszej kolejności: zastanów się, w których znanych Ci utworach literackich pojawia się motyw decydowania o losie człowieka (fatum, klątwa, fortuna, theatrum mundi, determinizm) . Proponuję, aby punktem wyjścia były poniższe pytania jawne na maturę ustną 2026-2028:
Biblia (fragmenty):
Mitologia (cz. I – Grecja):
Iliada (fragmenty):
Antygona:
Lament świętokrzyski (fragmenty):
Pieśń o Rolandzie (fragmenty):
Makbet:
Dziady cz. III:
Lalka:
Zbrodnia i kara:
Wesele:
Chłopi (fragmenty):
Przedwiośnie:
Ferdydurke (fragmenty):
Proszę państwa do gazu:
Inny świat (fragmenty):
Zdążyć przed Panem Bogiem:
Dżuma:
Rok 1984:
Tango:
Profesor Andrews w Warszawie:
Temat rozważony? W takim razie teraz stwórz klucz interpretacyjny – zastanów się, które przykłady braku możliwości decydowania o własnym losie. Warto przedstawić tu różnorodne koncepcje: fatum, czynniki zewnętrzne, theatrum mundi, determinizm, klątwa, fortuna).
Dzięki temu Twoja praca będzie sprawiała wrażenie przemyślanej. Pamiętaj, że omawiane wątki powinny jakoś się ze sobą łączyć. Przeanalizuj zatem zagadnienie tak, aby przedstawić różnorodne argumenty, które będą razem tworzyć przemyślaną wypowiedź.
Chcesz się dobrze przygotować do matury z języka polskiego?
Skorzystaj z mojego opracowania wszystkich 76 pytań jawnych na maturę ustną w 2026, 2027 i 2028 roku.
Pamiętaj, że dobrze opracowane pytania jawne mogą Ci pomóc także podczas pisania wypracowania!