Zinterpretuj scenę Widzenia:wyjaśnij pojęcie profetyzmu i napisz, jakie znaczenie ma fakt, że to Ks. Piotr dostępuje wizji dotyczącej losów Polski, wymień obecne w tekście „Widzenia” nawiązania do Biblii i wyjaśnij ich symbolikę. Sformułuj koncepcję dziejów Polski zawartą w Widzeniu Ks. Piotra.

Zinterpretuj scenę Widzenia:

a) wyjaśnij pojęcie profetyzmu i napisz, jakie znaczenie ma fakt, że to Ks. Piotr dostępuje wizji dotyczącej losów Polski,

profetyzm — prorocze przewidywanie przyszłości;

profeta — przewiduje przyszłość, doznaje teofanii, objawienia;

Ksiądz Piotr kładzie się krzyżem na podłodze w celi i modli się. Wcześniej udowodnił, że jest niezachwiany w wierze, że powierzył życie Bogu, poświęca się dla innych, jest gotowy wziąć na siebie cudze grzechy, przeprowadził egzorcyzmy. Kładzie się krzyżem na podłodze w celi i modli o duszę chłopaka (Konrada), wtedy doznaje wizji dotyczącej przyszłych losów Polski, w którą można wierzyć, skoro profeta zdaje się wybrańcem, i to zasłużenie.

b) Wymień obecne w tekście „Widzenia” nawiązania do Biblii i wyjaśnij ich symbolikę.

1. car zostaje porównany do Heroda, bo organizuje zsyłkę polskiej młodzieży na Syberię, a więc rzeź niewiniątek;

2. następuje personifikacja narodu, to wizja mesjanizmu: Polska ujawnia się jako Chrystus narodów, tzn. ma ponieść ofiarę jak Chrystus, bo wtedy zbawi całą Europę od cierpienia; jej męka też jest męką Chrystusową. Łączony jest porządek religijny i historyczny, dotyczący rozbiorów Polski. W tej wizji:

1. Chrystus to Polska;

2. Legioniści to zaborcy: Rakus — Austria, Borus — Prusy, żołdak Moskal zadaje ostateczny cios;

3. Piłat — Gal, czyli Francja, która także umyła ręce — nie pomogła nam w potrzebie;

4. ukrzyżowanie niewinnego, pokrytego białą szatą — to naród polski;

5. Matka Boska cierpiąca pod krzyżem to Wolność. 

c) Sformułuj koncepcję dziejów Polski zawartą w Widzeniu Ks. Piotra.

prowidencjalizm — zawierzenie, że losem i historią zarządza boska Opatrzność, więc wszystkie działania mieszczą się w boskim planie; 

Polska bierze udział w metafizycznym porządku świata. Nasze cierpienie zbawi całą Europę, przyjmujemy rolę „Chrystusa narodów”, a to przyczyni się do odkupienia win wszystkich. Sensem cierpienia ojczyzny jest zbawienie świata, uświęcenie Polaków jako męczenników za wolność innych narodów.

mesjanizm — idea zakładająca, że przyjdzie mesjasz, wybraniec i zbawi ludzkość, może być nim mesjasz indywidualnym lub zbiorowy;

Pojawia się tu także wizja nadejścia mesjasza: jednemu dziecku udało się uciec z kibitki wśród śniegów, a imię jego 40 i 4 (symboliczny mesjasz, powstało wiele hipotez, kim mógł on być, np. 40 i 5 – tu byłby błąd, to po hebrajsku, ale ma to oznaczać słowo „adam”, a więc „człowiek” – przesłanie uniwersalne; w zapisie rzymskim XL IV to może być Książę Ludwik Napoleon, ale także skoro z matki obcej, to Rollison, albo właśnie nasz główny bohater, czyli Konrad, a że jest on równy z ojczyzną, to także POLSKA.